رەسەيگە سالىنعان سانكتسيا اۆتونارىققا قالاي اسەر ەتەدى؟

نۇر-سۇلتان.قازاقپارات -ءبىزدىڭ ەلدە الەمدىك برەندتەر شىعارىلۋى مۇمكىن بە؟ رەسەيدەگى گەوساياسي احۋالدىڭ قالاي قۇبىلاتىنى بەيمالىم. ءبىراق ماماندار كەز كەلگەن جاعدايعا دايىن بولۋ كەرەك دەيدى.

مىسالى ايگىلى برەندتەردىڭ وكىلدىكتەرى كوپشىلىك سۇرانىسىنداعى كولىكتەردى قازاقستاندا شىعارۋعا ۇسىنىس ءبىلدىرۋى ىقتيمال. ال بۇل اۆتونارىققا قالاي اسەر ەتەدى؟

ەلىمىزدە كولىككە سۇرانىس ارتقان. ءبىراق سالوندار بوس تۇر. بۇل قازاقستانعا عانا ەمەس، بۇكىل الەمگە ءتان ماسەلە. ەڭ اۋەلى پاندەميا، ميكروسحەمالاردىڭ جەتىسپەۋشىلىگى، تىزە بەرسەڭ وندىرىسكە كەدەرگى كوپ. ءسويتىپ دايىن كولىكتىڭ قۇنى شارىقتاپ كەتتى. جىل باسىنان بەرى ەلدەگى ورتاشا باعا 12-15 پروتسەنتكە ارتقان. ال رەسەيدە شەتەلدىك كولىكتەر قۇنى 24 پروتسەنتكە دەيىن ءوستى. قازىر مۇنداعى جاعداي وڭىپ تۇرعان جوق. دەمەك، باعا دا اسپانداي بەرەدى. ساراپشى ارتۋر ميسكورياننىڭ ايتۋىنشا، رەسەي اۋماعىندا جاپونيا، كورەيا، ەۋروپا برەندتەرىنىڭ وكىلدىكتەرى بار. قازىر كوبى ونداعى جۇمىسىن ۋاقىتشا توقتاتىپ جاتىر. ياعني كەيبىر ايگىلى كولىك ماركالارى ەندى بىزدە ءوندىرىلۋى مۇمكىن. اۆتونارىقتى ساراپتاۋ جانە مونيتورينگ جۇرگىزۋ ورتالىعىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى الماس دۇيسەنباي دا وتاندىق قۇراستىرۋشى زاۋىتتارعا وسىناۋ ءساتتى ۇتىمدى پايدالانۋى كەرەك دەيدى. ونىڭ سوزىنشە، ءوندىرىستى دامىتىپ، كولىكتەردى رەسەي نارىعىنا شىعارۋعا بولادى. ءبىراق ءبىر برەندتى تولىقتاي شىعارۋعا ۋاقىت كەرەك.

الماس دۇيسەنباي، اۆتونارىقتى ساراپتاۋ جانە مونيتورينگ جۇرگىزۋ ورتالىعىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى:

- ارينە بىرىنشىدەن، ءبىزدىڭ نارىعىمىز كىشكەنتاي. ونى دامىتۋ ءۇشىن ونى كوبىرەك جاساۋ كەرەك. ول سەبەستويموستكە بايلانىستى. ونى ەكسپورتقا شىعارۋ كەرەك. ول ءۇشىن ءار مەملەكەتتىڭ ءوز تالابى بار. بىزدە دە ءوز نارىعىمىزدى قورعاۋ كەرەك. ءوز ءوندىرىسىمىزدى دامىتۋ كەرەك. ءار مەملەكەت ءوز ءوندىرىسىن قورعايدى. سوندىقتان ونى ءبىر سوزبەن ايتا سالۋ قيىن دەپ سانايمىن.

جىل باسىنان بەرى الەمدە 12 ميلليون 340 مىڭنان اسا كولىك ساتىلدى. وتكەن ايدا ساتىلىم بويىنشا قىتاي كوش باستادى. مۇندا 1,7 ميلليون داناسى شەت ەل اسقان. بۇل بىلتىرعىمەن سالىستىرعاندا 24 پروتسەنتكە كوپ. ساتىلىم ليدەرلەرىنىڭ قاتارىندا ا ق ش پەن باتىس ەۋروپا ەلدەرى بار.

قازاقستاندا دا سوڭعى بەس جىلدا كولىك جيناۋ مەن ساتۋ كورسەتكىشى ارتىپ كەلەدى. 2019 -جىلى ەلدە 50 مىڭ كولىك قۇراستىرىلسا، 72 مىڭى ساتىلعان. سودان بەرى جىل سايىنعى كورسەتكىش 25 پروتسەنتكە ارتىپ وتىرعان. بىلتىر 118 مىڭ كولىك يەسىن تاپتى. ساتىلعان تەمىر تۇلپارلاردىڭ 60 پروتسەنتى وتاندىق ونىمدەر. ۇلتتىق بانك تولەم رەەسترىن جاڭارتتى ۇلتتىق بانك تولەم جۇيەلەرىنىڭ رەەسترىن جاڭارتتى. ءقازىر ەلدە ونىڭ 19-ى جۇمىس ىستەيدى. اسىرەسە بانكارالىق اقشا اۋدارۋ جۇيەسى بەلسەندى قولدانىستا. ول ارقىلى ۆاليۋتا مەن باعالى قاعازدار نارىعىنا قاتىسۋشىلاردىڭ، بانك سەكتورىنىڭ جانە مەملەكەتتىك بيۋدجەت تولەمدەرىنىڭ %91 تەن استامى تولەنەدى. جۇيە جۇمىسىن قازاقستاندىق بانكارالىق ەسەپ ايىرىسۋ ورتالىعى قامتاماسىز ەتەدى. ال بانكارالىق كليرينگ جۇيەسى ارقىلى بولشەك تولەمدەردىڭ %50 تەن استامىنا قىزمەت كورسەتىلەدى. Visa مەن Mastercard جانە «زولوتايا كورونا» سىندى حالىقارالىق تولەم جۇيەلەرى دە ماڭىزدىلار ساناتىندا. قالعان 14 ى وزگە تولەم جۇيەلەرىنە جاتقىزىلادى. التىن قۇنى 2000 دوللاردان اسۋى مۇمكىن الەمدە التىن قىمباتتادى. باعالى مەتالدىڭ ءبىر ۋنتسياسى 1962,20 دوللارعا ساتىلادى. بۇل 11-ناۋرىزدان بەرگى ەڭ ۇلكەن كورسەتكىش.

ا ق ش رەسەيگە سانكتسيا جاريالاعالى باعالى مەتالعا سۇرانىس ارتقان. وتكەن ايدا سەنىمدى اكتيۆ رەتىندە تانىلعان التىننىڭ قۇنى 2000 دوللاردان اسىپ كەتكەن ەدى. بۇل جۇيە جاقىندا پروتسەنتتىك مولشەرلەمەنى جەدەل ارتتىرۋعا نيەتىن ءبىلدىردى. سوڭعى بولجامدارعا ساي التىن باعاسى ءالى دە 1875-2000 دوللار ارالىعىندا قۇبىلا بەرەدى. ءبىراق رەسەي مەن ۋكراينا ءبىر مامىلەگە كەلمەسە، ودان دا قىمباتتاپ كەتۋى ىقتيمال.

www.24.kz