ۇلتتى ۇيىتقان ۇلى كوش توقتامايدى
تەك يران، اۋعانستان جانە پاكىستاننان كەلەتىن قانداستاردىڭ لەگى سايابىرسىپ قالعان. ال سول شەتتەن كەلگەن اعايىنعا قانداي كومەك بار؟ قاديشا اداي وتكەن جىلى يراننان قونىس اۋداردى. قازىر سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى ەسىل اۋدانىنىڭ نيكولايەۆكا اۋىلىندا تۇرىپ جاتىر. شەتتەن كەلدىڭ دەپ ەشكىم بەتىن قاقپادى، ول دا بوتەنسىنبەي بىردەن اۋىلداستارىمەن ارالاسىپ كەتتى. وزگە ەلدە تۋسا دا تۋعان ءتىلىن، سالت- ءداستۇرىن ساقتاعان. شاعىن كاسىبىن اشىپ، ءناپاقاسىن تاۋىپ وتىر. قول بىلەتىنى تاعى بار. ورنەكتەپ كىلەم دە توقىپ جاتىر.
قاديشا اداي، يراننان كەلگەن قانداس:
- قۇدايعا شۇكىر بولاشاعىمىز جاقسى بولادى دەپ ويلايمىن. بالالارىمىز مەكتەپكە ورنالاسىپ، كەلگەن جىگىتتەردىڭ ءبارى جۇمىسقا كەلدى. ءبىز ازدا بولسا قازاقيمىز عوي، سالت- ءداستۇرىمىز ۇمىتىلماسىن دەپ كەلگەن ەدىك. يراندا قازاق مەكتەپ جوق. ءۇي ەندى وسى ۇكىمەتتىڭ باعدارلاماسىمەن بەرىپ جاتقان باسپاناسىندا ورنالاستىق. ىشىندە كەمكەتىگىن ءوزىمىز جاساپ الدىق. بالالارىمىز ج و و وقىپ جاتىر. ماعان حابارلاسىپ، كوشىپ كەلەم دەپ جاتقان ادامدار كوپ. 10 شاقتى وتباسى انىقتاما كۇتىپ وتىر.
اتامەكەنگە بيىل ورالعان اعايىننىڭ 70 پروتسەنتكە جۋىعى وزبەكستاننان قونىس اۋدارعان. جىل باسىنان بەرى ءبىر عانا تۇركىمەنستاننان 800-دەن استام ەتنيكالىق قازاق كوشىپ كەلگەن. سوڭعى 1-2 اي كولەمىندە مونعوليادان 140 وتباسى كەلىپتى.
گۇلميرا نۇربايەۆا، «وتانداستار قورى» قانداستاردى قولداۋ دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى:
- ولار مالىن ءوسىرىپ، باۋ- باقشاسىن جايقالتىپ، تىرلىگىن جاساپ جاتىر. مەملەكەتتىك باعدارلاما اياسىندا گرانت ۇتىپ العان قانداستارىمىز دا بار. وزدەرىنىڭ قولىنان كەلەتىن كاسىبىن اشىپ، تىگىن تىگىپ، شايحانا اشىپ ءومىر ءسۇرىپ جاتىر.
تاريحي وتانىنا تابان تىرەگەن قانداستارعا قولداۋ ەش ۇزىلگەن ەمەس. تەك مەملەكەت تاراپىنان كورسەتىلەتىن كومەكتىڭ بەلگىلى ءبىر شارتتارى بار. باسپانالى بولىپ، قولداۋعا يە بولام دەگەن اعايىن مەملەكەت بەلگىلەگەن 5 وڭىرگە عانا كوشىپ- قونا الادى. سونىمەن قاتار، قازاقستانعا قونىس اۋدارۋدى جوسپارلاپ وتىرعان قانداسقا تولىق اقپارات بەرەتىن «erulik.kz» پلاتفورماسى تاعى بار.
داستان ايتقۇلوۆ، ق ر ە ح ا ق م كوشى- قون كوميتەتىنىڭ باسقارما باسشىسى:
- كوشى- قون زاڭناماسىنا سايكەس اعايىن قاي جەرگە كەلگىسى كەلەدى، سول جەردەن قانداس بارتەبەسىن الۋعا قۇقىلى. الايدا مەملەكەت تاراپىنان جەكە ىنتالاندىرۋ شارالارى سولتۇستىك وڭىرگە قونىستانعاندارعا بەرىلەدى. اقمولا، قوستاناي، پاۆلودار، سولتۇستىك قازاقستان جانە شىعىس قازاقستان وبلىسى كىرەدى. وسى وبلىستارعا قونىستانعان جاعدايدا 70 ا ە ك ياعني 214 مىڭ تەڭگە ۇستەماقى بەرىلەدى. ەكىنشىدەن 12 اي بويى پاتەر اقىسى جانە كوممۋنالدىق قىزمەتى تولەنىپ تۇرادى.
كەيىپكەرىمىز قاديشا ادايدىڭ ايتۋىنشا، يراندا ءالى 2 مىڭداي قازاق وتباسى اتامەكەنگە قونىس تەپسەك دەپ وتىر. تەك ولارعا «قازاق» ەكەنىن راستايتىن قۇجاتتىڭ جوقتىعى كەدەرگى كەلتىرەدى. سودان بولار، سوڭعى ۋاقىتتا يران، اۋعانستان جانە پاكىستاننان كەلەتىن قانداستاردىڭ لەگى سايابىرسىپ قالعان. ال جالپى ەلىمىز تاۋەلسىزدىك العالى بەرى 1 ميلليون 99 مىڭنان استام قازاق اتامەكەنىنە قونىس اۋداردى. كوش ءالى دە جالعاسادى.
www.24.kz
