ورىس ءتىلى قولدانىستان الىنىپ جاتقان جوق، ءبىز قازاق ءتىلىن مىندەتتى ەتتىك - داۋرەن ابايەۆ
سۇحبات بارىسىندا جۇرگىزۋشى رەسەيدىڭ كەيبىر اقپارات قۇرالدارىنىڭ ق ر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتتارى باستاماسىمەن قولعا الىنعان زاڭ جوباسىنا شۇيلىگىپ جاتقانىن ايتىپ، پرەزيدەنت اكىمشىلىگى باسشىسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارىنان وسى تۋرالى پىكىرىن سۇرادى.
«كەيبىر رەسەيلىك ب ا ق-تا اتالعان زاڭ جوباسى ءبىرجاقتى بەرىلگەنىن ايتۋ كەرەك. مەن ءتىپتى مانيپۋلياتيۆتى دەر ەدىم. مىسالى، كەيبىر باسىلىمداردىڭ تاقىرىبىندا «قازاقستان ورىس ءتىلىنىڭ كورنەكى قولدانىسىنان ارىلىپ جاتىر» دەپ ايتىلعان. ماعىناسىنا قاراساڭ، ءبىز ورىس ءتىلىن كورنەكى جارنامادا قولدانۋعا تىيىم سالاتىن زاڭ قابىلداپ جاتقان سياقتىمىز. ەڭ رەنىشتىسى، ادامداردىڭ كوبى وسى قاتە تاقىرىپتان ءارى قاراي كىرىپ وقىماي، وسى قاتە تاقىرىپ بويىنشا وي تۇيەدى. ءىس جۇزىندە ورىس ءتىلىن ەشكىم قولدانىستان الىپ جاتقان جوق. ءبىز تەك قازاق ءتىلىنىڭ قولدانىسىن مىندەتتى ەتىپ جاتىرمىز. كورنەكى اقپارات ەكى نەمەسە ءۇش تىلدە ىلىنسە دە ەشقانداي پروبلەما جوق»، - دەدى داۋرەن ابايەۆ.
سۇحبات بەرۋشى دەپۋتاتتاردىڭ مۇنداي باستامانى نەلىكتەن كوتەرگەنىن دە ءتۇسىندىردى.
«ءبىزدىڭ دەپۋتاتتار نەگە بۇل ماسەلەگە باس قاتىرعانىن بىلەسىز بە؟ ويتكەنى كورنەكى جارنامادا، ءتىپتى مەيرامحانالاردىڭ مازىرىندە قازاق ءتىلى نە مۇلدە قولدانىلمايدى، نە قاتە قولدانىلىپ ءجۇر. قاتە ءورىپ جۇرەدى. ينتەرنەت اتاۋلار مەن تىركەستەردى قازاقشاعا تىكەلەي، كالكامەن اۋدارعان ءمانسىز ماتىندەر تۋرالى «مەمدەرگە» تولىپ كەتتى. سوندىقتان زاڭ جوباسىندا دالمە- ءدال اۋدارما جانە دۇرىس جازۋ نورماسى تۋرالى تالاپ ەنگىزۋ قاراستىرىلعان»، - دەدى پرەزيدەنت اكىمشىلىگى باسشىسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى.
ونىڭ ايتۋىنشا، اتالعان زاڭ جوباسىنىڭ تاعى ءبىر قىرى بار.
«بۇل - ەلدى مەكەندەردىڭ اتىن تاريحي نەگىزگە سۇيەنىپ دۇرىس جازۋ. مىسالى، «ۇلگى اۋىلى» دەگەندى ورىس تىلىنە اۋدارىپ، «سەلو پريمەرنوە» دەپ اۋدارۋعا كەلمەيدى. ودان دا سوراقى ەتىپ «ۋلگا» دەپ جازۋعا مۇلدە بولمايدى. «ۇلگى» دەگەن تۇپنەگىز ساقتالۋى كەرەك. ال «نوۆوالەكسەيەۆكا» دەگەن ەلدى مەكەننىڭ اتى قازاق تىلىندە دە «نوۆوالەكسەيەۆكا» بولىپ جازىلادى، «جاڭا الەكسەيەۆكا» اۋىلى ەمەس. بۇل توپونوميكا مەن تىلدىك نورمانى تارتىپكە كەلتىرۋ عانا. قازىر ورىس ءتىلىنىڭ كورنەكى قولدانىسىندا ەشقانداي پروبلەما جوق. ال قازاق تىلىندە، وكىنىشكە قاراي، ونداي پروبلەما بار. ءبىز ونى تۇزەتۋىمىز كەرەك. مۇنى ءبىز مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ قولدانىسىن نەعۇرلىم ساپالى باقىلاۋ ارقىلى ىسكە اسىرامىز. سوندىقتان ورىسسىزداندىرۋ تۋرالى اڭگىمە جوق. ءبىز تەك مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ دۇرىس، ساپالى قولدانىسى ءۇشىن، حالىقتىڭ وعان قۇرمەتپەن قاراۋى ءۇشىن كۇرەسىپ جاتىرمىز»، - دەدى داۋرەن ابايەۆ.
اۆتور: ەسىمجان ناقتىباي
