اۋعان بوسقىندارىنىڭ ىشىندە كۇدىكتىلەر بار
الايدا ميگرانتتاردى قابىلداۋ قاۋىپتى دەگەن پىكىرلەر دە ءجيى ايتىلىپ قالادى. بىرەۋلەر كوروناۆيرۋس ءورشىپ كەتە مە دەپ قاۋىپ ويلاسا، ەندى بىرەۋلەر سولارمەن بىرگە سودىرلار ەنىپ كەتە مە دەپ قورقادى. مۇنى جوققا دا شىعارا المايسىز. ويتكەنى نەمىس اسكەريلەرىنىڭ ەۆاكۋاتسياسى كەزىندە گەرمانياعا كەزىندە اۋىر قىلمىس ءۇشىن دەپورتاتسيالانعان اۋعانستان ازاماتتارىنىڭ قايتىپ كەلگەنى بەلگىلى بولدى. امەريكالىقتار 37 مىڭ ادامدى ەۆاكۋاتسيالادى
«اۋعانستانداعى جاعدايعا اق ءۇي اكىمشىلىگى جاۋاپتى. سوندىقتان تالىپتەردەن قاشقان بوسقىنداردى دا وسى ا ق ش قابىلداسىن». سوڭعى ۋاقىتتا وسىنداي پىكىرلەر ءجيى ايتىلادى. نەگىزىندە قازىر كابۋلدان ءوز ازاماتتارى مەن اۋعان بوسقىنداردىن ەڭ كوپ ەۆاكۋاتسيالاپ جاتقاندار وسى امەريكالىقتار. ولار تامىزدىڭ ورتاسىنان بەرى 37 مىڭعا جۋىق ادامدى الىپ شىققان. كەلىسىم بويىنشا، امەريكالىقتار بۇل جۇمىستاردى 31-تامىزعا دەيىن اياقتاۋعا ءتيىس.
ەۆاكۋاتسيالانىپ جاتقاندار قاتارىندا ا ق ش ازاماتتارى مەن اسكەريلەردەن بولەك اۋعان بوسقىندارى دا بار. ەلدەن كەتۋ ءۇشىن اۋعانستان ازاماتتارى سيۆ دەپ اتالاتىن ارنايى باعدارلاما بويىنشا ساۋال جولداۋى كەرەك. بۇل باعدارلاماعا ا ق ش ۇكىمەتىمەن جانە قارۋلى كۇشتەرىمەن جۇمىس ىستەگەن ادامدار قاتىسا الادى. ونداي مۇمكىندىك 22 مىڭ ازاماتتا بار. ازىرگە امەريكالىقتار 1200 بوسقىندى ەۆاكۋاتسيالادى. ولار ءۇش اسكەري بازاعا ورنالاستىرىلعان. بىرنەشە شتاتتىڭ گۋبەرناتورى ميگرانتتاردى ءوز اۋماعىنا قابىلداۋعا ءازىر ەكەندەرىن ايتتى.
الايدا كەيبىرەۋلەر «قازىر كوروناۆيرۋس ءوشىپ تۇرعاندا بۇل قانشالىقتى قاۋىپسىز؟» دەگەندى العا تارتادى. الايدا بيلىك ەلگە كەلگەندەر تۇگەل ۆيرۋسقا تەكسەرىلىپ جاتقانىن جەتكىزدى. سونداي- اق بارلىعىنا ەكپە سالىناتىن ايتادى. ال ەۆاكۋاتسيا كەزىندە قيىندىقتار از بولىپ جاتقان جوق.
15-تامىزدان بەرى اۋعانستاننان جەتكىزىلگەن 3 كەلىنشەكتىڭ بوسانعانى بەلگىلى. ءتىپتى بىرەۋىنىڭ تولعاعى گەرمانياداعى امەريكالىقتاردىڭ اسكەري بازاسىنا بەت العان ۇشاقتا كەلگەن.
ەرين برايمەر، كاپيتان:
- بىزگە ۇشاق بورتىندا ءبىر ايەلدىڭ بوسانعالى جاتقانى تۋرالى حابارلاندى. قاجەتتى جابدىقتى دايىنداپ، بىردەن اۋە كەمەسىنىڭ قوناتىن ورنىنا اتتاندىق. كەلىنشەكتى ەشقايدا كوشىرىپ ۇلگەرمەدىك. ول تۋرا ۇشاقتىڭ ىشىندە بوساندى. كىشكەنە قورىقتىق. ءبىراق ءبارى جاقسى ءوتتى.
بوسقىنداردىڭ ىشىندە كۇدىكتىلەر بار
گەرمانيا دا ەۆاكۋاتسيا جۇمىستارىنا قاتىسىپ جاتىر. نەمىس اسكەرى وسى كۇنگە دەيىن اۋعانستاننان 3 جارىم مىڭنان اسا ادامدى الىپ شىققان. ولاردىڭ اراسىندا گەرمانيانىڭ جانە وزگە دە باتىس ەلدەرىنىڭ ازاماتتارى مەن اۋعان بوسقىندارى بار.
جەرگىلىكتى «ۆەلت» باسىلىمىنىڭ حابارلاۋىنشا، سولاردىڭ اراسىنا بۇعان دەيىن ەلدەن دەپورتاتسيالانعان 3 ادامنىڭ بولعانى انىقتالدى. ولار كەزىندە زورلاۋ جانە ەسىرتكى ساۋداسى ءۇشىن وتانىنا كەرى قايتارىلعان ەكەن. ەندى، مىنە، قايتادان وزگە بوسقىندارمەن بىرگە گەرمانياعا جەتكەن. قازىر بيلىك بۇل ازاماتتاردىڭ تاعدىرىنا قاتىستى قانداي شەشىم قابىلدارىن بىلمەي باس قاتىرىپ وتىر.
بوسقىندار دەمەكشى، اۋعانستاننىڭ بۇرىنعى بايلانىس جانە اقپاراتتىق تەحنولوگيالار ءمينيسترى قازىر وسى گەرمانيادا پيتستسا تاسۋشىسى بولىپ جۇمىس ىستەپ ءجۇر. سايەد احماد ساادات ۆەدومستۆوعا بولىنگەن اقشانى تالىپتەرمەن كۇرەسكە جۇمساۋعا قارسى بولىپ، وتستاۆكاعا كەتكەن بولاتىن. سودان كەيىن گەرمانياعا قونىس اۋدارعان. تۇرعىندار اۋعان بوسقىندارىنىڭ كەلۋىنە قارسى اۋعانستانداعى بوسقىندار ماسەلەسىنە كورشىلەس ەلدەر اسا قاتتى الاڭداپ وتىر.
ماسەلەن، پاكىستان ازاماتتارى «بىزگە ميگرانتتار كەرەك ەمەس» دەيدى. ويتكەنى مۇندا اۋعان بوسقىندارى ونسىز دا كوپ. جەرگىلىكتى تۇرعىندار كورشى ەلدەن تاعى ادامدار اعىلسا، جاعدايىمىز تىپتەن قيىنداپ كەتەدى دەگەندى ايتادى.
موحامماد يۋساف، جەرگىلىكتى تۇرعىن:
- ءبىز تۇراتىن كۆەتتا قالاسى اۋعانستانمەن شەكاراعا جاقىن ورنالاسقان. قازىردىڭ وزىندە شاھار مەن ونىڭ توڭىرەگىندە 3 ميلليوننان اسا اۋعان بوسقىنى بار. نەگىزى ءوزىمىز دە جەتىسىپ جۇرگەن جوقپىز. اۋرۋحانالاردا ورىن جوق. ءوزىمىز كۇنىمىزدى ارەڭ كورىپ جۇرگەندە، ولار جەرگىلىكتى كاسىپكەرلەرگە باسەكەلەستىك تۋدىرىپ وتىر.
ەلدەن كەتكىسى كەلەتىندەر كوپ اۋعانستانداعى ازاماتتاردى ەۆاكۋاتسيالاۋ تەك كابۋلداعى حالىقارالىق اۋەجايدا جۇرگىزىلەدى. سوندىقتان قازىر جالعىز اۋە ايلاعى ءبارىن بىردەي قابىلداپ، قۇجاتتارىن راسىمدەپ ۇلگەرمەي جاتىر. الايدا تالىپتەردەن قاشقان جۇرت قايتكەن كۇندە دە ەلدەن كەتۋىمىز كەرەك دەپ اۋەجايدى قورشاپ العان. تۇندە وسى ماڭدا اشىق اسپان استىندا تۇنەۋگە ءماجبۇر.
ساراپشىلار وزگە ەلدەردىڭ اۋعان بوسقىندارىن قابىلداۋدا ناقتى ءبىر شەشىمگە كەلۋى ەكىتالاي ەكەنىن ايتادى. ويتكەنى 2015 -جىلعى كوشى- قون داعدارىسىنان كەيىن ەۋرووداق مەملەكەتتەرى ميگرانتتاردى ءوز اۋماعىندا ورنالاستىرۋ بويىنشا كەلىسىمىگە كەلە الماعان بولاتىن. سوندىقتان بۇل جولى دا تالىپتەردەن قاشقان اۋعانستان ازاماتتارىنا قاتىستى ءدال سونداي جاعداي قايتالانۋى مۇمكىن دەگەن كۇدىك باسىم. اۆتورى: جۇلدىز اتاگەلديەۆا
www.24.kz
