قازاقتىڭ «قازان شەگەلەۋ» ءداستۇرى جايلى نە بىلەسىز؟
حاتقا تۇسپەگەنمەن ۇرپاقتان-ۇرپاققا ساباقتاسىپ بەرىلگەن ءداستۇر مادەنيەتى كەيدە، تاۋ شىڭىنا جەتىپ، كەي تۇستا سىرتتان ەنگەن كەرى اسەرلەردەن قۇندىلىعىنىڭ بايىبىنا جەتپەگەندىكتەن كومەسكى تارتادى.
تۇبىندە ىزگىلىك جاتقان ول عۇرىپتاردى تانۋدان ۇتپاساق ۇتىلمايتىنىمىز حاق.
حالقىمىزدا ءبىر-بىرىمەن پارىز-قارىسىز ارالاسۋدىڭ ءتۇرى كوپ. سونىڭ ءبىرى قازان شەگەلەۋ ءداستۇرى. قازان شەگەلەگەندە بىرنەشە ادام قالاعان ءبىر ۇيىنە ايتپاستان بارىپ سول شاڭىراقتىڭ ابدىرەدە قالعان ەتىن استىرىپ بارىمەن بازار جاساپ كوڭىلدى وتىرىس وتكىزەدى.
ءان ايتىلىپ ءتۇرلى اڭگىمەنىڭ باسى قايىرىلىپ ارقا- جارقا باس قوسۋ بولادى. بۇل كوڭىلى جاقىن جانداردىڭ قارىم- قاتىناستى ۇزبەۋ امالى دايىندىقسىز ايتپاستان بارىپ ءۇي يەلەرىن ابىگەرگە سالماي ارالاسۋدىڭ ادەمى ءتۇرى.
قازان شەگەلەۋدىڭ جولىنىڭ جەڭىلدىگى سونداي بارعان ادام سول ءۇيدىڭ ىقىلاسپەن بەرگەن قارا سۋى بولسادا رازى بولادى. سەبەبى ولار ەشقانداي ەسكەرتۋسىز وزدەرىنىڭ كوڭىل قالاۋلارىمەن بارادى. ارالاستىقتىڭ وسى ءبىر ءتۇرىن قازان شەگەلەپ قايتۋ دەيدى. قازاقتىڭ اياق ارالاسۋىنىڭ تۇرلەرى كوپ، ايتار بولساق باستاڭعى، توقىم قاعار، ءجىپ بەرىپ جىبەرۋ، شىبىققا بۇيرەك ءىلۋ ت. ب سول ءتارىزدى نەشە ءتۇرى بار.
ەرتەرەكتە سوعىم سويىلاردان ءبىر كۇن بۇرىن شەشەلەرىمىز ارنايى بىرنەشە شىبىق الىپ، ونىڭ باسىن ۇشكىرلەپ جونىپ دايارلايتىن. ويتكەنى سوعىم سويۋ ءبىر ءۇيدىڭ عانا نەسىبەسى ەمەس، كورشى كولەم، تۋىس- تۋعاننىڭ اۋزى تەگىس مايلاناتىن كۇن. سىرتتاي ەرلەر سوعىم سويىپ، ايەلدەر ىشەك- قارىن ارشىپ جاتقاندا ءۇيدىڭ ىشىنە كىرگىزىلگەن ەتتىڭ شەتىنەن كەسىلىپ، قۋىرداق قۋىرىلىپ كەشكە سول ۇيدە ەت اسىلادى.
بۇل ۇلكەندەردىڭ سىباعاسى ال بالالارعا جوعارىدا دايارلانعان شىبىقتارعا ىشىندەگى بۇيرەگى، جۇرەگى تاعىدا بايبىشەنىڭ قالاۋىنا قاراي وزگە ەتتەر ىلىنەدى دە شىبىقتى ات قىلىپ وينايتىن سول ماڭدا جۇرگەن اعايىننىڭ بالاسىن شاقىرىپ ات مىنگىزدىم دەپ ۇستاتىپ جىبەرەدى. جەڭەشەم بۇيرەك بەردى دەپ، سالماقتى شىبىقتى سۇيرەتىپ، تابىس ارقالاپ، ۇيگە جەتكەن قانداي ەكى تاناۋى شەلەكتەي سونى شىبىققا بۇيرەك ءىلۋ دەيدى.
