يممۋندىق جۇيە نەگە جاڭىلادى؟
ونىڭ ىشىندەگى ريەۆماتويد ارتريت - بۋىنداردىڭ قابىنىپ، ادامنىڭ جاسى، ءومىر ءسۇرۋ سالتى مەن جاي- كۇيىنە قاراماستان، كەز كەلگەن شالدىعۋى مۇمكىن سوزىلمالى اۋتويممۋندى كەسەل. ماسەلەن، پوليارتريتپەن كوبىنە ورتا جاستاعى، اسىرەسە 36-45 جاس ارالىعىنداعى ايەلدەر اۋىرادى.
ادام 50, 70, ءتىپتى 80 جاسىندا دا وسى دەرتكە دۋشار بولۋى مۇمكىن. ال ريەۆماتويد ارتريتپەن بالالار دا (ءبىر جاستان 3 جاسقا دەيىن) اۋىرادى، ءبىراق ەرەسەكتەرگە قاراعاندا جەڭىل تۇرىندە.
«بارلىعى جاي عانا سۋىق تيۋدەن باستالادى. ادەتتە، ەڭ الدىمەن جالپى السىزدىك، شارشاۋ سەكىلدى بەلگىلەر پايدا بولادى. وسى بەلگىلەرگە بىرتە- بىرتە بۇلشىق ەتتىڭ اۋىرۋى، تەرشەڭدىك، دەنە قىزۋىنىڭ جوعارىلاۋى قوسىلادى. وسىدان كەيىن بۋىندار اۋىرا باستايدى. بۇل رەتتە اۋرۋ كەز كەلگەن بۋىندى زاقىمداۋى مۇمكىن. پوليارتريت كەزىندە تىرناقتاردىڭ ءالسىز بولۋى، قاڭقا بۇلشىقەتتەرىنىڭ بوساۋى، پليەۆريتتىڭ دامۋى، وكپە ءتىنىنىڭ زاقىمدانۋى سەكىلدى بەلگىلەر پايدا بولۋى مۇمكىن. ونىڭ كوبىسى ريەۆماتويدتى تۇيىندەردىڭ پايدا بولۋىمەن ىلەسەدى»، دەيدى كارديولوگيا جانە ىشكى اۋرۋلار عزي ريەۆماتولوگ دارىگەرى مارجان ابدۋللايەۆا.
پوليارتريتتىڭ باستى بەلگىسى - قول ساۋساقتارى بۋىندارىنىڭ زاقىمدانۋى. تەك قانا وسى سيمپتومعا سۇيەنە وتىرىپ دياگنوز قويۋعا بولادى. ءبىراق تىزە بۋىندارى اۋىرعان كەزدە دياگنوز قويۋعا اسىعۋعا بولمايدى، سەبەبى بۇل باسقا اۋرۋلاردىڭ دا بەلگىسى بولۋى مۇمكىن.
وسى اۋرۋعا ءتان ەكىنشى بەلگى - ادام تاڭەرتەڭ ويانعان كەزدە ءوز ساۋساقتارىن جۇما المايتىنداي، قيمىلداي الماۋى بايقالادى. وكىنىشكە قاراي، ءالى دە الەمدە پوليارتريتتىڭ ناقتى سەبەپتەرى انىقتالمادى. جۇقپالى اۋرۋلاردىڭ، جان كۇيزەلىسى، توڭۋ نەمەسە كەرىسىنشە قاتتى قىزدىرىنۋدىڭ سالدارىنان دا يممۋندىق جۇيە جۇمىسىنان جاڭىلاتىنى بەلگىلى. كەسەلدىڭ ماۋسىمدىق اسقىنۋلارى جانە اعزانىڭ فيزيولوگيالىق قايتا الماسۋ كەزەڭى: ءجاسوسپىرىم جاستا، ايەلدىڭ بوسانعاننان كەيىنگى كەزەڭ مەن ەتەككىر توقتاۋىنىڭ باستالۋى اراسىنداعى بايلانىس بايقالادى. قالىپتى جاعدايدا يممۋندىق جۇيەنىڭ جاسۋشالارى اعزانىڭ ءوز تىندەرىنە زيان كەلتىرمەي، ۆيرۋستىق ينفەكسيالارمەن قارسىلاسا الادى.
زاماناۋي مەديتسينادا پوليارتريتتى ەمدەۋ ءۇشىن بازيستىك تەراپيانى، ياعني يممۋندىق جۇيە جاسۋشالارىنىڭ انتيدەنەلەردى شىعارۋ بەلسەندىلىگىن تومەندەتەتىن ەم، بازيستىك تەراپيا پايدالانىلادى. وسىنداي تەراپيا ەمدەۋدىڭ العاشقى كۇنىنەن باستاپ جۇرگىزىلىپ، ءومىر بويى جالعاسادى.
مامانداردىڭ ايتۋىنشا، سىرقاتتارعا ۇنەمى قابىلدايتىن پرەپاراتتار تاعايىندالادى. تەك وسىنداي جاعدايدا عانا اۋرۋ ۋاقىت وتە كەلە باسىلىپ، ادامنىڭ دەنساۋلىعى دۇرىستالىپ، جاقسى جاققا وزگەرە باستايدى. ەمدەۋ سىرقاتتىڭ بەلسەندىلىگى مەن ۇزاقتىعىنا تىكەلەي بايلانىستى. ءار ناۋقاسقا جەكە ەمدەۋ كەستەسى تاڭدالادى. مەتوترەكسات، مەتودجەكت ەمدەۋ ءادىسىنىڭ التىن ستاندارتى بولىپ تابىلادى. ولار كوپ دوزادا قولدانىلادى جانە كەرى اسەرلەردى تۋدىرمايدى. پرەپاراتتار اپتاسىنا ءبىر رەت قانا قولدانىلادى، بۇل رەتتە اۋرۋدىڭ اعىمى باقىلانىپ وتىرادى. دەنساۋلىقتىڭ جاقسارعانى ەم باستالعاننان 4-6 ايدان كەيىن عانا بايقالادى.
سوندىقتان بازيستىك تەراپيامەن بىرگە اۋىرسىنۋدى باسۋ ءۇشىن جىلدام اسەر ەتەتىن نەستەرويدتى قابىنۋعا قارسى پرەپاراتتارمەن ەمدەۋ جانە كەي جاعدايدا گليۋكوكورتيكوستەرويدتار (اعزا شىعاراتىن تابيعي ستەرويدتى گورموندارعا ۇقساس زاتتار) قولدانىلادى. بۇل تەرىگە مەيلىنشە تەرەڭ سىڭەتىن جانە بۋىنعا اسەر ەتىپ قىزدىراتىن گەلدەر، مايلار بولۋى مۇمكىن، ءبىراق جاقسى اسەر الۋ ءۇشىن مايدى كۇنىنە 3 رەت پايدالانعان ءجون. نەستەرويدتى پرەپاراتتار قابىنۋدى، اۋىرۋ سەزىمدەرىن ازايتادى.
ادام دەنساۋلىعىنا مينەرالدى سۋلار، ەمدىك ۆاننالاردىڭ دا شيپاسى مول. سوندىقتان دا ەڭ الدىمەن ستاتسيوناردا ەمدەلىپ، سودان كەيىن فيزيوتەراپيەۆتىك ەم قابىلداپ (جارتى جىلدا 1 رەت)، كۇن سايىن ارنايى ەمدىك گيمناستيكا جاساپ جانە قيمىل- تىرەك اپپاراتى اۋرۋلارىن ەمدەيتىن شيپاجايعا جىلىنا ءبىر رەت بارعان دۇرىس، دەيدى دارىگەرلەر.
ايناش ەسالى
egemen.kz
