كوروناۆيرۋستان قالاي قورعانۋ كەرەك - ماماندار پىكىرى

نۇر- سۇلتان. قازاقپارات - كوروناۆيرۋس ساقتىق شارالارىن ۇستانىپ، دارىگەرلەردىڭ كەڭەسىن مۇلتىكسىز ورىنداماساڭىز، كەز كەلگەن ۋاقىتتا جۇقتىرىپ الۋىڭىز مۇمكىن ۆيرۋسقا اينالعانىن بۇگىندە ەشكىم دە جوققا شىعارا المايدى.

ويتكەنى، كۇنى كەشە عانا ەلىمىزدە 652 ادامنىڭ اتالعان ينفەكسيانى جۇقتىرعانى پ ت ر زەرتتەۋ ارقىلى دالەلدەنىپ وتىر. نە ىستەمەك كەرەك؟ قانداي ساقتىق شارالارىن ۇستانعان ءجون؟ قارا باسىڭىزدىڭ عانا ەمەس، قاسىڭىزدى جۇرگەن جاقىندارىڭىزدىڭ دا دەنى ساۋ بولىپ، كوروناۆيرۋستەن امان بولعانىن قالاساڭىز دارىگەر مامانداردىڭ بەرەر كەڭەسى دە قاراپايىم.

ماسەلەن، نۇر- سۇلتان قالاسىنداعى كوپسالالى مەديتسينالىق ورتالىقتىڭ ينفەكتسيونيست دارىگەرى گۇلنار ءناجىموۆا اۋاسى ۇنەمى الماسىپ تۇرمايتىن جابىق عيماراتتىڭ ىشىندە كوروناۆيرۋستىڭ تامشى تۇرىندە تارالۋى جىلدام بولاتىندىعىن ايتا كەلە، جۇرتشىلىققا مۇنداي ورىندارعا مۇمكىندىگىنشە بارماۋعا كەڭەس بەرىپ قانا قويماي ساقتىق شارالارىن دا اتاپ وتەدى.

«قولدى سپيرتپەن ءسۇرتىپ، سابىنمەن جۋۋ كەرەك. وسىلايشا قولعا ميكروب جۇقپايدى. مۇمكىندىگىنشە كوزدى، اۋزىڭىزدى قولمەن ۇستاماڭىز. ازاماتتار كوبىنەسە قولىمەن كەز كەلگەن زاتتى ۇستاعاندىقتان، ۆيرۋس قالدىقتارىنىڭ اعزاعا ەنۋ ىقتيمالدىعى جوعارىلاي تۇسەدى. قولعا قونعان ۆيرۋس كوزگە نەمەسە مۇرىن، اۋىزعا جەتىپ، سول ارقىلى اعزاعا جەتۋى ىقتيمال. تۇشكىرگەندە نەمەسە جوتەلگەندە مۇرنىڭىزدى قولمەن جاپپاۋعا تىرىسىڭىز. قولدانىلعان سۋلىق ورامالدى بىردەن لاقتىرىپ وتىرۋ كەرەك. ادامدار كوبىرەك قول تيگىزەتىن زاتتاردىڭ، ەسىكتىڭ تۇتقاسىن، كراندى، ۇيالى تەلەفوننىڭ ەكرانىن ءاردايىم دەزينفەكتسيالاپ وتىرىڭىز»، - دەدى ول.

جالپى، بۇگىندە كوروناۆيرۋس ينفەكسياسىمەن كۇرەستىڭ الدىڭعى شەبىندە جۇرگەن مامانداردىڭ دەرەگىنە قاراعاندا، ناۋقاستاردىڭ 90 پايىزى ينفەكسيانى وتباسىلىق تويلاردا جۇقتىرىپ وتىر. مۇنداي مالىمەتتى ۇلتتىق عىلىمي كارديوحيرۋرگيا ورتالىعى باسقارما ءتوراعاسىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى ماحاببات بەكبوسىنوۆا العا تارتقانى ەستە.

«جاز ايلارىندا كوۆيد ورتالىعى رەتىندە جۇمىس ىستەگەن كەزىمىزدە، كورونوۆيرۋستىڭ اۋىر فورماسىنا شالدىققان ناۋقاستاردى قابىلدادىق. ەم- دوم العان ناۋقاستاردىڭ 90 پايىزى ينفەكسيانى ءتۇرلى ءىس- شارالاردا، ياعني ۇيلەنۋ تويىندا، تۋعان كۇن، قۇدالىق سەكىلدى ءداستۇرلى جيىنداردا جۇقتىرعان. بۇل - ۇلكەن پروبلەما. سوندىقتان ادامدار كوپ جينالاتىن جەرگە بارماۋعا كەڭەس بەرەمىن. نەگىزگى تالاپتاردى ۇستانىپ جۇرگەن، ىندەت جۇقتىرماعان جاقسى تانىس ادامدارمەن كەزدەسۋگە بولاتىن شىعار، الايدا وتباسىلىق جانە باسقا دا ۇلكەن جيىندارعا، ساۋدا ورتالىقتارىنا بارعان ءالى دە ءقاۋىپتى. ساقتىق ءىس- شارالارىنا ءمان بەرىپ، ماسكا تاعىپ، اراقاشىقتى ساقتاۋ كەرەك. اۋىرعاندا كوشەگە شىعۋدىڭ قاجەتى جوق»، - دەدى م. بەكبوسىنوۆا.

«قاراعاندى مەديتسينالىق ۋنيۆەرسيتەتى» اق كلينيكالىق فارماكولوگيا كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، مەديتسينا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، پروفەسسور شولپان قالييەۆا كوروناۆيرۋستان قورعانۋدىڭ باستى ءۇش فاكتورىن ايتادى. ولار - ماسكا تاعۋ، الەۋمەتتىك قاشىقتىقتى ساقتاۋ، دەزينفەكسيا.

«ادامدار اۋىرا ما، اۋىرماي ما وعان قاراماستان كوپ بايلانىسقا تۇسپەۋگە تىرىسۋ كەرەك. ادامدار اۋىراتىنىن بىلمەۋى دە مۇمكىن. سوندىقتان، ماسكا تاعۋ مىندەتتى. ويتكەنى ماسكا ۆيرۋستىڭ 70 پايىزىن سۇزەدى. ادام جۇقتىرعان جاعدايدا دا ۆيرۋستىق جۇكتەمە از بولادى. قوعامدىق ورىندارعا بارعان سوڭ قولدى سانيتايزەرلەرمەن تازالاۋ كەرەك. جاقىندا ۆيرۋس بەتكى قاباتتاردا ۇزاق تۇرمايدى دەگەن پىكىر تارالدى. ءبىراق، وعان قايشى عىلىمي قورىتىندىلار دا بار. ورتا ەسەپپەن ۆيرۋس ادام اعزاسىنا جەتكەنشە ءۇش تاۋلىك ءتىرى بولادى. سول ءۇشىن قولدى زارارسىزداندىرۋ ماڭىزدى. ۆيرۋس جۇققان قولىمىزبەن بەتىمىزدى، كوزىمىزدى، مۇرنىمىزدى ۇستاعان جاعدايدا اعزاعا ۆيرۋس 100 پايىز كىرەدى»، - دەيدى ول.

ال سانجار اسفەندياروۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ىشكى اۋرۋلار كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، مەديتسينا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى احمەتجان سۇگىراليەۆتىڭ ايتۋىنشا، ماسكانى مۇرىن مەن اۋىزدى تولىعىمەن جاباتىنداي ەتىپ دۇرىس كيگەن ءجون. ينفەكتسيانىڭ قول ارقىلى مۇرىن مەن كوزدىڭ شىرىشتى قاباتتارىنا تارالۋ قاۋپىنىڭ جوعارى بولۋىنا بايلانىستى، كوشەدە كوزگە جانە مۇرىنعا قول تيگىزبەۋ كەرەك.

«كوشەدەن ۇيگە كەلگەسىن قولدى سابىنمەن مۇقيات جۋۋ كەرەك. ەگەر ادام اۋرۋدىڭ العاشقى بەلگىلەرىن سەزسە نەمەسە ول سويلەسكەن ادام اۋىرىپ قالعانىن بىلسە، ءوزىن- ءوزى وقشاۋلاۋى كەرەك. ءبىز اينالامىزداعى ادامداردىڭ دەنساۋلىعىنا جاۋاپ بەرەتىنىمىزدى ءتۇسىنۋىمىز كەرەك. ءوزىن- ءوزى ەمدەۋمەن اينالىسۋعا كەڭەس بەرىلمەيدى، اسىرەسە انتيبيوتيكتەردى، انتيكواگۋليانتتاردى ءوز بەتىنشە قابىلداۋعا كىرىسۋدىڭ قاجەتى جوق، ويتكەنى انتيبيوتيكتەر ۆيرۋسقا اسەر ەتپەيتىنى بەلگىلى، ال انتيكواگۋليانتتار قان كەتۋىنە اكەلۋى مۇمكىن. دەر كەزىندە مەديتسينالىق كومەك الۋ ءۇشىن دارىگەرگە قارالۋ قاجەت - بۇل ەڭ قاۋىپسىز جول. جاعدايى ناشارلاعان جاعدايدا ستاتسيونارعا ەمدەۋگە جاتقىزۋ. سەبەبى، قايتىس بولعان پاتسيەنتتەردىڭ كوپشىلىگى - جاعدايلارى قيىنداعانعا دەيىن ۇيدە بولعان ادامدار جانە ءولىمنىڭ باستى سەبەبى - اۋرۋحاناعا كەش جاتقىزىلۋىنان»، دەدى احمەتجان سۇگىراليەۆ.

اۆتور: مارلان جيەمباي