بايتۇرسىن ۇلىنىڭ تابىلماعان ەڭبەكتەرى ولدەنبۋرگ مۇراعاتىندا بولۋى مۇمكىن - عالىم

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ كوزى تىرىسىندە توتە جازۋمەن جارىق كورگەن كەيبىر عىلىمي ەڭبەكتەرى ءالى كۇنگە تابىلماي كەلەدى.

احمەت تانۋشىلار ونىڭ ءبىر سەبەبىن سوۆەت زامانىنداعى عىلىمي پلاگياتپەن بايلانىستىرادى. م. اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىنىڭ پروفەسسورى، احمەتتانۋشى عالىم ايگۇل ءىسماقوۆا ول ءسوزدىڭ جانى بار ەكەنىن ايتادى.

انىعىندا مۇنداي پىكىردى ەڭ العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ ءسابيت مۇقانوۆ ايتقان دەگەن اڭگىمە بار. مۇنى ءبىز سۇحباتتاسقاندا الماتىداعى احمەت بايتۇرسىن ۇلى مۋزەي- ءۇيىنىڭ ديرەكتورى، احمەتتانۋشى رايحان يماحانبەت تە ايتىپ قالدى. ءتىپتى، احمەتتىڭ ەسىمىن سوۆەت بيلىگىندە جىلىمىق ورناي قالعان جىلدارى-اق اقتاپ الۋعا مۇمكىندىك بولعانىن، ءبىراق وعان پلاگياتقا اۋەس عالىمداردىڭ كەدەرگى بولعانىن س. مۇقانوۆ اشىنىپ جازعان كورىنەدى. اكادەميك رىمعالي نۇرعاليدىڭ شاكىرتتەرى دە وسىعان ۇقساس ەستەلىكتەردى ايتىپ، جازىپ ءجۇر.

ال ايگۇل ءىسماقوۆا احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ ەڭبەكتەرىن پلاگياتقا اينالدىرعان عالىمداردى دا عىلىمي ورتا جاقسى بىلەدى دەپ وتىر.

«اعا بۋىن عالىمداردىڭ ىشىندە احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ ەڭبەگىن ۇرلاپ پايدالانعان جايتتار بولعان. ونى ءبىز بىلەمىز. ناقتى دەرەكتەرى بار، ءبىراق ونى ايتىپ جاتۋدى قاجەت دەپ تاپپايمىز، ورىنسىز بولار. ءتىپتى بىزگە جەتكەن «ادەبيەت تانىتقىشتىڭ» سوڭعى تاراۋى جوق. ول دا ۇرلانعان. قازىرگى نۇسقاسىندا سويلەمى اياقتالماي قالعان. ءقازىر سول كۇيىندە شىعارىپ ءجۇرمىز عوي. مۇحتار اۋەزوۆ 1923 -جىلى احاڭنىڭ «مادەنيەت تاريحى» دەگەن كىتابى شىققانىن جازادى. مىنە، سول كىتاپ تا ءالى كۇنگە دەيىن جوق، تابىلعان ەمەس. ال ءالىمحان ەرمەكوۆتىڭ جايىق بەكتۇروۆقا ايتۋى بويىنشا، «مادەنيەت تاريحى» باسپادان 1923 -جىلدىڭ ماۋسىمىندا شىققان»، - دەيدى عىلىم دوكتورى.

دەگەنمەن، عالىم ول كىتاپ رەسەيدەن تابىلىپ قالۋى مۇمكىن دەگەن ۇمىتكە كوبىرەك سەنەدى.

«وسى كىتاپتىڭ («مادەنيەت تاريحى» - رەد. ) ءبىر ەكزەمپليارىن مەن ارقىلى ماسكەۋدەگى ءاليحانعا جىبەردى. ەكىنشى ەكزەمپليارىن مەنىڭ كوزىمشە بادريسافانىڭ قىزىل كورپەسىنىڭ استىنا جاسىردى»، - دەپ جازادى ءالىمحان ەرمەكوۆ. ءبارىن تاركىلەپ، ورتەگەننىڭ وزىندە وسى ەكى دانا ساقتالۋى كەرەك ەدى. ءاليحان بويكەحانوۆتىڭ جەكە كىتاپحاناسى سەرگەي ولدەنبۋرگ دەگەن ماسوندىق لوجا مۇشەسىنە بەرىلگەن. ول كىسى مەن ءاليحان رەسەي گەوگرافيالىق قوعامىنىڭ مۇشەسى بولعان. قازىر ونىڭ ۇرپاعى امەريكادا تۇرادى. ەگەر سولار رەسەيگە كەلسە، ولدەنبۋرگتىڭ مۇراعاتىن بىرگە بارىپ اقتارۋعا بولادى. وزدەرى كەلمەسە، ءبىزدى ول مۇراعاتقا ەشكىم دە جولاتپاۋى مۇمكىن»، - دەيدى ايگۇل ءىسماقوۆا.

ايتا كەتەيىك، 5-قىركۇيەكتە احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ دۇنيەگە كەلگەنىنە 150 جىل تولادى.

ايگۇل ءىسماقوۆانىڭ ا. بايتۇرسىن ۇلى مۇراسى مەن قازاق ءتىلىنىڭ قازىرگى پروبلەماسى تۋرالى ويىن بۇگىن سايتىمىزعا جاريالاناتىن سۇحباتتان وقي الاسىزدار.