جالعىزسىراعان بالامەن سويلەسىڭىز

نۇر-سۇلتان.قازاقپارات - مىنا الاساپىران ومىردەن ءمان تابۋ، ءوز ورنىڭدى تابۋ بالا تۇگىلى، كەيدە ۇلكەن ادامدارعا دا وڭاي ەمەس.
None
None

تاعدىردىڭ ءتۇرلى تالقىسىن جالعىزدىق كەشكەندە، تۇسىنىستىك تاپپاعاندا ەرەسەكتەردىڭ ءوزى دە كوتەرە الماي قالادى. جازمىشتىڭ قانداي سىناعى بولسا دا دەم بەرەتىن، سۇيەيتىن، جىگەرلەندىرەتىن جاناشىر بىرەۋدىڭ بولعانى اركىمگە كەرەك.

ال ءالى تەپەرىش كورىپ ۇيرەنبەگەن جاسوسپىرىمدەردىڭ ومىرىندەگى بۇل ءرولدى كىم وينايدى؟ قاباعىڭدى باعىپ وتىرعان قاعىلەز اكە- شەشە مە؟ شىنايى دوسىڭ، الدە سەزىمتال جارىڭ با؟ الايدا قارا باسىنىڭ كۇيبەڭىنەن ۋاقىتى ارتىلمايتىن اتا- انا، ەسەپپەن ارالاساتىن دوس، اڭگىمەسى تاۋسىلعان جۇبايلار باردا جارتى كوڭىل بالالار پايدا بولادى. ال پسيحولوگ- ماماندار قازىر جالعىزسىراعان جاسوسپىرىمدەر بۇرىنعىدان دا كوبەيگەنىن ايتىپ ءجۇر. قىم- قۋىت ءومىردىڭ كۇيزەلىستەرى، بۇرالاڭى مەن وپاسىزدىعىنا بەيىمدەلمەگەن كىشكەنتاي عانا ادام قوعامنان وگەي كۇي كەشكەندە ۇلكەن سىناقتاردى كوتەرە الا ما دەگەن ساۋالدىڭ ءوزى ابەستىك. ادىلەتسىزدىك پەن ساتقىندىققا شىداماي باز كەشىپ، جارىق دۇنيەنى تارك ەتىپ تاستاي سالعاندار قانشاما؟ !

سوندىقتان ماماندار جوعالتىپ الماي تۇرعاندا جالعىزسىراعان بالامەن سويلەس دەيدى. بالاباقشادان باستالاتىن بۋللينگ، مەكتەپتە جالعاساتىن سىنىپتاستار مازاعى بالالاردىڭ ساناسىنا ماڭگىلىك سىزات سالۋى، ۇدايى الدىنان شىعا بەرۋى نەعايبىل ەمەس. بۇل - ءبىزدىڭ ءسوزىمىز. ال ەندى وسى ماسەلەمەن تۇپكىلىكتى اينالىساتىن پسيحولوگتەر نە دەيدى؟

ادەتتە سىنىپتىڭ مازاعى 11-13 جاستاردا بايقالادى. بۇل - ادام ءوزىن قوعامنىڭ ءبىر مۇشەسى رەتىندە سەزىنىپ، الەۋمەتتىك ءرولىن ىزدەي باستايتىن كەزەڭ. ءدال وسى جاستان باستاپ بالالارىمىزدى قاتارلاستارى قابىلداپ، وزگە سىنىپتاستارىنا ۇقساۋى، بىرگە قىدىرۋى، كوپشىلىككە سىيىمدى، سۇيكىمدى بولۋى سياقتى مايدا- شۇيدەنىڭ ماڭىزى زور. بالالاردىڭ كوبى الەۋمەتتىك ومىرگە وڭاي بەيىمدەلەدى دەسەك تە، كۇردەلى جاعدايلاردىڭ جيىنتىعى - وتباسىنداعى جاعدايلار، ءوزىنىڭ ەموتسيونالدىق قۇبىلمالى كوڭىل كۇيى، الىپ- ۇشقان قىزبالىعى كەيبىر بالالارعا بۇل ومىرگە بەيىمدەلۋگە كەدەرگى كەلتىرەدى. ءدال وسى بالالار ءوز ءرولىن «كوشباسشىلىقتان» ىزدەيدى. ءوزىن دالەلدەۋگە ۇمتىلعان وسى جەتكىنشەكتەر قورلىققا كوپ دۋشار بولادى.

قورلاۋ - سول قورلاۋشى تاراپتىڭ «كوپينگ ستراتەگياسى»، ياعني بالالار قانداي دا ءبىر جولدارمەن پسيحولوگيالىق قالتارىستارىنداعى ماسەلەلەردى شەشكىسى كەلەدى دە، قۇرباندىققا شالىنعان «كوشباسشىنىڭ» ءومىرىن ادام توزبەيتىن جاعدايعا دەيىن جەتكىزەدى. بۋللينگتىڭ كادىمگى ۇرىس- كەرىس، توبەلەستەن نە ايىرماشىلىعى بار؟ كادىمگى توبەلەس كەزىندە ەكى جاق بىردەي بولسا، قورلاۋ بارىسىندا ءبارى ءبىر ادامعا جابىلادى. ايتقانداي، «كوشباسشىنىڭ» دا جاقتايتىن «نوكەرلەرى»، «سىرتتاي باقىلاۋشىلارى» بولسا، ونىڭ ىشىندە مۇعالىمدەرى دە بار. قىسقاسى، جاسوسپىرىمدەر اراسىنداعى قورلاۋ، مازاقتاۋ تولايىم ءبىر الەۋمەتتىك جۇيەگە، سيپاتقا يە. بالالاردىڭ ومىرگە بەيىمدەلۋىندە بۇل قاۋىپتى ۇدەرىس ەكەنىنە كوز جۇما قاراۋعا بولمايدى.

«بالاسى مازاققا ۇشىراعان اتا- انا بۇل وزدىگىنەن رەتتەلەتىن جاعداي ەمەس ەكەنىن ءبىلۋى ءتيىس. ماسەلە تىم ۋشىعىپ بارا جاتسا، «بالا دەگەن توبەلەسىپ وسەدى»، دەپ جۇرە بەرۋگە بولمايدى. بۇل جاعدايعا باعا بەرەتىن ناقتى ءبىر قالىپ جوق. «سىنىپتاستارىڭ جاقسى كورەتىندەي نە قىلىعىڭ بار؟»، «وزىڭە سول كەرەك»، «جۇرە بەر شۇلعاۋ بولىپ»، «ءويتىپ ايتپايسىڭ با، ءبۇيتىپ ءوزىڭدى قورعاي المايسىڭ با...» دەگەن اقىلدىڭ ءبارى وسىنداي جاعدايعا تۇسكەن بالاعا اراشا تۇسە المايدى»، دەيدى پسيحولوگتەر.

مۇنداي جاعدايدا ماماندار قۇرباندى مازاققا باتىرىپ وتىرعاندار سانى كوپ بولاتىندىقتان، ول بالالارمەن تىكەلەي جۇمىس ىستەمەي، مەكتەپ اكىمشىلىگى، سىنىپ جەتەكشىسى مەن اتا- انالارعا شىعىپ، مۇنىڭ سوڭى جاقسىلىققا اپارمايتىنىن ويلاسا وتىرىپ شەشىپ، ەرەسەك ادامدار ەشكىمنىڭ جانىنا تيمەيتىندەي ءتۇسىنىسىپ العانى ءجون. سوندىقتان دا مەكتەپتەردەگى سوتسيولوگ- مامانداردىڭ، الەۋمەتتىك پەداگوگتەردىڭ ءرولى مەن ءبىلىمىن كۇشەيتۋ وزەكتى. جاسىراتىن نەسى بار، كوبىنەسە ولار تۇرمىسى تومەن وتباسىلاردىڭ بالالارى تۋرالى مالىمەت جيناپ، كەلگەن كومەكتى تاراتۋمەن، ءبىلىم بولىمدەرى مەن باسقارماسىنا ەسەپ بەرۋمەن اينالىسادى. بۇرىن جالاقىسى از بولعاندىقتان بۇل مىندەتتى كوبىنەسە ءبىر ءپان ءمۇعالىمى قوسىمشا اتقاردى.

وركەنيەتكە جەتتىك دەگەن زاماندا ەرەسەكتەر، ءتىپتى ۇلكەن ساياساتتىڭ ءوزى تۇسىنىستىك تاپپاي جاتقاندا، الەۋمەتتىك پەداگوگتەردى سوتسيولوگ- مامان دەڭگەيىنە كوتەرۋ كەرەكتىگى اسا وزەكتى. سەبەبى جاسوسپىرىمدەر اراسىنداعى الىمجەتتىك پەن وزبىرلىقتىڭ قايعىلى مىسالدارى بار. الەۋمەتتىك پەداگوگتەر سوتسيولوگيالىق زەرتتەۋلەر جۇرگىزىپ، ءتۇرلى تاقىرىپتا الەۋمەتتىك ساۋالدامالار جاساپ، ءاربىر بالانىڭ تاعدىرىنا، تالابىنا، كوزىندەگى مۇڭعا بەيجاي قاراماسىن. ويتكەنى الدارىندا مىڭداعان بالا وتىر - مىڭداعان تاعدىر تۇر.

جالعىزسىراعان بالامەن سويلەسىڭىز!

ايناش ەسالى

egemen.kz

سوڭعى جاڭالىقتار