ۋكراينا- رەسەي: كەلىسىمگە ءۇمىت بار

نۇر-سۇلتان.قازاقپارات - ەكىجاقتى كەلىسسوزدە بەيبىت كەلىسىمگە كەلۋگە از دا بولسىن ءۇمىت بارى ايتىلعانىمەن، ۋكراينا قالالارىنا شابۋىل توقتاماي تۇر.

ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆولوديمير زەلەنسكي ەكى اپتادا ەكىنشى رەت ا ق ش كونگرەسىنىڭ الدىندا ءسوز سويلەدى. بۇل جولى ول ءسوزىن حالىققا ارنادى. ساۋالدامالار كورسەتكەندەي، امەريكالىقتار ۋكرايناعا شىن قولداۋ كورسەتىپ وتىر، ال اسكەرى بۇل سوعىسقا ارالاسپايتىنى انىق بولدى.

ۆ. زەلەنسكي ناتو- دان ۋكراينا اۋەسىن قورعاۋدى جانە جويعىش ۇشاق بەرۋدى بىرنەشە رەت سۇرادى. د. بايدەن اكىمشىلىگى مەن زاڭ شىعارۋشىلاردىڭ كوپشىلىگى مۇنداي قادامعا بارعىسى كەلمەيتىنىن ءبىلدىردى، سوندىقتان ۆ. زەلەنسكي امەريكالىقتاردىڭ تالاپ ەتۋىن سۇراپ وتىر. ا ق ش ۇكىمەتىنىڭ مۇنداي قادامعا بارۋى كۇماندى. الايدا كونگرەسس پەن دجو بايدەن ۋكرايناعا الىستان قارجىلاي كومەك بەرىپ، رەسەيگە ەكونوميكالىق قىسىم كورسەتۋمەن شەكتەلەدى. ا ق ش پرەزيدەنتى وتكەن اپتادا بولىنگەن 1 ميلليارد دوللارعا قوسا، ۋكراينا قورعانىسىنا تاعى 800 ميلليون دوللار قوسىمشا بولەتىنىن جاريالاۋى مۇمكىن.

ۇلى بريتانيا پرەمەر- ءمينيسترى بوريس دجونسون «ۋكراينانىڭ جاقىن ارادا ناتو- عا كىرۋى مۇمكىن ەمەس» دەيدى، ءبىراق بۇل شەشىمدى ەل پرەزيدەنتى قابىلداۋى كەرەك دەپ باسا ايتتى. ۆولوديمير زەلەنسكي دە ۋكراينانىڭ ناتو قاتارىنا قابىلدانۋى ەكىتالاي ەكەنىن اشىق ءبىلدىردى.

سوڭعى كۇندەرى ۋكراينادا شابۋىلدان، اتىس الاڭىنان اقپارات تاراتىپ جۇرگەن شەتەلدىك جۋرناليستەردىڭ قازا بولعانى تۋرالى اقپارات تارادى.

ۋكراينا پرەزيدەنتىنىڭ كەڭەسشىسى رەسەيدىڭ ۋكراينانىڭ اۋستريا سەكىلدى بەيتاراپ ۇستانىمدى قابىلداۋى كەرەك دەگەن ۇسىنىسى قابىل بولمايتىنىن مالىمدەدى. ەكىجاقتى كەلىسسوز توبىنىڭ مۇشەسى ميحايل پودولياك جەرگىلىكتى ب ا ق- قا بەرگەن پىكىرىندە كەز كەلگەن بەيبىت كەلىسىم ۋكراينانىڭ ەگەمەندىگىن ساقتاپ قالاتىن ءتيىمدى شارتتا جاسالۋى كەرەك دەپ اتاپ وتكەن.

ەلدەگى احۋالعا كەلەر بولساق، ۇرىس توقتاعان جوق، ادام شىعىنى بار. رەسەي سناريادتارى كيەۆتەگى ەكى كوپ قاباتتى تۇرعىن ۇيگە قۇلاپ، ەكى ادام جاراقات العان. ەل استاناسىندا ەكى كۇنگە كومەندانتتىق ساعات جاريالانعاندىقتان حالىق بۋنكەرلەردى پانالاۋعا ءماجبۇر. قالا اكىمى «بۇل كيەۆ ءۇشىن اسا قيىن ءارى قاۋىپتى ءسات» دەپ سيپاتتادى. ۋكراينانىڭ توتەنشە جاعدايلار قىزمەتى ەلدىڭ ەكىنشى ۇلكەن قالاسى حاركوۆتا تۇرعىن ۇيگە تۇسكەن سناريادتان ەكى ادامنىڭ قازا بولعانىن حابارلادى. ۋكراينا وكىلدەرى سوڭعى كۇندەرى رەسەيدىڭ شابۋىلى باسەڭدەگەنىمەن، قۇرباندار سانى ازايماعانىن ايتادى. رەسەي اسكەري- تەڭىز كۇشتەرى ودەسسا ماڭىندا قارا تەڭىزدە شوعىرلانىپ جاتقانى حابارلاندى، الايدا نيكولايەۆ اينالاسىنداعى كومەكشى اسكەر شەگىنگەن. ءماريۋپولدى 20 مىڭ ادام ەۆاكۋاتسيالانعاننان كەيىن قورشاۋ جالعاسىپ جاتىر. ەڭ اۋىر شايقاس شىعىستا، لۋگانسك ماڭىندا جالعاسىپ جاتقانعا ۇقسايدى. ونداعى رەسەي اسكەرلەرى دنەپر ارقىلى باتىسقا قاراي وڭتۇستىكتەگى اسكەرمەن بايلانىس ورناتۋعا تىرىسىپ جاتىر دەلىنگەن. ەگەر بۇل ارەكەتى ءساتتى اياقتالسا، دونباستاعى ۋكراين اسكەرىنىڭ قورشاۋدا قالۋ قاۋپى بار.

كەلىسسوزدەرگە كەلەر بولساق، ەكى تاراپ تا كەلىسىمگە كەلۋگە از بولسا دا ءۇمىت بار ەكەنىن ايتىپ وتىر. ۆ. زەلەنسكي رەسەيمەن بەيبىت كەلىسسوزدەر ناقتىلانا باستاعانىن ايتتى. ال رەسەيدىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى «ىمىراعا كەلۋگە ءۇمىت بار» ەكەنىن، الايدا كەلىسسوزدەر «وڭاي ءجۇرىپ جاتپاعانىن» مالىمدەدى. دەگەنمەن كەلىسسوز جالعاسىپ جاتىر. ۋكراينا وكىلى ميحايل پودولياك كەلىسسوزدەر بارىسىندا «تۇبەگەيلى قايشىلىقتار» بارىن، الايدا «كەلىسىمگە ورىن بارىن» اتاپ ءوتتى.

وسىعان دەيىن پولشا، چەحيا جانە سلوۆەنيا پرەمەر- مينيسترلەرى كيەۆكە جول تارتقانى ايتىلعان. ولاردىڭ ساپاردان امان- ەسەن پولشاعا ورالعانى بەلگىلى بولدى. ءۇش ەل كوشباسشىسى وسىلايشا ۋكرايناعا قولداۋىن بىلدىرگىلەرى كەلگەنىن ايتقان. ولار - ۋكرايناداعى ۇرىس قيمىلدارى باستالعالى ەلگە كەلگەن العاشقى شەتەلدىك تۇلعالار.

ناتو- نىڭ باس حاتشىسى يەنس ستولتەنبەرگ بريۋسسەلدە وتكەن دەلەگاتتار كەزدەسۋىندە قاۋىپسىزدىك بلوگى ۋكراينانى ءبىراۋىزدان قولداۋدى جالعاستىرا بەرەتىنىن مالىمدەدى. ول باتىس كوشباسشىلارى كيەۆكە ۇلكەن اسكەري قولداۋ كورسەتكەنىن جانە بۇل قولداۋدى جالعاستىرۋعا ۋادە بەرگەنىن ايتتى.

ۋكراينادان پولشاعا قاشقان ادامداردىڭ سانى 1,89 ميلليوننان استى. بۇل ساندى پولشانىڭ شەكارا كۇزەت اگەنتتىگى ايتتى. ۆارشاۆا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ كوشى- قون ماسەلەسىن زەرتتەۋشى پروفەسسورى ماتسەي دۋشچيكتىڭ ايتۋىنشا، جارتى ميلليوننان استام ادام ەلدەن كەتكەن بولۋى مۇمكىن. شەكارادان وتكەندەردىڭ 94 پايىزى ۋكراينا ازاماتتارى بولعان.

مەرۋەرت بۇركىتباەۆا

egemen.kz