احمەت بايتۇرسىن ۇلى تۋرالى قالام تەربەگەن جازۋشىلار نە جازدى؟

نۇر-سۇلتان.قازاقپارات - احمەت بايتۇرسىن ۇلى ءوز زامانىندا بۇكىل ءتىل عىلىمى ينستيتۋتىنىڭ جۇگىن ءبىر ءوزى ارقالاعان ءىرى عالىم- ءتىلشى. دارىندى اقىن- اۋدارماشى، بىلىكتى ادەبيەت زەرتتەۋشىسى بولعان.

بۇگىنگى ۇرپاعى ونى «ۇلت ۇستازى» جانە «ۇلتتىڭ رۋحاني تەمىرقازىعى» دەپ اتايدى. ويتكەنى ەتكەن ەڭبەگىن، كورگەن بەينەتىن، توككەن تەرىن تاريحتان بىلەدى. شىن مانىندە ونىڭ بۇل قايراتكەرلىگى سول زاماندا- اق مويىندالىپ، جوعارى دارىپتەلگەن. سول كەزەڭدە جاس جازۋشى مۇحتار اۋەزوۆ، ۇلت ۇستازىنىڭ تاريحتاعى ورنىنا قاتىستى تولعانا قالام تەربەپ، مىناداي وي وربىتكەن. «اقاڭ اشقان قازاق مەكتەبى، اقاڭ تۇرلەگەن انا ءتىلى، اقاڭ سالعان ادەبيەتتەگى ەلشىلدىك ۇرانى، «قىرىق مىسال»، «ماسا» ەڭبەگى، «قازاق» گازەتىنىڭ 1916 -جىلداعى قان جىلاعان قازاق بالاسىنا ىستەگەن ەڭبەگى، ونەر- ءبىلىم، ساياسات جولىنداعى قاجىماعان قايراتى، ءبىز ۇمىتقاندا دا، تاريح ۇمىتپايتىن ىستەر بولاتىن. ونى جۇرتتىڭ ءبارى دە بىلەدى. بۇنىڭ شىندىعىنا ەشكىم داۋلاسپايدى». مۇحتار اۋەزوۆ «اق جول»، 1923 ج.

احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ اتقارعان ىسىنە لايىقتى باعا بەرگەن تۇلعانىڭ ءبىرى ساكەن سەيفۋللين. ول ۇلت ۇستازىنىڭ ەل مۇددەسى جولىنداعى قايراتكەرلىگىن، تۇلعالىق قاسيەتىن تەرەڭ سۋرەتتەي وتىرىپ، گازەت ارقىلى باياندايدى.

«ا. بايتۇرسىن ۇلى وقىعانداردىڭ اراسىنان شىققان، ءوز زامانىندا پاتشا ارام قۋلىقتى اتارمان- شابارماندارىنىڭ قورلىعىنا، مازاعىنا تۇسكەن حالىقتىڭ نامىسىن جىرتىپ، داۋىسىن شىعارعان كىسى. وزگە وقىعان مىرزالار شەن ىزدەپ جۇرگەندە، قورلىققا شىداپ، قۇلدىققا كونىپ، ۇيقى باسقان قالىڭ قازاقتىڭ ۇلت نامىسىن جىرتىپ، ۇلتتىڭ ارىن جوقتاعان پاتشا زامانىندا جالعىز- اق احمەت ەدى». ساكەن سەيفۋللين «ەڭبەكشى قازاق» گازەتى، 1923 -جىل، 19 قاڭتار

احمەت بايتۇرسىن ۇلى حالىقتى وياتىپ، ساناسىن سىلكىنتۋدىڭ سان الۋان جولىن ىزدەگەن. ۇلت ءۇشىن ەتكەن وسى ەڭبەگى ءۇشىن ازاپ كورىپ، قاماۋعا ءتۇستى. دەسە دە كىرشىكسىز كوڭىلگە جاعىلعان قارا كۇيە ۇلت كوسەمىنىڭ ۇستانىمىن وزگەرتە المادى. ول سونىسىمەن باعالى، سونىسىمەن ارداقتى.

www.24.kz