كۇيزەلىسسىز كوڭىلدى ءومىر ءسۇرۋ ءۇشىن
بۇل دۇنيەگە كەلگەن كەز كەلگەن ادامنىڭ باقىتتى بولعىسى كەلەدى ەمەس پە؟!
ال، كەيدە ويىمىزداعى ورىندالماي، كەدەرگىگە تاپ بولا قالساق، باقىتسىز بولىپ قالۋ قاۋپىن كوبىرەك سەزىنەمىز دە، كۇيزەلىسكە بوي الدىرۋ ارقىلى تىعىرىقتان شىعۋدىڭ جولدارىن بايقاماي قالامىز. ياعني، ءوزىڭدى تولىق باقىتتى سەزىنۋىڭ ءۇشىن كۇيزەلىسكە بوي الدىرماساڭ بولعانى. سەبەبى، ادامزات ءۇشىن ءبىر عانا وي، ءبىر عانا ءسوز قاتتى اسەر بەرۋى مۇمكىن. سوندىقتان، ءوز كوڭىل- كۇيىڭىزدى ءوزىڭىز كوتەرە بىلگەنىڭىز ءجون. انىعىراق ايتاتىن بولساق، سترەسس - قاتتى كۋيزەلۋ، ابىرجۋ، مولشەردەن تىس شيراقتىلىق دەگەن سياقتى بىرنەشە ماعىنانى قامتيتىن جالپىلاما سوزبەن ايتىلعان ادامنىڭ ەرەكشە كۇيى.
عىلىمعا ەڭ العاش ەڭ العاش وسى ۇعىمدى ەنگىزگەن كانادالىق فيزيولوگ گانس سەلە. ونىڭ انىقتاماسى بويىنشا، سترەسس - وتە جاعىمسىز اسەرلەرگە جاۋاپ رەتىندە تۋعان ورگانيزمنىڭ قالىپسىز بەيىمدەلۋ ارەكەتتەرىنىڭ جيناعى. ادامنىڭ جەكە ەرەكشەلىكتەرىنە، مىنەزىنە، جوعارعى جۇيكە ارەكەتىنىڭ تيپتەرىنە وراي سترەستىڭ بىرنەشە تۇرلەرى بايقالادى. توسىننان جاعىمسىز حابار ەستىگەندە مالىمەتتىك سترەسس پايدا بولادى. بۇل جاعداي قازىرگى ۋاقىتتى ۇ ب ت تاپسىرىپ جاتقان جاس تۇلەكتەرىمىزدە ءجيى كەزدەسەدى. ادام دۇرىس جاۋاپ تابا الماي، قاتتى قينالادى، نە ىستەرىن بىلمەي، ابىرجىپ قالادى. ال ەموتسيالىق سترەسس قاۋىپ تۋعاندا نەمەسە وقىس قورىققاندا، نە بىرەۋدەن قاتتى كوڭىلى قالعاندا بايقالادى. مۇندايدا جوعارعى جۇيكە ارەكەتىندە تەجەۋلى سەرپىنىسى قانات جايادى. ادەبيەتتەردە سترەسس تۋىنداۋىنىڭ سەبەپتەرىن كوپتەپ جازادى. بۇل كۇنانى سەزىنۋ، قۇندىلىقتاردى جوعالتۋ، وقۋدى جەككورۋ جانە ت. ب. ۋولتەر راسسەل «ەگەر جەك كورگەن نارسەڭمەن اينالىسساڭ، جەك كورۋدەن اعزانى جوياتىن توكسيندەر بولىنە باستايدى، سونىڭ ناتيجەسىندە قاجىپ، شارشاپ جانە جالىعاسىز نە اۋىراسىز. ءسىز نە ىستەسەڭىز دە ءسۇيسىنىپ جاساڭىز. بولماسا ءسۇيسىنىپ جاسايتىندى عانا ىستەڭىز» دەگەن پىكىر ايتقان ەكەن.
ءار ادام ءوزىنىڭ دەنە جانە پسيحيكالىق ساۋلىعىڭىزعا نازار اۋدارۋ كەرەك. پسيحولوگتار دەرتتەن ايىعۋ ءۇشىن ادام ەڭ الدىمەن ىشكى جان دۇنيەسىنىڭ ءمانىن اشىپ، ءوزىنىڭ سۇيىكتى ىسىمەن اينالىسۋ كەرەك دەيدى. سترەستىك كۇيدە جۇرگەن ادام «بارلىعى جاقسى» دەپ، جايما- شۋاق ءومىر كەشەتىن ادامنان گورى شەشىمدى تەز ءارى دۇرىس قابىلدايدى ەكەن. كۇيزەلىستەن ارىلىپ، كۇيزەلىسسىز جايباراقات كۇن كەشۋىڭىز ءۇشىن مىنا قاعيدالاردى ەسكەرىڭىز: بىرىنشىدەن: سترەسس كەزىندە اعزاداعى ۆيتاميندەر قورى. اسىرەسە ۆ توبى تەز تاۋسىلادى. كوپتەگەن دارىگەرلەر كۇندە ۆيتامين ىشۋگە كەڭەس بەرەدى، دەگەنمەن دە ارتىق ءىشىپ قويماۋ كەرەك. بارلىعى ورنىمەن بولعانى ءجون.
ەكىنشىدەن: دەنە جاتتىعۋلارى وتە پايدالى. سپورت زالىنا بارىپ، جاتتىعۋ جاساپ، بيلەلەپ، ءان ايتۋ كەرەك. تازا اۋادا سەرۋەندەپ، باسسەينگە، مونشاعا بارىڭىز.
ۇشىنشىدەن: پسيحيكالىق جانە دەنە رەلاكساتسياسى قاجەت. كەلەسى تاسىلدەردى كورىڭىز: بوساڭسىتاتىن مۋزىكا تاڭداڭىز، تۇنگى اسپانعا، بۇلتقا قاراڭىز جانە ارمانداڭىز.
تورتىنشىدەن: ۇيلەسىمدى ءومىر ءۇشىن جانۇيانىڭ، دوستاردىڭ قولداۋى قاجەت. پسيحولوگيالىق ترەنينگتەرگە بارىڭىز، جانۇيا سالتاناتتارىنان قالماڭىز، جاڭا قىزىقتى ادامدارمەن تانىسىڭىز. اتا- انالارىڭىزعا، اتا- اجەلەرىڭىزگە، باۋرلارىڭىزعا كوڭىل بولىڭىزدەر، ويتكەنى ولار ءسىزدىڭ ماحابباتىڭىزدى، قامقورلىعىڭىزدى، مەيىرىمىڭىزدى وتە قاجەت ەتەدى ەمەس پە؟ كۇيزەلىستى جەڭۋدىڭ ءار قيلى ستراتەگيالارى بار. ولاردىڭ ءبىرى - ەموتسيالاردى ءبىلدىرۋ ەپتىلىگى. ەكىنشىسى - جاعدايدى قايتا باعالاۋ، وقيعانىڭ باسقا سۋرەتىن قۇراستىرۋ جانە جاعىمسىز جاعدايدىڭ وزىنەن ءوزىڭىز ءۇشىن كوپتەگەن پايدالى نارسەنى تابا ءبىلۋ. ءۇشىنشى جول - قايتا باعالاۋعا كەلمەيتىن جاعدايدى وزگەرتۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن ماقساتتى باعىتتالعان ارەكەتتەر.
«دەنى ساۋدىڭ جانى ساۋ» دەگەن ءسوز بەكەر ايتىلماعان. دۇرىس ۇيلەستىرىلگەن تاعام، سپورتپەن اينالىسۋ جانە زياندى ادەتتەردەن باس تارتۋ سىزدەگى سترەسستى جەڭۋدىڭ تاعى ءبىر ءادىسى بولادى. ديەتا سياقتى، ارتىق ءىشىپ- جەۋ سترەسسكە اكىلىپ سوقتىرادى، زورلانۋدىڭ سالدارىنان ورگانيزم تەز تولىپ كەتۋى مۇمكىن. تاماققا كوپ جاڭا پىسكەن جەمىستەر مەن كوكونىستەردى، داندىلەردى جانە تەڭىز ونىمدەرىن قولدانىڭىز. كوبىرەك قوزعالىڭىز، ءجۇزىڭىز، تەننيس ويناڭىز، بيمەن نەمەسە يوگامەن اينالىسىڭىز، كونكيمەن نەمەسە شاڭعىمەن سىرعاناڭىز - ەڭ باستىسى ءوز جانىڭىزعا جاعاتىن ءىستى تاڭداڭىز!
ۋاقىت سايىن ماسساجعا، سپا- سالونعا، شاشتارازعا بارىپ، جاقسى كورەتىن كويلەگىڭىزدى نەمەسە كوستيۋمىڭىزدى كيىپ كەشكە بيلەيتىن، الدە كاراوكە ولەندەرىن ايتاتىن جاقسى كورەتىن بارعا بارىپ كەلىڭىز. دەمالىس كۇندەرىندە ۇيقىڭىزدى قاندىرىڭىز. ورتاشا ستاتيستيكالىق ادامعا قالىپتى تىرشىلىك ارەكەتىن جانە سەرگەكتىك رۋحتى ساقتاۋ ءۇشىن كۇندەلىكتى 7-9 ساعات ۇيقى قاجەت! ءار ادامنىڭ ءومىرى ءوزىنىڭ قولىندا! بولماشى كۇيزەلىسكە تۇسەمىن دەپ ءجۇرىپ، قولىڭىزداعى «باقىت قۇسىن» ۇشىرىپ الماڭىز!
دەرەككوز: qamshy.kz
