الاكولدىڭ بالشىعىن دۇرىس پايدالانىپ ءجۇرمىز بە؟
زايسان اۋدانىنان كەلدىم. باتپاقتىڭ قاسيەتى بار. اياق قاقساعاندا جاقسى. تىزەگە جاعامىز. بولماسا الىپ كەتەمىز. بۇرىن قارا سازدىڭ ءبىر بوتەلكەسى 100-200 تەڭگە بولسا، قازىر بىرنەشە ەسەگە قىمباتتاعان.
- قانشادان ساتاسىڭ بالشىقتى؟
- مىناۋ مىڭ تەڭگە. مىناۋ 500 ءجۇز تەڭگە.
- كۇنىنە قانشا تابىس تاباسىڭ؟
- 10مىڭ تەڭگە. ادامدار جاعالاۋدا كوپ جۇرگەندە كوپ تابامىز. الاكولدە بالشىق ساتۋ ۇيرەنشىكتى دۇنيەگە اينالعان. الايدا كەيبىر دەمالۋشىلار مۇنىڭ دۇرىس ەمەستىگىن ايتادى.
ال كول جاعالاۋىنداعى اۋىل تۇرعىندارى «بالالاردىڭ بالشىق ساتقانىندا تۇرعان ەشتەڭە جوق. كەرىسىنشە ەڭبەككە، كاسىپكە ۇيرەنەدى، اتا- اناسىنا كومەك. كوبىنە ولار اتا- اناسىمەن بىرگە جۇرەدى. ءبىر جاعىنان تابىس. مەكتەپكە كيىم السا دا» دەيدى.
ال ەكولوگتار الاكولدىڭ بالشىعىن دۇرىس پايدالانىپ جۇرگەن جوقپىز، اۋەلى جاقسىلاپ زەرتتەۋىمىز قاجەت. تۋريستەر بوتەلكەمەن الىپ كەتەتىن قارا سازدىڭ قانشالىقتى قاۋىپسىز ەكەنىن ەشكىم بىلمەيدى عوي» دەيدى.
اسەل مۇرزاليموۆا، حيميالىق تەحنولوگيا جانە ەكولوگيا كافەدراسىنىڭ اعا وقىتۋشىسى:
- ءالى تولىق زەرتتەلىنبەگەن، قۇرامى تولىق انىقتالماعان بالشىقتى ءارتۇرلى اۋرۋلارعا ەم دەپ پايدالانىپ ءجۇر. ارنايى ماماندار زەرتتەۋى كەرەك. حيميالىق قۇرامى انىقتالۋى كەرەك. مەديتسينالىق تۇرعىدان زەرتتەلۋى كەرەك. ءارتۇرلى ساراپتاردان وتكىزىپ بارىپ، پايدالانعان ءجون دەپ ويلايمىن.
2017 -جىلى شىعىس قازاقستاندىق عالىمدار «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسى اياسىندا وڭىردەگى 8 كول مەن 2 قايناردىڭ سۋى مەن باتپاعىنىڭ قۇرامىن زەرتتەگەن بولاتىن. سول كەزدە الاكولدىڭ سۋىندا ادام دەنساۋلىعىنا پايدالى رادون بار ەكەنى انىقتالعان.
ولەگ گاۆريلەنكو، گەولوگ:
- مەن مۇنى ەلىمىزدەگى ساۋىقتىرۋ ورىندارىنا ەنگىزۋگە بولادى دەپ ويلايمىن. ال الاكولدىڭ بالشىعىن زەرتتەپ ۇلگەرمەدىك. ونىڭ قۇرامىندا دا رادون بولۋى ابدەن مۇمكىن.
ەكولوگتار مەن بيولوگتاردىڭ سوزىنەن تۇيگەنىمىز، الاكولدىڭ ەمدىك قاسيەتى بار بالشىعىن زەرتتەۋ ءۇشىن ارنايى باعدارلاما كەرەك. الايدا باعدارلامانىڭ قاشان، قالاي ازىرلەنەتىنى ازىرگە بەلگىسىز.
