ق ر پرەزيدەنتى الماتى قالاسىن ودان ءارى دامىتۋ ماسەلەلەرى جونىندە كەڭەس وتكىزدى

جيىندى اشقان قازاقستان پرەزيدەنتى ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ 30 جىل ىشىندەگى تابىستارى الماتى قالاسىمەن تىعىز بايلانىستى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
- تاۋەلسىزدىگىمىز الماتىدا جاريالاندى. سوندىقتان بۇل شاحاردىڭ تاريحي ءرولى ايرىقشا. قازىر الماتى - ەكونوميكامىزدىڭ باستى قوزعاۋشى كۇشى. سونىمەن بىرگە مۇندا بيزنەس سالاسى جاقسى دامىعان، - دەدى پرەزيدەنت.
قاسىم-جومارت توقايەۆ حالىقتىڭ تۇرمىس ساپاسىن جاقسارتۋ بارشاعا ورتاق نەگىزگى مىندەت سانالاتىنىن جانە ازاماتتاردى جۇمىسپەن قامتىپ، تابىسىن ارتتىرۋ باستى نازاردا بولۋى قاجەت ەكەنىن ەسكە سالدى. پرەزيدەنت قالانىڭ ۇزاق مەرزىمگە ارنالعان دامۋ ستراتەگياسىنا سايكەس، الماتى ءومىر سۇرۋگە قولايلى جانە جالپىعا بىردەي تەڭ مۇمكىندىك بەرەتىن قالاعا اينالۋعا ءتيىس ەكەنىنە توقتالدى.
مەملەكەت باسشىسى وسى ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن ءبىرقاتار مىندەت جۇكتەدى. قاسىم-جومارت توقايەۆ ءبىرىنشى مىندەت رەتىندە ەكونوميكالىق دامۋ ماسەلەسىن اتادى. پرەزيدەنت 2020-جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا الماتىنىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋىندا وڭ قارقىن بار ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
وسى ورايدا ول احۋالدىڭ قۇبىلمالى سيپاتىنا نازار اۋدارىپ، بوساڭسۋعا بولمايتىنىن ايتتى. مەملەكەت باسشىسى بيزنەسپەن «كەرى بايلانىس» ورناتۋدىڭ ناقتى ءارى ءتيىمدى تەتىگىن جولعا قويۋ قاجەتتىگىن جەتكىزدى. بۇل رەتتە پرەزيدەنت قالا اكىمىنىڭ جانىنداعى ىسكەرلىك كەڭەستىڭ كونسترۋكتيۆتى جۇمىسىن مىسال رەتىندە كەلتىردى. سونىمەن قاتار مەملەكەت باسشىسى قالانى ودان ءارى دامىتۋ ءۇشىن ءوسىمنىڭ جاڭا باستاۋلارى قاجەت دەپ سانايدى. مۇنداي باعىتتاردىڭ ءبىرى جاڭاشا تۇرلەنگەن ەكونوميكا.
- بۇل ماسەلەدە يننوۆاتورلار، جاستار مەن بيزنەس اراسىنداعى ءتيىمدى قارىم- قاتىناس ماڭىزدى ءرول اتقارادى. مۇنى دامىعان ەلدەردىڭ تاجىريبەسىنەن كورۋگە بولادى. بۇل جەردە «ۆەلوسيپەد ويلاپ تابۋدىڭ» قاجەتى جوق. كراۋدفاندينگ، ءبىلىم بەرۋ حابتارى، بيزنەس- كومەكشىلەرمەن اراداعى ارنايى ينۆەستيتسيالىق كەزەڭدەر سياقتى تەحنولوگيالار شەتەلدە وزدەرىن جاقسى قىرىنان كورسەتتى.
جالپى اكىمدىكتەردە جاڭاشا تۇرلەنگەن ەكونوميكانى دامىتۋ جونىندە تۇسىنىك پەن وزىندىك كوزقاراس بار. الماتى قالاسىنىڭ تاجىريبەسىن وزگە وڭىرلەردە قولدانۋ قاجەت. ءبىزدىڭ جەرىمىز تالانتتارعا باي. جاس ورىنداۋشىلار، شىعارماشىلىق وكىلدەرى ايماقتىق قانا ەمەس، الەمدىك دەڭگەيدە دە مويىندالىپ جاتىر، - دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.
مەملەكەت باسشىسى ۇكىمەتكە اتالعان باعىت بويىنشا تولىققاندى ءارى زاماناۋي نورماتيۆتىك- قۇقىقتىق تۇرعىدان رەتتەۋ مەحانيزمىن ازىرلەۋدى تاپسىردى.
پرەزيدەنت بيزنەستى زاڭسىز ارالاسۋدان قورعاۋ ماسەلەسىن كەلەسى ماڭىزدى مىندەت دەپ سانايدى. بۇل جەردە باقىلاۋ- قاداعالاۋ نەمەسە قۇقىق قورعاۋ قىزمەتى كەيپىندەگى رەيدەرلىك جانە بوپسالاۋ دەرەكتەرى جايىندا ءسوز بولىپ وتىر.
قاسىم-جومارت توقايەۆ ءوزىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا مۇنداي تەرىس ءىس-ارەكەتتەرگە قارسى كۇرەسكە باعىتتالعان زاڭنامالىق شارالار توپتاماسى دايىندالعانىن مالىمدەدى. بۇل باعىتتاعى ءتيىستى جۇمىستار پارلامەنتتىڭ قازىرگى سەسسياسىنىڭ سوڭىنا دەيىن اياقتالادى.
- تۇپكى ماقسات - زاڭدىلىق تۇرعىسىنان بيزنەس پەن مەملەكەتتىك ورگاندار اراسىنداعى قاتىناستار مودەلىنىڭ ءمىنسىز بولۋى. سينگاپۋردى جەتىستىككە جەتكىزگەن ۇلگىنى الۋعا بولادى. مۇمكىن ەمەس نارسە جوق. ءبارى العا قويعان ماقساتقا جەتۋ جولىنداعى باتىلدىققا بايلانىستى، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.
سونىمەن قاتار پرەزيدەنت شەتەلدىك ينۆەستيتسيالاردى قورعاۋ ماسەلەسىنە نازار اۋداردى. قاسىم- جومارت توقايەۆتىڭ پىكىرىنشە، ينۆەستورلاردىڭ ەلىمىزدەگى بيزنەستەرىن جايلى جۇرگىزۋى ەكونوميكانىڭ تابىستى دامۋىنا جانە ازاماتتاردىڭ ءال-اۋقاتىنا ىقپال ەتەدى.
- ينۆەستورلارمەن دۇرىس قارىم-قاتىناس مەملەكەتتىك ورگاندار ءۇشىن مىندەت بولۋعا ءتيىس. سوندىقتان قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى مەن باسقا دا وكىلەتتى قۇرىلىمدارعا ينۆەستورلاردىڭ جۇمىسىنا نەگىزسىز ارالاسۋعا بولمايتىنىن ەسكەرتەمىن، - دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەت باسشىسى ءوز سوزىندە قالانىڭ يننوۆاتسيالىق سالاداعى الاتىن ورنىن نىعايتۋ قاجەتتىگىنە توقتالدى.
قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ پىكىرىنشە، الماتىنىڭ اتالعان سالادا كوشباسشى بولۋعا تولىق مۇمكىندىگى بار. بۇعان يننوۆاتسيالىق تەحنولوگيالار پاركىنىڭ الەۋەتى، ەلىمىزدىڭ جەتەكشى جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ جانە ۆەنچۋرلىق كاپيتالدىڭ ايتارلىقتاي بولىگىنىڭ وسىندا شوعىرلانۋى سەپتىگىن تيگىزەدى.
قاسىم-جومارت توقايەۆ وڭتۇستىك استانا مەن ونىڭ توڭىرەگىن دامىتۋدىڭ تاعى ءبىر ماڭىزدى باعىتى رەتىندە تۋريزم سالاسىن اتادى. پرەزيدەنتتىڭ ايتۋىنشا، سوڭعى 10 جىلدا الماتىعا وزگە ەلدەن كەلۋشىلەردىڭ سانى ءۇش ەسەگە ارتقان، ال، 2019-جىلى بۇل كورسەتكىش 435 مىڭعا جەتكەن. ىشكى تۋريزم بويىنشا دا وڭ وزگەرىستەر بار. سونداي-اق ول الماتى Mercer كومپانياسى وتكىزەتىن بەدەلدى رەيتينگكە قوسىلعان بىردەن-ءبىر قالا ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
مەملەكەت باسشىسى اتالعان باعىتتاعى ءبىرقاتار پروبلەمانى، ونىڭ ىشىندە، قىزمەت كورسەتۋ سالاسىنداعى ولقىلىقتار جايىندا ايتتى. قاسىم- جومارت توقايەۆ الماتى قالاسى مەن الماتى وبلىسىنىڭ اكىمدەرىنە اگلومەراتسيا اياسىندا ءتۋريزمدى دامىتۋدىڭ بىرلەسكەن باعدارلاماسىن ازىرلەۋدى تاپسىردى. پرەزيدەنت حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋدى ماڭىزدى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى رەتىندە ايتتى. پاندەميا كەزىندە بۇل ماسەلەنىڭ وزەكتىلىگى ارتا تۇسكەن.
- قازىرگى كۇردەلى كەزەڭدەگى ءبىزدىڭ باستى مىندەتىمىز - جۇمىسسىزدىقتىڭ كۇرت كوبەيۋىنە، جۇمىس ورىندارىنىڭ جاپپاي قىسقارۋىنا جانە تۇرعىندار تابىسىنىڭ ازايۋىنا جول بەرمەۋ. سونىمەن بىرگە ىسكەرلىك بەلسەندىلىكتى ساقتاۋ ءۇشىن بيزنەستى ىنتالاندىرۋ وتە ماڭىزدى، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.
قاسىم-جومارت توقايەۆ ءوز سوزىندە الەۋمەتتىك سالاعا ەرەكشە نازار اۋداردى. پرەزيدەنت ەرەكشە كۇتىمگە مۇقتاج جانداردى قولداۋدىڭ جانە ولارعا بارىنشا قولايلى ورتا قالىپتاستىرۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن جەتكىزدى.
قاسىم-جومارت توقايەۆ بۇل مەملەكەتتىڭ الەۋمەتتىك سالاداعى باستى مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى دەپ اتاپ ءوتتى. مەملەكەت باسشىسى بۇل باعىتتا قالا اكىمدىگى مەن جاۋاپتى قۇرىلىمدار ءوز جۇمىسىن ءتيىمدى اتقارماي وتىرعانىن تىلگە تيەك ەتتى. وسىعان وراي قالا اكىمدىگىنە مۇقتاج جانداردى وڭالتۋ جابدىقتارىمەن قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى ءىس- شارالار جوسپارىن ازىرلەۋدى، سونداي- اق، الەۋمەتتىك جانە باسقا دا نىسانداردى ءتيىستى ستاندارتقا سايكەستەندىرۋدى تاپسىردى.
پرەزيدەنت اكىمدىككە مەكتەپتەگى، بالاباقشاداعى ورىن تاپشىلىعىن كەزەڭ-كەزەڭىمەن ازايتۋدىڭ جوسپارىن جاساۋ تۋرالى تاپسىرما بەردى. بۇل جوبالاردى ىسكە اسىرۋدا مەملەكەتتىك- جەكەمەنشىك ارىپتەستىكتىڭ مۇمكىندىكتەرىن كەڭىنەن پايدالانۋ قاجەتتىگىن ەسكە سالدى.
- بىلتىر ەكى- اق جاڭا مەكتەپ بوي كوتەردى. بەس مەكتەپتىڭ جانىنان قوسىمشا عيمارات سالىندى. ورىن سانى بار-جوعى ءتورت مىڭعا كوبەيدى. سونىمەن بىرگە نەبارى 670 ورىندىق ءتورت بالاباقشا اشىلدى. ەكى ميلليون تۇرعىنى بار قالا ءۇشىن مۇنىڭ قاي-قايسىسى دا جەتكىلىكسىز، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.
قاسىم-جومارت توقايەۆ قالانىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنداعى كۇردەلى احۋالىنا توقتالدى. ونىڭ ايتۋىنشا، بۇل سالاداعى كوپتەگەن كوكەيتەستى ماسەلەلەر كوروناۆيرۋسپەن كۇرەستىڭ كولەڭكەسىندە قالىپ قويىپ جاتىر.
- جالپى ازاماتتاردىڭ مەديتسينالىق قىزمەت كورسەتۋ ساپاسىنا كوڭىلى تولمايتىنىن ايتۋىمىز كەرەك. مەديتسينا كادرلارىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگى دە كوپتىڭ كوكەيىندەگى كۇرمەۋلى ماسەلە. بۇل پروبلەما جىلدار بويىنا شەشىلمەي كەلە جاتىر. اسىرەسە، كەشەگى توتەنشە جاعداي رەجيمى كەزىندە بۇل ماسەلەنىڭ وزەكتىلىگى ارتا ءتۇستى. قالاعا 300 گە جۋىق دارىگەر قاجەت. بۇل وتە كوپ. ەگەر الماتىدا جاعداي وسىنداي بولسا، وندا شەت جاتقان ايماقتار تۋرالى نە ايتۋعا بولادى؟!
اتالعان جاعدايدى قالانىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنداعى كادرلاردىڭ توقتاۋسىز اۋىسۋى ۋشىقتىرىپ جىبەرىپ وتىر. وندا جەمقورلىققا قاتىستى زاڭ بۇزۋشىلىقتار ورىن الدى. قالاي ايتساق تا، دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىندا تۇراقتىلىق بولعان جوق. اكىمدىك بۇل ماسەلەلەردى شەشۋمەن ناقتى اينالىسۋ كەرەك، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.
پرەزيدەنت ەلىمىزدەگى ەپيدەميالىق احۋالدىڭ تۇراقسىز ەكەنىن ايتا كەلە، قالا تۇرعىندارى مەن بيزنەس وكىلدەرى ىندەتتەن ساقتانۋعا اسا ءمان بەرمەي، ونى ەلەمەي جۇرگەنىن اتاپ ءوتتى.
- مەن تاعى دا وتانداستارىمىزدى سابىر ساقتاۋعا، بارلىق سانيتارلىق نورمالاردى قاتاڭ ۇستانۋعا، كوروناۆيرۋسقا قارسى جاپپاي ۆاكتسيناتسيانى قولداۋعا شاقىرامىن. ۇكىمەت پەن اكىمدىكتەر جاپپاي ۆاكتسيناتسيا جۇرگىزۋگە دايىن بولۋى كەرەك. ءبىز 1- اقپاننان ۆاكتسيناتسيا جۇمىسىن باستادىق. ءبىراق ءدال قازىرگى ۋاقىتقا دەيىن ۆاكتسينا سالدىرعان ازاماتتاردىڭ سانى 19 مىڭنان ءسال عانا اسادى. جوسپار بويىنشا ءبىز 6 ميلليوننان استام ادامعا ۆاكتسينا سالدىرۋىمىز كەرەك. ەگەر ءوز ءوندىرىسىمىزدىڭ قۋاتى مەن رەسەيدەن اكەلىنەتىن ۆاكتسينا جەتپەي جاتسا، وندا نارىققا شىعىپ، قاجەتتى كولەمدى يمپورتتاۋ قاجەت.
جاپپاي يممۋنيتەت قالىپتاستىرماي اۋرۋدى جەڭە المايمىز، ەكونوميكانى قايتا قالپىنا كەلتىرۋ دە مۇمكىن ەمەس. ۇكىمەتكە اتالعان جۇمىستى جانداندىرۋدى تاپسىرامىن. بۇل ماسەلەنى ءوزىم باقىلاپ وتىرامىن. ۆاكتسيناتسياعا دۇرىس قاراۋ كەرەك، بۇدان باسقا جول جوق. وسى ماسەلەنى ازاماتتاردىڭ ەسىنە تاعى ءبىر مارتە سالعىم كەلەدى، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.
قاسىم-جومارت توقايەۆ مەگاپوليستى ينفراقۇرىلىمدىق تۇرعىدان دامىتۋ ماسەلەسىنە جەكە توقتالدى.
اتاپ ايتقاندا قالانىڭ تۇركسىب جانە جەتىسۋ اۋداندارىنداعى ەسكى ۇيلەردى قايتا جاڭعىرتۋ قاجەتتىگىنە نازار اۋداردى. سونىمەن قاتار كوگالداندىرۋ، قالاداعى تازالىقتى ساقتاۋ، قۇرىلىس كەزىندە سەيسمولوگيالىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ، تاۋلى اۋماقتاردان جەر تەلىمدەرىن بەرۋگە قاتاڭ باقىلاۋ ورناتۋ ماسەلەلەرى جايىندا دا ايتتى.
- جالپى الماتىدا جەر تاپشى ەكەنى بەلگىلى. ءبىراق باس پروكۋراتۋرانىڭ مالىمەتىنە قاراساق، قالادا 3,7 مىڭنان استام گەكتار جەر پايدالانىلماي وتىر. ونىڭ ءبارىن تولىققاندى ەكونوميكالىق اينالىمعا ەنگىزۋ قاجەت، - دەدى پرەزيدەنت.
سونىمەن قاتار قاسىم-جومارت توقايەۆ اكىمدىككە قالا قۇرىلىسىنىڭ ينتەراكتيۆتى كارتاسىن ازىرلەۋدى ۇسىنامىن. بۇل، ەڭ الدىمەن، وسى سالاداعى جۇمىستىڭ مەيلىنشە اشىق بولۋى ءۇشىن قاجەت. پرەزيدەنت قوعامدىق باقىلاۋدىڭ قاجەتتىگىن اتاپ ءوتتى. ونىڭ سوزىنشە، قۇرىلىس جۇرگىزۋ ءۇشىن قوعامدىق كەڭەستىڭ كەلىسىمى تالاپ ەتىلەتىن جەرلەر كارتادا ايقىن بەلگىلەنۋگە ءتيىس. مەملەكەت باسشىسى الماتى ۇلكەن اينالما كۇرە جولىن قالانىڭ ورتالىعىمەن بايلانىستىراتىن جولدار تۋرالى پىكىرىن ايتتى.
- 2021-جىلى اباي داڭعىلىن ءبولۋدى اياقتاۋ ءۇشىن رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن بولىنگەن قاراجاتقا ەكى ميلليارد تەڭگە مولشەرىندە قوسىمشا قارجى كەرەك ەكەنى انىقتالىپ وتىر. بارلىق شىعىنداردى بىردەن ناقتى جوسپارلاۋعا بولماي ما؟ الدە مۇنىڭ باسقا ءبىر سەبەپتەرى بار ما؟ - دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.
پرەزيدەنت «التىن وردا» بازارى جانىنداعى جول ايرىعىنىڭ قۇرىلىسىن سىنادى.
- بۇل - اسىرەسە، قالا ىرگەسىندەگى ەلدى مەكەن تۇرعىندارى ءۇشىن ەڭ وزەكتى ماسەلەنىڭ ءبىرى. مۇنى جۇرتشىلىق قالا اكىمىنە تالاي رەت ايتقان. «الماتى - بىشكەك» تاس جولىنىڭ وسى جەردەن وتەتىن بولىگى بىلتىر سالىنىپ بىتۋگە ءتيىس بولاتىن. قاجەتتى قاراجات تولىق بولىنگەن. ءبىراق ءالى ناتيجە جوق. اسقار ۇزاقباي ۇلى، الماتى جانە الماتى وبلىسىنىڭ اكىمدەرىمەن بىرلەسە وتىرىپ، «رايىمبەك - الماتى» ۋچاسكەسىنىڭ قۇرىلىسىن وسى جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن اياقتاۋدى تاپسىرامىن، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.
قاسىم-جومارت توقايەۆ ءوز سوزىندە ەكولوگياعا، ونىڭ ىشىندە، ەكىنشى ج ە و- نىڭ قايتا جوندەۋ جۇمىستارىنىڭ باعاسىن قىمباتتاتپاۋعا جانە ونى سوزبالاڭعا سالماۋعا، ءۇشىنشى ج ە و- نى جاڭعىرتۋعا، جەكە سەكتورعا گاز تارتۋدى اياقتاۋعا، كولىكتەرگە جانار-جاعارمايدىڭ تازا تۇرلەرىن پايدالانۋعا، قالدىقتاردى پايداعا جاراتۋعا، سايران سۋقويماسى اينالاسىنداعى اۋماقتى اباتتاندىرۋعا جانە قالپىنا كەلتىرۋگە ەرەكشە توقتالدى.
«جاسىل» الاپتى بىرتىندەپ كەڭەيتۋ وزەكتى مىندەت بولىپ وتىر. پرەزيدەنت بۇل ماسەلەدە اعاشتاردىڭ زاڭسىز وتالۋىنا جانە باقتاردىڭ جويىلۋىنا، ونىڭ ىشىندە، قالانىڭ تاريحي ورتالىعىنداعى كوگالدارعا قاتىستى الاڭداۋشىلىعىن ءبىلدىردى.
- قالانى كوگالداندىرۋ ماسەلەسىندە ناۋقانشىلىققا، ۇقىپسىزدىققا جانە الدەكىمدەردىڭ مۇددەلەرىن قولداۋعا جول بەرىلمەۋى ءتيىس.
بۇل ماسەلەدە عىلىمي كوزقاراسقا، كاسىبيلىككە، تۇرعىندارعا قولايلى جاعداي جاساۋعا جانە قالانى ۇيلەسىمدى دامىتۋعا باسىمدىق بەرىلۋى كەرەك. الماتىعا «جاسىل قالا» مارتەبەسىن قايتارۋعا مىندەتتىمىز، - دەدى مەملەكەت باسشىسى. پرەزيدەنت الماتى اگلومەراتسياسىنداعى قالا ماڭىن جانە ەلدى مەكەندەردى دامىتۋ قاجەتتىگىنە توقتالدى.
قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ پىكىرىنشە، الماتى - قازاقستانداعى ەڭ ۇلكەن قالا عانا ەمەس، ەلىمىزدەگى اگلومەراتسيانىڭ ءىرى ورتالىعى. - الماتى قالاسى مەن الماتى وبلىسىنىڭ دامۋ ماسەلەسىن ءبىر- بىرىنەن ءبولىپ قاراۋعا بولمايدى. نەگىزگى ساپالى جۇمىس ورىندارى قالادا جاساقتالادى. بۇل مەرزىمدىك ميگراتسيانى ىنتالاندىرماي تۇرمايدى، - دەدى پرەزيدەنت. وسى رەتتە مەملەكەت باسشىسى ۇكىمەتكە الماتى قالاسى مەن الماتى وبلىسى اكىمدەرىمەن بىرلەسىپ، اگلومەراتسيانىڭ كولىكتىك مودەلىن جاساۋدى تاپسىردى.
- الماتى اگلومەراتسياسىن باسقارۋ جونىندەگى كەڭەستى قۇراتىن كەز كەلدى. ونى بىلتىر قولعا الۋ كەرەك ەدى. ول كەزەكتى وتىرىس وتكىزۋ ورگانىنا اينالماۋى ءتيىس. وعان جالپى اگلومەراتسيالىق ماسەلەلەردى شەشۋ ءۇشىن بارلىق قاجەتتى ۋاكىلەتتىكتەردى بەرۋ كەرەك.
بۇل ماسەلەنى ورتالىق دەڭگەيدە شەشۋ ءۇشىن بۇعان پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارىن جاۋاپتى ەتىپ بەكىتۋ قاجەت، - دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.
مەملەكەت باسشىسى قالادا قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ ماڭىزدى دەپ سانايدى. ول ءۇشىن قالانىڭ كەيبىر اۋداندارىن جارىقتاندىرۋ، بەينەباقىلاۋ كامەرالارىنىڭ ينتەللەكتۋالدىق الەۋەتىن پايدالانۋ جانە ولاردى جەدەل باسقارۋ ورتالىعىنا ينتەگراتسيالاۋ جونىندەگى ماسەلەلەردى شەشۋ قاجەت.
پرەزيدەنت ءسوز سوڭىندا الماتى اكىمىنە جۇكتەلگەن مىندەتتەردى مۇقيات ىسكە اسىرۋدى تاپسىردى. سونىمەن قاتار بەرىلگەن تاپسىرمالاردىڭ ۋاقىتىلى ءارى ساپالى ورىندالۋى پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ باقىلاۋىندا بولاتىنىن اتاپ ءوتتى.
وتىرىستا، الماتى قالاسىنىڭ اكىمى باقىتجان ساعىنتايەۆ، الماتى وبلىسىنىڭ اكىمى اماندىق باتالوۆ، پرەمەر- ءمينيستردىڭ ورىنباسارى رومان سكليار، ەكولوگيا، گەولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار ءمينيسترى ماعزۇم مىرزاعاليەۆ، قازاقستاننىڭ «اتامەكەن» ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسىنىڭ ءتوراعاسى ابىلاي مىرزاحمەتوۆ، سونداي-اق، الماتى قالالىق قوعامدىق كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى راحمان الشانوۆ جانە الماتى ساۋلەتشىلەر وداعىنىڭ ءتوراعاسى سەرگەي مارتەميانوۆ ءسوز سويلەدى.