مەديتسينا دوكتورى ۆاكسيناعا قاتىستى ءجيى قويىلاتىن سۇراقتارعا جاۋاپ بەردى
- ۆاكسينا سالدىرۋ قاجەت پە؟
- ءيا. سالدىرۋ قاجەت.
- نە ءۇشىن ۆاكسينا ەككىزۋ كەرەك؟
- قوعام اراسىندا ۆيرۋستىڭ تارالۋىن تومەندەتۋ ماقساتىندا، سونىمەن قاتار ءوزىن- ءوزى جانە ۆاكسينا سالدىرا المايتىنداردى ىندەتتەن قورعاۋ ءۇشىن، پاندەميا ەرتەرەك اياقتالۋى ءۇشىن ەكپە ەككىزۋ كەرەك.
- قازىر قازاقستاندا قانداي ۆاكسينالار قولدانىلىپ جاتىر؟
- قازىرگى كەزدە «سپۋتنيك V» ۆاكسيناسى عانا قولجەتىمدى.
- سالىناتىن ۆاكسينانى تاڭداپ الۋعا بولا ما؟
- قازىر ەلىمىزدە تەك «سپۋتنيك V» ۆاكسيناسى بار بولعاندىقتان، تاڭدايتىنداي كوپ اسسورتيمەنت جوق. بولاشاقتا ەلدە بىرنەشە ۆاكسينا قولدانىلا باستاعان كەزدە تاڭداۋعا بولادى. الايدا بۇل رەتتە ءار كلينيكاعا ۆاكسينا قانداي پرينتسيپپەن تاراتىلاتىنى تۇسىنىكسىز. سونداي-اق ەكپە ەگۋ كابينەتىنە كەلگەن كەزدە سىزگە «قالاعانىڭدى تاڭدا» دەپ ايتۋى ەكىتالاي. مەن سىزگە قولجەتىمدى بولىپ تۇرعان ءبىرىنشى ۆاكسينانى سالدىرۋعا كەڭەس بەرەمىن.
- ۆاكسينانى ساتىپ الۋعا بولا ما؟
- قازىر مۇنداي مۇمكىندىك قاراستىرىلماعان. «قارا» نارىقتا قانداي دا ءبىر «ۆاكسينا» پايدا بولىپتى- مىس دەگەنگە ۇقساس وقيعالار كوپ بولدى. مەنىڭ پايىمداۋىمشا، وسى جاعدايدى ەسكەرە وتىرىپ، قازىر بارلىعى مەملەكەتتىڭ باقىلاۋىمەن وتكىزىلىپ جاتىر.
- ەكپە سالعىزعىسى كەلگەن بارشا ادام قاشان ۆاكسيناتسيالانا الادى؟
- ازىرگە ءساۋىردىڭ ورتاسىندا دەپ ايتىپ جاتىر. كەيبىر ەمحانا قازىردەن سالۋدى باستاپ كەتتى. ول ءۇشىن مەكەمەگە تىكەلەي حابارلاسۋ كەرەك.
- كىمگە ەكپە الۋعا بولمايدى؟
- بۇرىن انافيلاكسيالىق شوكتى باستان كەشىرگەن، ۆاكسينا قۇرامىنداعى زاتتارعا اللەرگياسى بار ادامدارعا ەكپە سالىنبايدى. سونىمەن قاتار قازىر اۋىرىپ جۇرسەڭىز نەمەسە سوزىلمالى اۋرۋلارىڭىز اسقىنىپ كەتكەن جاعدايدا ۆاكسينا سالدىرۋعا بولمايدى. بۇدان بولەك ازىرگە بالالارعا، جۇكتى ايەلدەرگە جانە ەمىزۋلى ايەلدەرگە ەكپە جاسالمايدى.
- ال ەگەر مەندە اللەرگيا بار نەمەسە جوق ەكەنىن بىلمەسەم شە؟
- سول ءۇشىن ۆاكسيناتسيادان كەيىن ەمحانادا 30 مينۋت وتىرا تۇرىڭىز دەپ ايتادى. اللەرگيا پايدا بولۋ مۇمكىندىگى وتە تومەن بولعانىمەن، دەسە دە ءبىر جاعداي بولا قالعان كەزدە سىزگە دەر كەزىندە كومەك كورسەتىلەدى.
- جۇكتى ايەلدەرگە ۆاكسينا سالدىرۋعا بولا ما؟
- ازىرگە سالىنبايدى. ويتكەنى جۇكتىلىك ادام ءۇشىن ەرەكشە جاعداي بولعاندىقتان، ەكپە سالۋعا رۇقسات بەرۋ ءۇشىن ءالى دە زەرتتەۋلەر جۇرگىزىلۋى كەرەك. وزدەرىڭىزگە ءمالىم، جۇكتى ايەلدەرگە تاجىريبە جاساماق تۇعىر، قاجەتى بولماعان جاعدايدا مۇلدەم تيىسپەيدى.
- ەمىزۋلى ايەلدەرگە ۆاكسينا سالدىرۋعا بولا ما؟
- ولار دا ازىرگە سالدىرا المايدى. بۇل سۇراقتىڭ جاۋابى ءالى زەرتتەلۋ ۇستىندە. نەگىزىندە انا سۇتىندە انتيدەنەلەر انىقتالدى دەگەن اقپارات بار. دەگەنمەن قاۋىپسىزدىك ماقساتىندا ازىرگە ەكپە سالىنبايدى. جۇكتىلىك كەزىنە كەلەر بولساق، ۆاكسينا سالدىرعاننان كەيىن ءارتۇرلى جاعداي ورىن الۋى مۇمكىن. ەگەر جۇكتى ايەل ۆاكسينا سالدىرىپ، كەيىننەن جاعىمسىز اسەرى بولىپ جاتسا، بارلىعى سالىنعان ەكپەدەن كورەدى. بۇل اۋتيستيكالىق سپەكتر اۋرۋلارىنا ۇقساس جاعداي. ياعني بالادا ۆاكسينا سالدىرسا دا، ەرتەلى- كەش اۋرۋ بىلىنەتىن ەدى. الايدا ۆاكسينا سالىنعاندىقتان جانە ول ينۆازيالىق (رەد. - ىشكە ەنگىزىلەتىن) بولعاندىقتان كىنانىڭ ءبارى ەكپەگە ارتىلادى. ايتقانداي، جۇكتى ايەلدەر ەكپە سالدىرعاننان كەيىن ولاردىڭ جاڭادان تۋعان بالالارىندا انتيدەنە پايدا بولعان. - بالالارعا ۆاكسينا سالدىرۋعا بولا ما؟ - ازىرگە سالىنبايدى. لوگيكالىق تۇرعىدا جوعارىداعى جاعدايعا ۇقساس. بالالاردى قانداي دا ءبىر زەرتتەۋلەرگە قاتىستىرعان وتە قيىن. سەبەبى ولار ءوز ارەكەتتەرى ءۇشىن جاۋاپ بەرە الماعاندىقتان، ۆاكسينا الۋعا دا تولىققاندى كەلىسىم بەرە المايدى. مەنىڭ بىلۋىمشە، Pfiser ءوز ۆاكسيناسىن 12 جاسقا دەيىنگى بالالاردا سىناي باستادى.
- 65 جاستان اسقان ادامدارعا ۆاكسينا سالدىرۋعا بولا ما؟
- ءيا، بولادى. - سوزىلمالى اۋرۋعا شالدىققان ادامدار ۆاكسينا سالدىرا الا ما؟ ەگەر سوزىلمالى اۋرۋ اعىمى باقىلاۋدا بولسا، سالدىرۋعا بولادى. اۋرۋ اعىمىنىڭ قانداي ەكەنىنە كوز جەتكىزۋ ءۇشىن الدىمەن دارىگەرگە كورىنگەن ابزال. ەگەر ءسىز اسا اۋىر سوزىلمالى اۋرۋعا شالدىققان بولساڭىز، ۆاكسينا نۇسقاۋلىعىندا «ابايلاپ سالۋ كەرەك» دەپ جازىلعان. بۇل دەگەنىمىز ۆاكسينا سالدىرماس بۇرىن ءسىز دارىگەرگە بارىپ، ۆاكسينا سالدىرعىڭىز كەلەتىنىن ايتىپ، تەكسەرىلەسىز.
- مەن اۋتويممۋندىق اۋرۋلارعا شالدىققان بولسام، ۆاكسينا سالدىرا الامىن با؟
- نۇسقاۋلىققا سايكەس، يممۋندىق جۇيەنى باسۋعا سەپتەسەتىن ءدارى- دارمەكتەردى ۆاكسينا سالدىرۋعا دەيىن ءبىر اي جانە ۆاكسيناتسيادان كەيىن ءبىر اي ىشپەي قويا تۇرۋ قاجەت. سەبەبى ولاردىڭ اسەرىنەن ۆاكسينا يممۋنيتەت قالىپتاستىرا الماۋى مۇمكىن. بۇل تۋرالى دارىگەرمەن كەڭەسۋ قاجەت.
- ۆاكسيناتسيادان كەيىن بالا كوتەرۋگە بولا ما؟
- ءيا، بولادى.
- ۆاكسينا بەدەۋلىككە ۇشىراتا ما؟
- جوق. بۇل ەسكى ميف. ۆاكسينانىڭ تەك جەرگىلىكتى اسەرى بار. بۇدان بولەك ولار ءارتۇرلى مەحانيزمدەر ارقىلى انتيدەنەنىڭ قالىپتاسۋىنا سەپتەسەدى. ءار ۆيرۋستىڭ ءوزى ەنە الاتىن بەلگىلى ءبىر جاسۋشالارى بار. كوروناۆيرۋستىڭ قاۋىپتىلىگى وسىدان - ول كوپتەگەن جاسۋشاعا وڭاي ەنىپ كەتە الادى.
- ۆاكسينا بىرنەشە جىلدان كەيىن جاعىمسىز اسەر ەتۋى مۇمكىن بە؟
- جوق. ونىڭ قۇرامىنداعى زاتتار تەز ىدىرايدى. ويلاپ كورىڭىزشى، ەكى كۇن بۇرىن ىشكەن پاراتسەتامول تابلەتكاسى سىزگە ەكى جىلدان كەيىن اسەر ەتۋى مۇمكىن بە؟ تاعى ءبىر مىسال. ءسىز شاۋرمامەن تاماقتانعان كەزدە ونىڭ جاعىمسىز اسەرلەرى جونىندە ويلايسىز با؟
- ۆاكسينا مەنىڭ ر ن ق- ىمدى وزگەرتىپ جىبەرۋى مۇمكىن بە؟
- جوق. قازىر ءبىز ونى ادام اعزاسىندا وپ-وڭاي وزگەرتە سالاتىنداي دارەجەگە جەتكەن جوقپىز. ۆاكسينا ادام اعزاسىنداعى كەي جاسۋشالارعا ەنىپ، ۆيرۋستىڭ قالاي وندىرىلەتىنى جونىندە نۇسقاۋلىقتى جەتكىزەدى. ونداعى بوس جاسۋشالار ۆيرۋستى زەردەلەپ، ۆيرۋستىڭ ءبىر بولىگىن وندىرەدى. كەيىننەن جاسۋشا بۇل نۇسقاۋلىقتىڭ كوزىن جويادى.
- سپۋتنيك V قالاي جۇمىس ىستەيدى؟
- سپۋتنيك V - ۆەكتورلىق ۆاكسينا. ونىڭ مىندەتى - S- شيپ كودتايتىن ۆيرۋستىڭ گەنەتيكالىق ماتەريالىنىڭ بولىگىن جەتكىزۋ. بۇل، جالپى العاندا، ءشيپتى جيناۋعا ارنالعان نۇسقاۋلىق. د ن ق- نىڭ بۇل بولىگىن ۆاكسيناعا وڭايلىقپەن ەنگىزە سالۋ مۇمكىن ەمەس. وعان تاسىمالداۋشى قاجەت. سپۋتنيكتە بۇل قىزمەتتى ادەنوۆيرۋس اتقارادى. ادەنوۆيرۋس - تابيعاتتا ءجيى كەزدەسەتىن تۇماۋ ۆيرۋستارىنىڭ ءبىرى. ودان رەپرودۋكتيۆتى «اعزالاردى» الىپ تاستاپ، ىشىنە كوروناۆيرۋس د ن ق-سى بولىگىن ەنگىزىپ، ءدارى رەتىندە دەنەگە جىبەرەدى. ول جاقتا ادەنوۆيرۋس د ن ق- نى S- شيپ جينايتىن جۇمىسشى جاسۋشالارعا تۇسىنىكتى تىلگە اۋىستىرىپ، جاسۋشاعا دەيىن جەتكىزەدى. بۇل د ن ق ەشقايدا ەنبەيدى، تەك جاسۋشا ورگانەللالارى ونى وقيدى. جاسۋشا S- شيپ جاساعاننان كەيىن ولار جاسۋشانىڭ بەتكى قاباتىنا جەتكىزىلەدى. سول جەردەن ونى ءسىزدىڭ يممۋنيتەتىڭىزدىڭ جاسۋشالارى كورىپ، دابىل قاعا الادى. وسىلايشا ولار S- شيپپەن تانىسىپ، اعزاعا شىنايى ۆيرۋس تۇسكەندە قورعانۋعا دايىن بولادى.
- سپۋتنيك V - ءبىر رەتتىك ۆاكسينا ما؟
- قازىرگى قولجەتىمدى ۇلگىدە سولاي بولۋى مۇمكىن. سەبەبى ءبىز د ن ق- نى تاسىمالداۋشى رەتىندە ادەنوۆيرۋستى پايدالانامىز، يممۋنيتەت ادەنوۆيرۋسقا دا قارسى انتيدەنە تۇزەدى. ءبىر قىزىعى، تابيعاتتا ادەنوۆيرۋستىڭ ءتۇرى وتە كوپ. ماسەلەن، سپۋتنيك V- نىڭ ەكى دوزاسىندا ەكى ءتۇرلى ادەنوۆيرۋس پايدالانىلادى. جانە تەك ادام ادەنوۆيرۋسىنىڭ 50 دەن استام ءتۇرى بار. ادەنوۆيرۋسقا ۇقسايتىن ۆەكتورلار بار، ولاردىڭ سانى 100 دەن اسادى. سونداي-اق تاسىمالداۋشى رەتىندە پايدالانۋعا بولاتىن باسقا دا ۆيرۋستار بار، ولاردىڭ جالپى ءتۇرى مىڭداپ كەزدەسەدى. ەگەر ءبىز جىل سايىن ۆاكسينا الاتىن بولساق عالىمدار ۆاكسينا ءوندىرۋ ءۇشىن ءتۇرلى ۆەكتورلاردى پايدالانۋى مۇمكىن. وعان قوسا، انتيدەنە ادەنوۆيرۋستىڭ بەلگىلى ءبىر تۇرىندە قانشالىقتى ساقتالاتىنى بەلگىسىز، ءومىر بويى تۇرۋى دا عاجاپ ەمەس.
- رەسەيلىك جانە قازاقستاندىق سپۋتنيكتىڭ ايىرماشىلىعى قانداي؟
- ەشقانداي. قاراعاندىدا ۆاكسينانى وندىرمەيدى، تەك رەسەيدەن كەلگەن «بولشەكتەردەن» قۇراستىرادى. ۆاكسينانىڭ العاشقى توپتاماسى گامالەي اتىنداعى ورتالىققا (ۆاكسينانى جاساۋشىلار) تەكسەرىسكە جىبەرىلدى. ايتپاقشى، رەسەيدە دە ءبىر عانا ورتالىق وندىرمەيدى، ۆاكسينا جاساۋعا رۇقسات ەتىلگەن بىرنەشە زاۋىت بار.
- نەگە كەي ۆاكسينالاردىڭ دوزاسى ەكەۋ بولادى؟
- ەگەر ۆاكسينانى جاساۋ كەزىندە ءبىر دوزانىڭ تيىمدىلىگى جەتكىلىكسىز بولسا، ەكىنشىسى قاجەت. ول ۆيرۋستى ەسكە ءتۇسىرىپ، يممۋندىق جاسۋشالاردى كوبىرەك انتيدەنە ءبولىپ، وتكەن ماتەريالدى جاقسىلاپ تانىپ، بەكىتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
- ەكىنشى دوزانى 21 كۇننەن كەيىن الۋ مىندەتتى مە؟
- جوق، ءسال كەيىنىرەك الۋعا بولادى، ءبىراق ەرتە ەمەس. وندىرۋشىلەردىڭ ايتۋىنشا، مەرزىمى 21-60 كۇن ارالىعى، بارلىعى دۇرىس جۇمىس ىستەۋى كەرەك. ازىرگە ەكپەنى كەيىنىرەك جاساسا ۆاكسينا قانشالىقتى ءتيىمدى بولاتىنى بەلگىسىز. قورعانىس از بولۋى مۇمكىن.
- قاي ۆاكسينانى ۇسىناسىز؟
- قازىر سىزگە قولجەتىمدىسىن. وعان قوسا بولاشاقتا باتىستىق ۆاكسينالاردى اكەلۋ جوسپارى بۇلىڭعىر بولعاندىقتان، ولاردى كۇتۋدىڭ قاجەتى جوق.
- AstraZeneca قاندى ۇيىتىپ جىبەرە مە؟
- جوق، ترومب تۇرعىندار اراسىندا ءجيى كەزدەسەدى، سەبەبى ترومب - ۇيىسقان قان. ال ول ءتۇرلى نارسەدەن ۇيىسىپ قالۋى مۇمكىن. ادەتتە ترومب از قوزعالاتىن ادامداردا پايدا بولادى. سونىمەن قاتار، وعان تاماقتانۋ، شىلىم شەگۋ، ىشكە قابىلدايتىن كونتراتسەپتيۆتەر نەمەسە باسقا دا ءدارى- دارمەكتى قابىلداۋ، ۇشۋ، اۋرۋلار، جاقىندا جاسالعان وتا اسەر ەتۋى مۇمكىن. سول سەبەپتى، ماسەلەن، ءسىز جاقىندا عانا وتا جاساتساڭىز، دارىگەرلەر ەرتەرەك اياعىڭىزعا تۇرىپ، ءجۇرىپ كەتۋىڭىز كەرەك دەپ «ميىڭىزدى جەيدى». مەديانىڭ نازارى تىم قاتتى اۋعاندىقتان، بولعان وقيعالار اسىرەلەنىپ كەتتى. ەستەرىڭىزدە بولسىن، سودان كەيىنگىسى سالدارى دەگەن ءسوز ەمەس.
- اۋرۋدىڭ قازىر ءورشىپ كەتۋىنە ۆاكسيناتسيانىڭ قاتىسى بار ما؟
- ارينە، جوق. ۆاكسينا سىزگە ۆيرۋستى جۇقتىرا المايدى. ۆاكسينادا ۆيرۋستىڭ سىرتقى قابىعىنىڭ ءبىر بولىگىن وندىرۋگە ارنالعان نۇسقاۋلىق بار. جالپى، ءتىرى ۆيرۋستا بۇل بولىك قول سياقتى جۇمىس ىستەيدى - ول جاسۋشاعا ەسىك اشادى. ۆاكسينادا تەك ءبىر قولدى جيناۋ تۋرالى نۇسقاۋلىق بار. قول باسقا جاسۋشالاردى كوبەيتە المايدى جانە جۇقتىرا المايدى.
- تيىمدىلىگى %92 دەگەن نەنى بىلدىرەدى؟
- بۇل دەگەنىمىز - ۆيرۋسپەن بايلانىستا بولعان جۇقتىرۋى مۇمكىن 100 ادامنىڭ 8 ى عانا اۋىرادى. ءبىراق وندىرۋشىلەردىڭ ايتۋىنشا، ۆاكسينا ۆيرۋستىڭ اۋىر سالدارىنان %100 قورعايدى. ياعني، سول 8 ادام (ۆاكسينا اسەر ەتپەگەن) جان ساقتاۋ بولىمىنە تۇسپەيدى.
- ەگەر ءبىر ۆاكسينانىڭ تيىمدىلىگى %92، ەكىنشىسىنىكى %74 بولسا، ءبىرىنشىسى جاقسى دەگەن ءسوز بە؟
- ولاي دەۋگە كەلمەس. ۆاكسيناyىڭ تيىمدىلىگىن سالىستىرۋ ءۇشىن ولار بىردەي جاعدايدا، ءبىر ۋاقىتتا زەرتتەلۋى كەرەك ەدى. ولاي بولعان جوق. كەيبىر ۆاكسينالار پاندەميانىڭ ورشىگەن كەزىندە زەرتتەلدى، بىرەۋلەرى ويتكەن جوق. وعان قوسا ۆاكسينالار ءتۇرلى شتاممى بار ءتۇرلى ەلدەردە جانە ءتۇرلى ادام پوپۋلياتسياسىنا جاسالدى.
- ۆاكسيناتسياعا قالاي دايىندالۋ كەرەك؟
- باستىسى اسقىنعان اۋرۋىڭىز بولماۋى كەرەك. باسقا كەزدەردە ناقتى دايىندىق قاجەت ەمەس. ۆاكسيناتسيادان بۇرىن ءسىزدى دارىگەر قاراپ، سۇراق قويادى. دەنە قىزۋىڭىزدى، ساتۋراتسيانى، قان قىسىمىن ولشەپ، جۇرەگىڭىزدى، وكپەڭىزدى، تاماعىڭىزدى تەكسەرىپ، ەش جەرىڭىز اۋىرمايتىنىنا كوز جەتكىزەدى.
- ۆاكسيناتسيادان كەيىن ءوزىڭدى قالاي ۇستاۋ كەرەك؟
- ءۇش كۇن ىشىندە فيزيكالىق كۇش تۇسىرۋگە، الكوگول ىشۋگە بولمايدى، ۆاكسينا جاسالعان جەردى بۋلاماعان ابزال. ۇيقىڭىزدى قاندىرىڭىز، دەمالىڭىز، جاقسىلاپ تاماقتانىڭىز، كۇيزەلىستى شەكتەڭىز، ۆيرۋستان باسقا دا تاسىلدەر ارقىلى (ماسكا، قاشىقتىق، قولدى تازالاۋ) قورعانۋعا تىرىسىڭىز. ۆاكسيناتسيادان كەيىن نە كۇتەمىز؟ 2-3 كۇن ىشىندە سىزدە مىناداي اسەرلەر بايقالۋى مۇمكىن (بارىندە بولادى دەگەن ءسوز ەمەس): دەنە قىزۋىنىڭ كوتەرىلۋى، السىزدىك، بۇلشىقەتتەردىڭ اۋرۋى، باس اۋرۋى، باس ساقيناسىنىڭ ۇستاۋى، ەكپە العان جەردىڭ اۋرۋى. مۇنىڭ بارلىعى قالىپتى اسەر: ياعني ءسىزدىڭ اعزاڭىز كۇرەسىپ جاتىر. ەگەر سىزدە ەشقانداي اسەر بولماسا، ۆاكسينا جۇمىس ىستەمەدى دەگەن ءسوز ەمەس. اركىمدە ءارتۇرلى اسەر بايقالادى، بىرەۋلەردە مۇلدەم بولماسا، بىرەۋلەردە بارلىعى كەزدەسەدى. ونىڭ قانداي فاكتورلارعا بايلانىستى ەكەنى ازىرگە بەلگىسىز.
- ۆاكسيناتسيادان كەيىن ماسكانى شەشۋگە بولا ما؟
- ولاي ىستەمەگەن دۇرىس. مۇمكىن ءسىز %8- دىڭ ىشىندە بولارسىز؟ نەمەسە سىزدە جەتكىلىكتى دارەجەدە انتيدەنە ءتۇزىلىپ ۇلگەرمەگەن بولار؟ ارينە، قاتتى سىرقاتتانىپ قالمايسىز، ءبىراق ءبارىبىر جاعىمسىز بولادى. سونداي-اق ءسىز ۆاكسيناتسيا پاسپورتىن ماڭدايىڭىزعا جاپسىرىپ قويمايسىز، مەن، ماسەلەن، قوعامدىق ورىنداردا ماسكاسى جوق ادامداردان الىس جۇرەمىن، سەبەبى اينالاسىنداعىلاردىڭ دەنساۋلىعىنا الاڭدامايتىن ادامداردى ۇناتپايمىن. جاڭا ادەپ.
- ۆاكسيناتسيادان كەيىن وقشاۋلانۋ قاجەت پە؟
- جوق. ۆاكسينادا ەكى ۆيرۋستىڭ بولشەگى بولعانىمەن، ولاردىڭ ەشقايسىسى كوبەيىپ، سىزگە جۇعا المايدى.
- مەنىڭ ۆاكسينا العانىم تۋرالى قۇجات بەرىلە مە؟
- ءيا، ەكىنشى دوزانى قابىلداعاننان كەيىن ءسىزدىڭ EGov موبيلدى باعدارلاماڭىزدا ۆاكسيناتسيا پاسپورتى پايدا بولادى. سەرۆيستەر - سيفرلىق قۇجاتتارعا كىرىپ - ە س ق نەمەسە SMS ارقىلى تىركەۋدەن ءوتۋ كەرەك - جاڭارتۋ تۇيمەسىن باسىڭىز - مەنىڭ قۇجاتتارىم بولىگىندە ۆاكسيناتسيا پاسپورتى پايدا بولۋى كەرەك.
- ۆاكسينا الماس بۇرىن انتيدەنە تاپسىرۋ قاجەت پە؟
- ءوزىڭىز كورگىڭىز كەلسە - تاپسىرىڭىز. انتيدەنەنىڭ بولۋى ۆاكسينا الۋعا كەدەرگى ەمەس. انتيدەنە ۆيرۋستان ءسىزدىڭ جەكە قورعانىسىڭىز. ونى ءبىر رەت اۋىرىپ نەمەسە ۆاكسينا جاساتىپ الۋعا بولادى. ورتاشا ەسەپپەن، سىرقاتتانعاننان كەيىن انتيدەنە 6 اي ساقتالادى. سول سەبەپتى ددسۇ جازىلعاننان كەيىن 6 ايدان سوڭ ەكپە الۋدى ۇسىنادى. ءسىزدىڭ ءوز قورعانىسىڭىز جويىلعاندا جاڭا قورعانىس قاجەت بولادى. ازىرگە ۆاكسينانى مۇلدەم قورعانىسى جوق ادامدارعا قالدىرا تۇرۋىڭىزعا بولادى.
- اۋىرعاننان كەيىنگى جانە ۆاكسينادان كەيىنگى انتيدەنەنىڭ ايىرماشىلىعى قانداي؟
- ۆاكسيناتسيادان كەيىنگى انتيدەنە تۇراقتى بولادى، سەبەبى اۋىرعاننان كەيىنگى انتيدەنە ءسىزدىڭ قالاي اۋىرعانىڭىزعا بايلانىستى تۇزىلەدى.
- ەگەر مەن ۆاكسيناتسيا الدىندا سۋىقتاپ قالسام، قانشا ۋاقىت كۇتۋ قاجەت؟
- ەگەر ادەتتەگى سۋىق تيۋ بولسا، سيمپتومدار بىتكەن سوڭ 2 اپتا. ەگەر كوروناۆيرۋس بولسا - 6 اي.
- مۋتاتسيا نە بوپ جاتىر؟
- ۆيرۋستار ادامدار ءتارىزدى ۇنەمى مۋتاتسيالانادى. كوبەيگەن كەزدە ءتىرى اعزالار ۇرپاعى اتا- اناسىنا قاراعاندا تابىستى بولۋى ءۇشىن گەنەتيكالىق اقپارات الماسادى. ادامدار دا ۇنەمى مۋتاتسيالانادى، زيگوتا تۇزگەن كەزدە عانا ەمەس. جاسۋشالارىڭىز بولىنگەن سايىن مۋتاتسيا بولۋى مۇمكىن، ال سىزدە تريلليونداعان جاسۋشا بار. ءبىراق ءسىزدىڭ دەنەڭىز ءبىر جاسۋشادان تۇرماعاندىقتان ولاردى بايقامايسىز دا. ۆيرۋستىڭ كوپتەگەن مۋتاتسيالارى ءومىر سۇرۋگە قابىلەتتى ەمەس بولىپ شىعادى. ءبىراق كەيدە وسىنداي ۆيرۋس ءۇشىن ءساتتى تۇرلەرى دە بولىپ تۇرادى. سولار تارالادى.
- ۆاكسينا مۋتاتسيالانعان شتامداردان قورعاي ما؟
- كەيبىرىنەن قورعايدى. Pfizer مەن مودەرنا ۆاكسينالارىن بريتان شتاممىنا تەكسەرىپ كوردى، جۇمىس ىستەيدى ەكەن. باسقالارى تۋرالى مالىمەت جوق. سپۋتنيك V قازىر زەرتتەپ جاتىر، ءبىراق ازىرگە ناتيجەسىن جاريالامادى. ەسكە سالا كەتۋ كەرەك، مۋتاتسيا تەك ادامداردا جانە ۇنەمى بولادى. تەك كەي مۋتاتسيالار باسقالارعا قاراعاندا «ءساتتى» شىعادى. سول سەبەپتى ادامداردىڭ بارلىعى ەرتەرەك ەكپە السا، ۆيرۋستىڭ اجداھاعا اينالۋ مۇمكىندىگى دە تومەندەيدى.
- ۆاكسينا از زەرتتەلگەن بە؟
- قازىرگى كۇنى الەم بويىنشا 564 ميلليون ادام ەكپە الدى، تيىمدىلىگى مەن قاۋىپسىزدىگىنە قاتىستى ونداعان ماقالا جاريالاندى. اقپارات كوپ جانە كۇن سايىن جاڭارىپ جاتىر. ايتپاقشى، 200-دەن استام زەرتحانا ۆاكسينا شىعارۋ جارىسىنا قاتىستى، 100 گە جۋىق ۆاكسينانى زەرتتەپ جاتىر، قازىر الەمنىڭ كەم دەگەندە ءبىر ەلىندە 13 ۆاكسينا رۇقسات ەتىلگەن. ءبىز كوپتەگەن ۆاكسينالاردىڭ جارىس جولىنان شىعىپ قالعانىن نەمەسە ولاردىڭ دايىنداۋدى باسەڭدەتىپ، ۆاكسينالاردى ناقتىلاۋ نەمەسە وزگەرتۋ ءۇشىن باستاپقى «سىزبالارعا» قايتا ورالعانىن كورەمىز. ياعني ولار ۆاكسينانىڭ تيىمدىلىگى مەن قاۋىپسىزدىگىن دالەلدەمەك. ۆاكسينالار ۇنەمى زەرتتەلىپ وتىرادى جانە ولارعا ءاردايىم باسا نازار اۋدارىلادى، ويتكەنى بۇل ەمدەۋ ەمەس، الدىن الۋ قۇرالى.
اۆتور: الما مۇقانوۆا
