قازاقستاننىڭ كوروناۆيرۋسپەن كۇرەس ستراتەگياسى: حرونولوگياسى، شارالارى، ناتيجەلەرى
اڭگىمە ادامنىڭ تىنىس الۋ جۇيەسىنە اسەر ەتەتىن جانە فيزيكالىق جاعدايىن اسقىندىرىپ، ءتىپتى ولىممەن اياقتالۋىنا اكەلەتىن قاۋىپتى اۋرۋ تۋرالى بولىپ وتىر، دەپ حابارلايدى قازاقستاننىڭ حالىقارالىق قاتىناستار بويىنشا كەڭەسى.
كوروناۆيرۋستار ادامعا نەمەسە جانۋارلارعا قاتىستى اۋرۋ تۋدىراتىن قاسيەتتەرى دالەلدەنگەن ۆيرۋستاردىڭ ۇلكەن توبىن قۇرايتىنىن اتاپ وتكەن ءجون. ولاردىڭ ءبىرقاتارى ادامداردا قاراپايىم سۋىق تيۋدەن اسا اۋىر جاعدايلارعا دەيىنگى دياپازوندا رەسپيراتورلىق ينفەكتسيالاردى تۋدىرۋعا قابىلەتتى . COVID-19-عا كەلەتىن بولساق، اتالمىش اۋرۋ جاقىندا انىقتالعان كوروناۆيرۋستاردىڭ سوڭعىسىنان تۋىندادى، ول تۋرالى بۇرىن ەشتەڭە بەلگىلى بولعان جوق. ول ادامنان ادامعا جوتەلۋ نەمەسە تۇشكىرۋ ناتيجەسىندە اۋا- تامشىلى جولمەن، سونداي- اق جاناسۋ ارقىلى بەرىلەدى. كەيبىر بەلگىلەرى بويىنشا پنيەۆمونياعا ۇقسايتىن بۇل اۋرۋدىڭ العاشقى كورىنىسى ۋحان قالاسىندا (قىتاي) 2019 -جىلدىڭ جەلتوقسان ايىنىڭ سوڭىندا بەلگىلى بولدى. ينفەكتسيانىڭ تارالۋ كوزى - جانۋارلار مەن تەڭىز ونىمدەرىن ساتاتىن جەرگىلىكتى حۋانان بازارى. كەيىنىرەك بۇل پروتسەسس ق ح ر- نىڭ باسقا قالالارى مەن پروۆينتسيالارىنا تارالىپ، ىندەت سيپاتىنا يە بولدى. الايدا 2020 -جىلدىڭ قاڭتار ايىندا cوvid-19 كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىمەن سىرقاتتانۋ جاعدايلارى اۋستراليا، گەرمانيا، ءۇندىستان، يتاليا، ا ق ش، رەسەي، جاپونيا جانە باسقا دا ەلدەردە ورىن الدى.
باستاپقىدا جۇقتىرۋ كوزدەرى نەگىزىنەن باسقا ەلدەرگە ءارتۇرلى سەبەپتەرمەن كەلگەن ق ح ر ازاماتتارى، سونداي- اق قىتايدان ەلگە ورالعان نەمەسە ول ارقىلى ترانزيتپەن وتەتىن ءتۇرلى ەلدەردىڭ ازاماتتارى بولدى. ءبىراق كەيىننەن سايكەس مەملەكەتتەردىڭ اۋماعىندا ينفەكتسيانىڭ تارالۋ بارىسى جەدەل ىشكى سيپاتقا يە بولدى. وسىعان بايلانىستى 30- قاڭتاردا دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى (د د س ۇ) كوروناۆيرۋستىڭ الەم بويىنشا تارالۋىنا بايلانىستى قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا حالىقارالىق توتەنشە جاعداي جاريالادى جانە الەم ەلدەرىن ناۋقاستاردى وقشاۋلاۋ جانە ولاردىڭ بايلانىسقان ادامدارىن قاداعالاۋمەن قوسا، ۆيرۋستى ەرتەرەك انىقتاۋ شارالارىن قابىلداۋعا شاقىردى . كەيىنىرەك، 11 - ناۋرىزدا ددسۇ كوپتەگەن ەلدەر مەن بارلىق كونتينەنتتەر اتالمىش ۆيرۋسقا شالدىققاندىقتان، جاڭا كوروناۆيرۋستىڭ تارالۋى پاندەميا كەزەڭىنە جەتتى دەپ مالىمدەدى. . قازاقستاندا COVID-19 كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىنىڭ العاشقى جاعدايلارى 2020 -جىلدىڭ 13 - ناۋرىزىندا تىركەلدى. وسى ۋاقىتقا دەيىن ءتورت ادام جۇقتىردى، ونىڭ ۇشەۋى الماتى قالاسىنا گەرمانيادان جانە تاعى بىرەۋى يتاليادان نۇر- سۇلتان قالاسىنا كەلگەن. كەيىنىرەك ينفەكتسيا ەلدە بەلسەندى تۇردە ءورىس الىپ، اعىمداعى جىلدىڭ 7- مامىرىنداعى جاعداي بويىنشا اتالمىش ۆيرۋستى جۇقتىرعاندار سانى 4578 ادامعا جەتتى. رەسپۋبليكا باسشىلىعى باستاپقىدا شەتەلدەگى پاندەمياعا بايلانىستى سىني پروتسەستەرگە ارەكەت ەتتى.
اعىمداعى جىلدىڭ 26 - قاڭتارىندا ق ر پرەزيدەنتى قاسىم- جومارت توقايەۆ ۇكىمەتكە كوروناۆيرۋستىڭ قىتايدان قازاقستان اۋماعىنا تارالۋىنا جول بەرمەۋ بويىنشا شەشۋشى ۇيىمداستىرۋ شارالارىن قابىلداۋدى تاپسىردى . ءبىرىنشى كەزەكتە اۋەجايلار مەن شەكارالىق باقىلاۋ- وتكىزۋ پۋنكتتەرىندە باقىلاۋ كۇشەيتىلدى. ق ر دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى شەكارالىق جانە كەدەندىك قىزمەت وكىلدەرىنىڭ، اۋە جانە تەمىر جول جولاۋشىلار كولىگى قىزمەتكەرلەرىنىڭ قاتىسۋىمەن ناۋقاستاردى انىقتاۋ جانە ولاردى ينفەكتسيالىق ستاتسيونارلارعا ورنالاستىرۋ ماقساتىندا وقۋ- جاتتىعۋلار وتكىزە باستادى. بۇل ورگان سونداي- اق اسا قاجەتتىلىك بولماسا، قازاقستاندىقتارعا قىتايعا بارۋدى توقتاتا تۇرۋدى ۇسىندى . مەملەكەت باسشىسىنىڭ 16 - ناۋرىزدان باستاپ 2020 -جىلدىڭ 11 - مامىرىنا دەيىن قولدانىستا بولعان رەسپۋبليكانىڭ بۇكىل اۋماعىندا توتەنشە جاعداي ەنگىزۋ تۋرالى شەشىمى تاۋەلسىز قازاقستان تاريحىندا بۇرىن- سوڭدى بولماعان شەشىم بولدى.
حالىق اراسىندا ءتۇرلى سىني تالقىلاۋعا ۇشىراعان بۇل شارا اتالمىش اۋرۋدىڭ ەلدە تارالۋ دەڭگەيىنىڭ ءوسۋىن ەسكەرە وتىرىپ، تولىق نەگىزدەلىپ قابىلدانعان بولاتىن. وسى بايانداما COVID-19 كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىنىڭ تارالۋىمەن جانە وعان قازاقستاندا قارسى تۇرۋعا بايلانىستى پروتسەستەر مەن وقيعالاردى وبەكتيۆتى باعالاۋدى ۇسىنۋعا باعىتتالعان. بۇل ءۇشىن باياندامادا قازاقستانداعى كوروناۆيرۋستىڭ تارالۋىنا قارسى كۇرەسكە جانە الەۋمەتتىك- ەكونوميكالىق جاعدايدى تۇراقتاندىرۋعا باعىتتالعان مەملەكەتتىك شارالاردى جۇيەلەندىرۋگە جانە كەزەڭدەندىرۋگە ارەكەت جاسالدى. بايانداما ماتىنىمەن مىنا سىلتەمە ارقىلى تانىسۋعا بولادى.
