تاليبان اۋعان اسكەريلەرىمەن جاسىرىن كەلىسسوزدەر جۇرگىزگەن

نۇر- سۇلتان. قازاقپارات - تالىپتەر اۋعانستان استاناسىن تەز باسىپ العانى سونشالىق، بيلىك تە، جەرگىلىكتى تۇرعىندار دا ابدىراپ قالدى. كابۋل اۋەجايىندا حالىق ىعى- جىعى. ەلدەن قاشىپ شىعۋعا ارەكەتتەنگەندەر كوپ.

ءتىپتى ءبىراز ادام اۋە كەمەسىنىڭ شاسسيىنە جارماسىپ، ۇشىپ كەتپەك بولعان. الايدا ۇشاق كوككە كوتەرىلىپ، شاسسي جابىلعاندا ادامدار تومەن قاراي قۇلاپ، وپات بولدى. وزگە مەملەكەتتەر دە شۇعىل تۇردە ءوز ازاماتتارىن ەۆاكۋاتسيالاپ جاتىر.

ەلدەن كەتكىسى كەلەتىندەرگە مۇمكىندىك بەرۋ كەرەك. الەمنىڭ 70-تەن اسا مەملەكەتى اۋعانستان باسشىلىعىن وسىعان شاقىردى. ورتاق مالىمدەمەدە جولدار، شەكاراداعى بەكەتتەر مەن اۋەجايلار اشىق بولۋ كەرەكتىگى جايلى ايتىلعان.

رەيتەر اگەنتتىگىنىڭ حابارلاۋىنشا، جۇرت اۋەجايعا اسىعىپ، سالدارىنان كەپتەلىس پايدا بولعان. ەندى كەيبىرەۋلەر قالادان 5 شاقىرىم جەردە ورنالاسقان اۋە ايلاعىنا جاياۋ اتتانىپتى. جەلىدە اۋەجايداعى كەپتەلىستىڭ بەينەجازباسى تاراپ جاتىر. ۇشاققا مىنۋگە اسىققان جۇرتتىڭ ايقايىمەن قاتار وندا اتىس داۋىستارى دا ەستىلەدى. رەيتەر اگەنتتىگىنىڭ حابارلاۋىنشا، 5 ادام كوز جۇمعان. الايدا ولاردىڭ ناقتى نەدەن قايتىس بولعانى بەلگىسىز. بۇعان قىسپاق تا سەبەپ بولۋى مۇمكىن دەگەن بولجام بار. امەريكالىقتاردىڭ ۇشاعىنا ءمىنىپ ۇلگەرەمىن دەگەن بىرنەشە ادام اۋە كەمەسى كوككە كوتەرىلگەندە ودان قۇلاپ كەتكەن.

تالىپتەر جەرگىلىكتى جۇرتتىڭ الاڭداۋىنا نەگىز جوق دەيدى. رەيتەر اگەنتتىگى ولاردىڭ قازىر كابۋلداعى بەيبىت تۇرعىنداردىڭ قارۋىن جيناپ جاتقانىن حابارلايدى. ويتكەنى تاليبان وكىلدەرىنىڭ ايتۋىنشا، حالىق ەندى قاۋىپسىزدىگى ءۇشىن الاڭداماۋعا ءتيىس. قوزعالىستىڭ رەسمي وكىلى مۇحامماد نايم دا ءال- جازيرا تەلەارناسىنا بەرگەن سۇحباتىندا تالىپتەر اۋعانستانداعى جەرگىلىكتى تۇرعىندار مەن شەتەلدىكتەردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتەتىنىن جانە كورشى ەلدەردىڭ ىشكى ىستەرىنە ارالاسپاي، باسقا مەملەكەتتەرمەن تاتۋ- ءتاتتى ءومىر سۇرگىسى كەلەتىنىن جەتكىزدى.

ءالي، تاليبان قوزعالىسىنىڭ وكىلى:

- وتاندارستارىمىز ەشتەڭەدەن قورىقپاۋى كەرەك. ويتكەنى ەندى ءبىز كابۋلعا كىرىپ، ءبارىن باقىلاۋعا الدىق. تۇرعىندار 2-3 كۇن كەشكى 9-دان كەيىن تىسقا شىقپاۋعا ءتيىس. بۇل تارتىپسىزدىكتەردى بولدىرماۋ ءۇشىن قاجەت شارا.

«ۆاشينگتون پوست» باسىلىمىنىڭ حابارلاۋىنشا، تالىپتەر 2020 - جىلدىڭ باسىنان بەرى اۋعانستاننىڭ قاۋىپسىزدىك كۇشتەرىمەن جاسىرىن تۇردە كەلىسىپ، ولاردىڭ قارۋ- جاراعىن ساتىپ الۋمەن اينالىسقان. قوزعالىس مۇشەلەرىنىڭ تەز ارادا باقىلاۋ ورناتۋىنىڭ ءبىر سەبەبى دە وسىمەن بايلانىستى بولۋى مۇمكىن.

ءبىرقاتار مەملەكەت اۋعانستانداعى ديپلوماتيالىق ميسسيالارىن ۋاقىتشا جاۋىپ، ءوز ازاماتتارىن ەۆاكۋاتسيالاپ جاتىر. ەندى كەي ەلدەر باس ساۋعالاعان بوسقىنداردى قابىلداۋعا ءازىر ەكەنىن جەتكىزدى. ولاردىڭ قاتارىندا البانيا، سولتۇستىك ماكەدونيا مەن كانادا بار.

نەگىزى سوڭعى جاعدايدان كەيىن الەمدە كوشى- قون ماسەلەسى ءورشي تۇسەتىنى بەلگىلى. ەكى كۇننەن كەيىن ەۋرووداقتىڭ ىشكى ىستەر مينيسترلەرى باس قوسىپ، وسى ماسەلەنى تالقىلاۋى كەرەك. ويتكەنى قازىرگى ەرەجەلەر بويىنشا وداقتا كەيبىر كىرمەلەردى كەلگەن ەلىنە كەرى دەپورتاتسيالاۋعا بولادى. بوسقىننىڭ باسقا ەلدە قالۋى ءۇشىن وتانى قاۋىپتى دەپ تانىلۋ قاجەت. ول تىزىمگە اۋعانستاندى دا قوسقاننان كەيىن ودان قاشقان ميگرانتتاردى كەرى قايتارۋعا تىيىم سالىناتىن بولادى. ۇلى بريتانيا بيلىگى كۇنىنە شامامەن ءبىر جارىم مىڭ ادامدى ەۆاكۋاتسيالايتىنىن جەتكىزدى. سونداي- اق تالىپتەرمەن كۇرەس جۇرگىزۋ ءۇشىن ءوز اسكەرىن اۋعانستانعا كەرى قايتارمايتىنىن دا مالىمدەدى.

بەن ۋوللەس، ۇلى بريتانيانىڭ قورعانىس ءمينيسترى:

- قازىر تالىپتەر بۇكىل ەلدى ءوز باقىلاۋىندا ۇستاپ تۇرعانىن مويىندايمىن. مۇنى ءتۇسىنۋ ءۇشىن ساياساتتانۋشى بولۋدىڭ كەرەگى جوق. ءبىراق مەن قورعانىس ءمينيسترى رەتىندە ۇلى بريتانيا ازاماتتارىن قورعاپ جاتقانىمىزعا سەنىمدى بولۋىم قاجەت. بۇل اۋعاندارعا دا قاتىستى. سەبەبى ولاردىڭ الدىندا مىندەتتەمەلەرىمىز بار.

www.24.kz