مەملەكەت ماسەلەسىنىڭ مەملەكەتتىك تىلدە ايتىلۋى تۇتاس ەلدىڭ ۇستانىمى بولۋى كەرەك - داۋلەتكەرەي كاپ ۇلى
«سۇحباتتى تىڭداپ شىقتىم. قىسقا- نۇسقا، مازمۇندى، ماعىنالى سۇحبات بولعان ەكەن. جاينا سلامبەك قىزى دا حالىقتىڭ كوكەيىندە جۇرگەن ءبىراز سۇراقتى قويدى. ەڭ ءبىرىنشى ماسەلە - «مەملەكەتتىڭ ماسەلەسى مەملەكەتتىك تىلدە ايتىلۋى كەرەك» دەگەن ۇستانىم - ءبىزدىڭ مەملەكەتتىڭ ۇستانىمى بولۋى كەرەك. ويتكەنى مەملەكەتتىك ءتىل قازاقتان باسقا ەشكىمگە كەرەك ەمەس دەدى عوي. وسىنداي ماسەلە ءبىزدىڭ مەملەكەتتىڭ ءبىرتۇتاستىعىنا اكەلەدى، ويتكەنى قازىرگى ارالاس مەكتەپتەردىڭ جاعدايى، قازاق ءتىلىنىڭ مۇشكىل ءحالى بار، وسى ءسوز باياعىدان قالىپتاسىپ قالعان بيۋروكراتيالىق قوعامدا ءبىرىنشى باسشى نە دەسە، سونىڭ قاس- قاباعىنا قاراپ وتىراتىن شەنەۋنىكتەردىڭ اسىرەسە مەملەكەتتىك تىلگە بايلانىستى جۇمىس ىستەۋىنە سەپتىگىن تيگىزەدى دەپ ويلايمىن»، - دەدى اقىن اگەنتتىك تىلشىسىنە بەرگەن سۇحباتىندا.
ءوز سوزىندە د. كاپ ۇلى سۇحباتتىڭ نەگىزگى تاقىرىبى «قاڭتار قاسىرەتى» بولعانىن، بۇل ماسەلەگە حالىق ءالى ەلەڭدەپ وتىرعانىن ەسكە سالدى.
«پرەزيدەنت «بەيبىت شەرۋگە شىققان حالىقتىڭ ءبارى لاڭكەس پە؟» دەگەن سۇراققا ورىندى، ناقتى جاۋاپ بەردى دەپ ويلايمىن جانە مۇنىڭ وتە مۇقيات تەكسەرىلىپ جاتقانىن، اقيقاتى ايتىلاتىنىن جەتكىزدى. بۇل جەردە بەيبىت حالىقتىڭ شەرۋىن كانىگى قاراقشىلاردىڭ، ارام نيەتتى ارانداتۋشىلاردىڭ پايدالانىپ كەتكەنىن، ياعني بۇل مەملەكەتكە، تاۋەلسىزدىككە ءقاۋىپ ءتوندىرۋ، بيلىكتى باسىپ الۋ تۇرعىسىنداعى اڭگىمە ەكەنىن اشىپ ايتتى. لاڭكەستەردىڭ دە بەيبىت شەرۋشىلەرمەن ارا- جىگىن اجىراتۋ كەرەكتىگى ايتىلدى، ولار توڭكەرىس جاساۋعا تالپىنىپ، بيلىككە قارسى شىققاندار، قوساق اراسىندا كەتىپ قالعان بەيبىت حالىق تا بار. پرەزيدەنت قازىر تەرگەۋ يزولياتورىندا وتىرعانداردىڭ بارلىعىنا ادىلەتتى قارىم- قاتىناس بولاتىنىن ايتتى. وعان دا سەندىك»، - دەيدى داۋلەتكەرەي كاپ ۇلى.
سونىمەن بىرگە سپيكەر «قاڭتار قاسىرەتىنە» بىردەن باعا بەرۋگە ەرتە ەكەنىن، قىلمىستىڭ ءالى تەكسەرىلىپ جاتقانىن ايتتى.
«وسى تۇرعىدا پرەزيدەنت مەملەكەتتە حالىقتان جاسىرىن سىر بولماۋ كەرەك دەدى.
ياعني «قاڭتار قاسىرەتىن» زەرتتەپ جاتقان پروكۋراتۋرا بار، سوت بار ەكەنىن ايتىپ، قوعامدىق كوميسسيا جۇمىسىنىڭ دا ماڭىزدىلىعىنا توقتالدى. ويتكەنى الاڭعا شىققانداردىڭ ءبارىن تەرروريست، لاڭكەستەر دەۋگە بولمايتىنىن، بەيبىت حالىقتىڭ، قازىرگى قاماۋدا وتىرعان مىڭداعان ادام ىشىندە قوساق اراسىندا كەتكەندەر بولسا تيمەۋ كەرەگىن ايتتى. ءبىراق ۇستالعاندار اراسىندا دا جاساعان قىلمىسى انىقتالسا جازاسىن تارتادى، قىلمىسى جوق بولسا بوسايدى. ياعني بارلىعىن سۇتتەن اق، سۋدان تازا ەتۋگە ەرتەرەك ەكەنىن، دەگەنمەن ادىلەتتى تەرگەۋ بولاتىنىن ايتتى.
«حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعدايى تومەن ەكەنىن مويىنداۋىمىز كەرەك» دەگەن ءسوز دە ءبىزدىڭ قوعامدا ايتىلمايتىن دۇنيە. باياعىدا 100 قويدان 150 قوزى الۋ دەگەن جالعان اقپاراتتىڭ كوممۋنيزمدى دە جارعا جىققانىن، جوعارىعا جالعان ەسەپ بەرۋدىڭ تۇككە قاجەتى جوقتىعىن ايتتى. ياعني حالىقتىڭ جاعدايىنا ءبىرىنشى ءمان بەرەتىنىن، الەۋمەتتىك جاعداي تۇزەلمەي، حالىقتىڭ بيلىككە نارازىلىعى ءورشي بەرەتىنىن، حالىقتىڭ تەپە- تەڭ جاعدايدا ءومىر سۇرۋىنە ءمان بەرەتىنىن جەتكىزدى. ول قازاق ەرتەگىسىندەگى اسان مەن ۇسەننىڭ جاعدايىن كورىپ وتىرعانىن مەڭزەدى، الەۋمەتتىك تەڭسىزدىك، بۇكىل قازاقستاننىڭ بايلىعى بايشىكەشتەردىڭ قولىندا ەكەنى، شەتەلگە كەتكەن اقشانى قايتارۋ دەگەننىڭ بارلىعى - بۇكىل حالىقتىڭ كوكەيىنە قوناتىن نارسە دەپ ويلايمىن. حالىقتىڭ ءوز قولى ءوز اۋزىنا جەتىپ وتىرعانى مەملەكەتكە كەرەك ەكەنىن، حالىقتىڭ پىكىرى وتە ماڭىزدى جانە ادامدار مەملەكەت ءۇشىن ەمەس، مەملەكەت ادامدار ءۇشىن قىزمەت ەتۋى كەرەكتىگىن ايتتى. بۇل ءبىزدىڭ قوعامدا بۇعان دەيىن مەملەكەت باسشىنىڭ اۋزىنان شىققان ءسوز ەمەس بولاتىن»، - دەدى د. كاپ ۇلى.
ءسوز سوڭىندا اقىن مەملەكەتتىڭ ءبىرتۇتاستىعى - ءار ازاماتتىڭ موينىنداعى ازاماتتىق بورىش ەكەنىن ەسكە سالدى.
«قازاقتىڭ تانىم- تۇسىنىگىندە تۋعان ايعا قاراپ، الداعى ۋاقىتتى بولجايتىنى بار، اي شالقاسىنان تۋسا، وزىنە جايلى، حالىققا جايسىز دەگەن ءسوز بار. سوندىقتان بۇل شالقاق اي ەمەس، وزىنە دە حالىققا دا جايلى دۇنيە جاساۋ ۇستانىمى بار ەكەنىن ءىشىمىز سەزدى. اسان مەن ۇسەننىڭ اراسىنداعى ايىرماشىلىق - ەلدىڭ بايلىعى ازعانتاي بايشىكەشتەردىڭ، شەنەۋنىكتەردىڭ، قازىنانى قالتاسىنا قامپايتقانداردىڭ عانا دۇنيەسى ەمەس، قازاققا ورتاق بايلىق ەكەنىن ايتتى.
«بىزدە ءبىر عانا وتان بار» دەگەن ءسوزدى دە ءار قازاق سەزىنۋى كەرەك.
«قازاقتىڭ تاعدىرىن ءوزىمىز عانا شەشۋىمىز كەرەك» دەگەن سۇحبات سوڭىنداعى تۇيىنگە دە جانىم ءسۇيسىندى. مەملەكەتتىڭ ءبىرتۇتاستىعى - جالپى قوعامنىڭ ءبىر ىزدە بولۋى ءارقايسىمىزدىڭ موينىمىزداعى ازاماتتىق بورىش ەكەنىن ۇعىنۋ كەرەك. ەل بولعاسىن ءتۇرلى پىكىرلەر مەن الۋان ويلار بولادى، ءبىراق ءبارىبىر دە تاۋەلسىزدىكتىڭ، تىنىشتىقتىڭ قىمبات ەكەنىن وسى جولى قازاق بالاسى سەزىنسە، بۇگىنگى سۇحباتتان ءبىراز ءمان ۇققان بولۋى كەرەك دەپ ويلايمىن. سوندىقتان پرەزيدەنت وزىنە سەنىمدى، حالىقتىڭ كوكەيىندەگى ءار ساۋالعا ءدال، ناقتى جاۋاپ بەردى دەپ ەسەپتەيمىن»، - دەيدى داۋلەتكەرەي كاپ ۇلى.
اۆتور: ايجان سەرىكجان قىزى
