دارىگەر: ۇجىمدىق يممۋنيتەت دەگەن ۇعىم بار
«ۆاكتسينالاۋدىڭ ماڭىزدىلىعى - ءتۇرلى اۋرۋلارعا قارسى بالالارداعى يممۋندىق جاۋاپتى قالىپتاستىرۋ. سەبەبى، بالانىڭ ومىرىنە قاۋىپ ءتوندىرىپ، كەيدە مۇگەدەكتىككە اكەپ سوعاتىن ديفتەريا، پوليوميەليت، قىزىلشا، قىزامىق سىندى كوپتەگەن اۋرۋلار بار. ولاردى باسقارىلاتىن اۋرۋلار دەپ تە اتايدى. ياعني ۆاكتسيناتسيا ارقىلى اۋرۋدى تاراتپاي ۇستاپ تۇرۋعا بولادى. ۆاكتسينالاۋدىڭ جالپى ءپرينتسيپى - اۋرۋ تۋدىراتىن باكتەريالار مەن ۆيرۋستاردى السىزدەندىرىپ، اعزاعا ەنگىزۋ ارقىلى، بالا اعزاسىندا يممۋندىق جاۋاپ قالىپتاستىرۋ. وسىلايشا، اۋرۋدىڭ وزىمەن بەتپە- بەت كەلگەندە اعزاداعى يممۋندىق جاۋاپ قارسى تۇرىپ، بالانىڭ مۇلدەم اۋىرماۋىنا نەمەسە سىرقاتتىڭ جەڭىل وتۋىنە كومەكتەسەدى»، - دەدى دارىگەر قازاقپارات تىلشىسىنە بەرگەن سۇحباتتا.
ونىڭ ايتۋىنشا، پوليوميەليت، ديفتەريا اۋرۋلارىنىڭ مۇگەدەكتىك، ءولىم تۋدىرۋ قاۋپى جوعارى. بۇل اۋرۋلار انتيبيوتيكپەن ەمدەۋگە كونبەيدى، ولارمەن تەك بالا اعزاسىنداعى يممۋندىق جاۋاپ كۇرەسە الادى.
«جاڭا تۋعان بالادا يممۋنيتەت بولمايدى. كەيبىر يممۋندىق جاۋاپ انا سۇتىمەن كەلەدى. سوسىن قورشاعان ورتادا ءتۇرلى باكتەريالار مەن ۆيرۋستار كەزدەسەدى. تۋعاننان باستاپ سول باكتەريالار ارقىلى يممۋندىق جاۋاپ قالىپتاسادى. ءبىراق، كەيبىر باكتەريالار اۋىر سالدارعا اكەپ سوعۋى دا مۇمكىن. سول سەبەپتى، بالا اۋىرماۋ ءۇشىن نەمەسە دەنساۋلىعىنا ءقاۋىپ توندىرمەي، سىرقاتتى جەڭىل وتكىزۋ ءۇشىن ەكپە سالدىرۋ كەرەك»، - دەدى ا. ورازالينوۆ.
دارىگەر ەكپەدەن باس تارتقان اتا- انالاردىڭ ءوز بالاسىنا جانە وزگە دە ءالجۋاز بالالارعا قاتەر توندىرەتىنىن ايتتى.
«ەكپەدەن باس تارتقان اتا- انا بەلگىلى ءبىر جاعدايدا بالاسىنىڭ دەنساۋلىعىنا قاۋىپ توندىرەدى. ودان بولەك، ۇجىمدىق يممۋنيتەت دەگەن ۇعىم بار. ەكپە العان بالالار كوبەيگەن سايىن ۇجىمدىق يممۋنيتەت تە جوعارى بولادى. ول ءۇشىن بالالاردىڭ بارلىعى ەكپە سالدىرۋى كەرەك. ۇجىمدىق يممۋنيتەت 95 پايىزدان جوعارى بولسا، قالعان 5 پايىزى سول ادامدار ارقاسىندا ءوزىن قاۋىپسىز سەزىنە الادى. دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ حابارلاۋىنشا، ۇجىمدىق يممۋنيتەتتىڭ 3-5 پايىزعا تومەندەۋى قىزىلشا، پوليوميەليت اۋرۋلارىنىڭ 3 ەسەگە ۇلعايۋىنا ىقپال ەتەدى. اتا- اناسى ەكپە سالدىرماعان بالالار بار جانە دەنساۋلىق جاعدايىنا بايلانىستى ەكپە سالۋعا بولمايتىن بالالار بار. وسىلايشا، ەكپەدەن باس تارتقان اتا- انالار ءوز بالالارىنا عانا ەمەس، وزگە بالالارعا دا قاۋىپ ءتوندىرىپ وتىر»، - دەيدى دارىگەر.
سونىمەن بىرگە، سپيكەر قازاقستانعا جەتكىزىلەتىن ۆاكتسينالاردىڭ قانداي تەكسەرۋدەن وتەتىنىن ءتۇسىندىردى.
«قازاقستاندا ۆاكتسينالاردى عانا ەمەس، بارلىق ءدارى- دارمەكتىڭ ساپاسىن تەكسەرەتىن، ولاردى قولدانۋعا رۇقسات بەرەتىن ارنايى ورگان بار. ەڭ الدىمەن، ولار ۆاكتسينانىڭ سيپاتتاماسىن تەكسەرەدى. ەكىنشىدەن، ۆاكتسينا شىعارىلاتىن زاۋىتقا بارىپ، ونى شىعارۋ بارىسىمەن تانىسادى. سوسىن ۆاكتسينانىڭ رۇقسات قاعازدارىن قالاي العانىن، كلينيكالىق زەرتتەۋدىڭ قانداي ناتيجە بەرگەنىن قارايدى. وعان قوسىمشا قازاقستانداعى اينالىمعا ەنگىزبەي تۇرىپ، ءوز زەرتحانالارىندا تولىق زەرتتەۋلەردەن وتكىزگەن سوڭ عانا رۇقسات بەرەدى. قازاقستانعا جەتكىزىلەتىن ۆاكتسينالار ەۋروپادان، ۇلى بريتانيادان، ا ق ش، كورەيا سىندى دامىعان ەلدەردەن جەتكىزىلەدى. بۇل، بارشاعا قولجەتىمدى اشىق دەرەكتەردە كورسەتىلگەن»، - دەدى ازامات ورازالينوۆ.
