قازاقستاننىڭ رەسەيدەن جانە باسقالاردان تاۋەلسىز ۆاكتسينا ءوندىرىسى بار - دەنيس لوگۋنوۆ
بۇل تۋرالى ن. ف. گامالەيا اتىنداعى ەمۇزو ديرەكتورىنىڭ عىلىمي جۇمىستار جونىندەگى ورىنباسارى دەنيس لوگۋنوۆ ايتىپ بەردى، دەپ حابارلايدى قازاقپاراتتىڭ رەسەيدەگى مەنشىكتى ءتىلشىسى.
عالىمنىڭ ايتۋىنشا، قازاقستاندىق جانە رەسەيلىك ۆاكتسينالاردىڭ اراسىندا ەشقانداي ايىرماشىلىق جوق.
«قازاقستان وزىندەگى ۆاكتسينا ءوندىرىسىن وقشاۋلاپ، دۇرىس ستراتەگيالىق شەشىم قابىلدادى. تەحنولوگيا رەسەي فەدەراتسياسىندا، گامالەيا ورتالىعىندا باستاۋ العانىمەن، قازاقستاننىڭ رەسەيدەن دە، باسقالاردان دا تاۋەلسىز وزىندىك ۆاكتسينا ءوندىرىسى بار»، - دەدى د. گولۋنوۆ.
سونداي-اق ول ۆاكتسينا ءوندىرىسىنىڭ ساپاسىنا جەتكىلىكتى باقىلاۋ جۇرگىزىلەتىنىن اتاپ ءوتتى.
«مىسالى، رەسەيدە باقىلاۋ الدىمەن وندىرىستىك الاڭدا جۇزەگە اسىرىلادى، سودان كەيىن گامالەيا ورتالىعىنىڭ اۆتورلىق باقىلاۋى، سودان كەيىن ساپانى مەملەكەتتىك باقىلاۋ جۇزەگە اسىرىلادى. وسىلايشا ءۇش كەزەڭدىك ساپا باقىلاۋى وتەدى. وسىدان كەيىن عانا ۆاكتسينانى قولدانۋعا تاراتۋعا بولادى. قازاقستاندا دا وسى قاعيدات بويىنشا ىسكە اسىرىلادى دەگەن ويدامىن»، - دەدى عالىم.
د. لوگۋنوۆ بۇگىنگى تاڭدا «سپۋتنيك V» ۆاكتسيناسىن وندىرۋگە وتىنىمدەر بەلارۋس، ءۇندىستان، قىتاي، كورەيا جانە باسقا دا ءبىرقاتار ەلدەردەن كەلىپ تۇسكەنىن ايتتى.
قازىردىڭ وزىندە 16 مەملەكەت ونى شۇعىل قولدانۋعا ارنالعان ءدارى رەتىندە تىركەدى. بۇل ەلدەردىڭ ءبىر بولىگى دە وسى ۆاكتسينانى ءوز اۋماعىندا شىعارۋعا نيەتتى.
«تەحنولوگيالىق تۇرعىدا ۆاكتسينا ءوندىرىسىن باسقا ەلگە اۋىستىرۋ بيورەاكتورلاردى ورناتۋ مەن ىسكە قوسۋدى، تەحنولوگيالار ترانسفەرى مەن شىعىن ماتەريالدارىنىڭ بولۋىن بىلدىرەدى، - دەدى د. لوگۋنوۆ.
«جابدىقتار جيىنتىعىن، شىعىن ماتەريالدارىن جانە تەحنولوگيانى قولدانا وتىرىپ، ۆاكتسينانى كەز كەلگەن جەردە جاساۋعا بولادى. ارينە، ءتيىستى دەڭگەيدەگى مامانداردىڭ دا بولۋى ماڭىزدى. ال قازاقستاندا مۇنىڭ ءبارى بار»، - دەپ تولىقتىردى ول.
سونداي-اق، د. لوگۋنوۆ «سپۋتنيك V» ۆاكتسيناسىن تاسىمالداۋ ءۇشىن جانە ۇزاق ۋاقىت ساقتاۋ ءۇشىن قانداي دا ءبىر ەرەكشە جاعداي جاساۋدى تالاپ ەتپەيتىنىن اتاپ ءوتتى.
«ۆاكتسينانى - 20 گرادۋس تەمپەراتۋرادا سەگىز ايعا دەيىن ساقتاۋعا بولاتىندىعى دالەلدەندى. ءبىر اي ىشىندە +2، +8 تەمپەراتۋرادا ساقتاۋعا بولادى. بۇل ەلدىڭ ەڭ قيىر جەرلەرىنە دەيىن جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى»، - دەدى ول.
«سپۋتنيك V» ۆاكتسيناسىنىڭ تيىمدىلىگى تۋرالى ايتار بولساق، عالىم ينفەكتسيانىڭ الدىن الۋ بويىنشا 91,6 پايىز جوعارى كورسەتكىشتى كورسەتكەنىن، سونداي-اق اۋىرعان ادامدار تەك ك ۆ ي- ءدىڭ جەڭىل تۇرىنە ۇشىراعانىن العانىن ايتتى.
«بۇل جاعدايدا ءبىز الەمدىك كوشباسشى ەلدەرمەن بىردەي بولىپ وتىرمىز. يممۋنداۋ پرينتسيپى ۆيرۋستىق ينفەكتسياعا قارسى نۋكلەين قىشقىلىنىڭ ءتۇرلى جولمەن دايىندالىپ قولدانىلۋىندا جاتىر. سوندىقتان ول تابيعي يممۋندىق رەاكتسياعا وتە ۇقساس كەلەدى. ەڭ ماڭىزدى ارتىقشىلىعى - ۆاكتسينا يممۋنيتەتتىڭ گۋمورالدى بايلانىسىن عانا ەمەس، سونىمەن قاتار جاسۋشالىق بايلانىستى دا تۋدىرادى. بۇل ەكى كومپونەنتتىڭ ارەكەت ەتەتىنىن بىلدىرەدى. ولاردىڭ بىرەۋى - انتيدەنەلىك، ەكىنشىسى - ت- جاسۋشالارى جاسۋشانىڭ ۆيرۋستى جۇقتىرعانىن نەمەسە جۇقپاعانىن انىقتايتىن جاسۋشالىق. ايتا كەتۋ كەرەك، الەمدىك نارىقتاعى بارلىق كوشباسشى ۆاكتسينالار- تەڭدەستىرىلگەن يممۋنيتەتتى جانە گۋمورالدى جانە جاسۋشالىق يممۋنيتەتتى تۋدىرۋا الادى»، - دەدى ورتالىق ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى.
بالالارعا ارنالعان ۆاكتسينانى قولدانۋ ماسەلەسىن قوزعاي وتىرىپ، د. لوگۋنوۆ حالىقارالىق رەتتەۋشىگە سايكەس زەرتتەۋ بىرنەشە كەزەڭنەن وتەتىنىن جانە پەدياتريالىق حاتتامالارعا سايكەس كەلۋى ءتيىس ەكەنىن اتاپ ءوتتى. ۆاكتسينانىڭ جاناما اسەرلەرىنە كەلسەك، عالىم دەنە تەمپەراتۋراسىنىڭ قىسقا مەرزىمدى جوعارىلاۋى، ينەكتسيا ورنىنداعى اۋىرسىنۋ جانە كەيدە 2-3 كۇندە كەتەتىن باس اۋرۋى بولاتىنىن اتاپ ءوتتى.
«ەگدە جاستاعى ادامداردا تۇماۋعا ۇقساس اسەردىڭ مۇنداي كورىنىستەرى بىرنەشە ەسە از، بۇل يممۋندىق جۇيەنىڭ بەلسەندىلىگىمەن بايلانىستى»، - دەدى ول.
