ءبىز ۇ ق ش ۇ اياسىنداعى ساياسي ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋعا نيەتتىمىز - قاسىم- جومارت توقايەۆ

بىشكەك. قازاقپارات - مەملەكەت باسشىسى ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك شارت ۇيىمىنىڭ سەسسياسىنا قاتىستى، دەپ حابارلايدى اقوردا.

بىشكەك قالاسىندا ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك شارت ۇيىمى (ۇ ق ش ۇ) ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ سەسسياسى ءوتتى.

قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم- جومارت توقايەۆ، بەلارۋس پرەزيدەنتى الەكساندر لۋكاشەنكو، قىرعىزستان پرەزيدەنتى سوورونباي جەەنبەكوۆ، رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين، تاجىكستان پرەزيدەنتى ەمومالي راحمون، ارمەنيانىڭ پرەمەر- ءمينيسترى نيكول پاشينيان، سونداي- اق ۇ ق ش ۇ باس حاتشىسىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى ۆالەريي سەمەريكوۆ شاعىن قۇرامدا كەزدەسۋ وتكىزدى. سودان كەيىن دەلەگاتسيا مۇشەلەرىنىڭ قاتىسۋىمەن كەلىسسوزدەر جالعاستى.

مەملەكەتتەر باسشىلارى حالىقارالىق جانە وڭىرلىك قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ جونىندە پىكىر الماستى. ۇ ق ش ۇ- نىڭ 2019 -جىلعى باسىم باعىتتارىنىڭ ىسكە اسىرىلۋىن قورىتىندىلاپ، الداعى جوسپارىن انىقتادى.

قاسىم- جومارت توقايەۆ شاعىن فورماتتا وتكەن كەزدەسۋدە قاتىسۋشى مەملەكەتتەر باسشىلارىنا قازاقستاننىڭ ۇقشۇ فورماتىنداعى ءوزارا ءىس- قيمىلداردىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى جونىندەگى ۇستانىمىن جەتكىزدى.

- ءبىز ۇ ق ش ۇ اياسىنداعى ساياسي ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋعا، ۇيىمنىڭ اسكەري- كۇشتىك الەۋەتىن نىعايتۋعا جانە زاماناۋي سىن- قاتەرلەر مەن قاۋىپتەرگە قارسى ءىس- قيمىلدار جاساۋعا نيەتتىمىز، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.

حالىقارالىق قاۋىپسىزدىك سالاسىنداعى ساياسي ديالوگتى كۇشەيتۋ قاجەتتىگىن اتاپ وتكەن قاسىم- جومارت توقايەۆ ەۋرازيا كىندىگىندە ورنالاسقان اۋماقتىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ىسىندەگى ۇ ق ش ۇ- نىڭ اتقاراتىن جاۋاپكەرشىلىگىنە نازار اۋداردى. ونىڭ پىكىرىنشە، ۇيىم ەۋروپا مەن ازيانى قاۋىپسىزدىكتىڭ ءبىرىڭعاي ەۋرازيالىق پلاتفورماسىندا بايلانىستىرا وتىرىپ، ءوز پوزيتسياسىن قازىرگىدەن دە نىعايتا الاتىنى جونىندە پىكىر ءبىلدىردى.

قاسىم- جومارت توقايەۆ وسى ماقساتقا قول جەتكىزۋ ءۇشىن ءبىرقاتار مىندەتتى قاراستىرۋ كەرەك ەكەنىن ايتتى. اتاپ ايتقاندا، ۇ ق ش ۇ- نىڭ حالىقارالىق بەدەلىن ارتتىرۋ ءۇشىن جۇمىس جۇرگىزۋ قاجەتتىگىنە توقتالدى.

- ءبىز ەشكىمگە قارسى شىقپايمىز، كەرىسىنشە، ءوزارا ءتيىمدى ديالوگقا دايىنبىز. بۇل ۇستانىمدى ىلگەرىلەتۋ ماڭىزدى، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.

وسىعان وراي قازاقستان پرەزيدەنتى ۇ ق ش ۇ- عا مۇشە مەملەكەتتەردىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلەرىنىڭ ناتو- داعى ارىپتەستەرىنە بيىلعى مامىر ايىندا جولداعان اشىق ۇندەۋىنىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتىپ، ونىڭ ءوزارا سەنىمدى نىعايتۋعا جانە ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋعا سەپتىگىن تيگىزەتىنىن ايتتى.

قاسىم- جومارت توقايەۆ ۇقشۇ جانىنداعى سەرىكتەس جانە باقىلاۋشى ينستيتۋتتاردى ودان ءارى دامىتۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى. ينستيتۋتتاردى قۇرۋ تۋرالى شەشىم بىلتىر قازاقستان استاناسىندا قابىلدانعان بولاتىن. پرەزيدەنتتىڭ پىكىرىنشە، بۇل ينستيتۋتتار جۇمىستارىنىڭ العاشقى ناتيجەلەرى دە ايتارلىقتاي.

پرەزيدەنت ۇ ق ش ۇ اياسىنداعى ساراپتامالىق- ديالوگتىق ينفراقۇرىلىمدى كەڭەيتۋگە شاقىردى. مەملەكەت باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ الداعى سەسسيالارىنىڭ بىرىندە مينيسترلەر، قاۋىپسىزدىك كەڭەسى حاتشىلارى، ءىرى ساراپشىلار مەن شەتەلدىك قوناقتار دەڭگەيىندە حالىقارالىق كونفەرەنتسيا ۇيىمداستىرۋ تۋرالى ويلانعان ءجون.

قاسىم- جومارت توقايەۆ ميۋنحەن كونفەرەنتسياسىن مىسالعا كەلتىردى. ونىڭ پىكىرىنشە، بۇل جيىن باستاپقىدا ناتو- عا مۇشە ەلدەردىڭ قورعانىس ۆەدومستۆولارى وكىلدەرىنىڭ بەيرەسمي كەزدەسۋى رەتىندە ۇيىمداستىرىلعان ەدى، ال بۇگىندە ەۋروپانىڭ قاۋىپسىزدىگىنە قاتىستى پروبلەمالاردى تالقىلايتىن بەدەلدى فورۋمعا اينالدى.

مەملەكەت باسشىسى ءوز سوزىندە ۇ ق ش ۇ- عا مۇشە مەملەكەتتەر اۋماعىنداعى، سونىڭ ىشىندە اۋعانستانداعى تەرروريزمگە قارسى ءىس- قيمىل ماسەلەلەرى تۋرالى ايتتى.

- بۇگىندە رەسمي بيلىك ەل اۋماعىنىڭ جارتىسىنان استامىن عانا باقىلايدى. وندا حالىقتىڭ 65 پايىزى تۇرادى. اۋعانستاننىڭ قالعان ايماقتارى تەرروريستىك ۇيىمداردىڭ قولىندا. وڭتۇستىكتەن تونەتىن وسىنداي ءقاۋىپتىڭ بار ەكەنىن ەسكەرە وتىرىپ، ۇقشۇ حالىقارالىق تەرروريزم مەن باسقا دا قاتەرلەرگە قارسى كۇرەسۋ ءۇشىن قارۋلى كۇشتەر مەن قۇرالداردى ساقاداي- ساي ۇستاۋى قاجەت، - دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.

مەملەكەت باسشىسى سامميت قاتىسۋشىلارىنا «جۋسان» ارنايى گۋمانيتارلىق وپەراتسياسىنىڭ ناتيجەسى تۋرالى ايتىپ، وسى شارا بارىسىندا قازاقستان مەن سيريانىڭ سالالىق ورگاندارى 595 ازاماتتى، ونىڭ ىشىندە 400-دەن استام بالانى قاقتىعىس ايماعىنان الىپ شىققانىن جەتكىزدى. پرەزيدەنت جۋىردا عانا يراكتان ءبىر توپ بالانىڭ قۇتقارىلعانىن حابارلادى.

قاسىم- جومارت توقايەۆ زاڭسىز ەسىرتكى اينالىمىمەن كۇرەس، اقپاراتتىق جانە كيبەرقاۋىپسىزدىك سالالارىنداعى ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋ ماسەلەلەرىنە نازار اۋداردى.

قازاقستان پرەزيدەنتى ءسوزىنىڭ سوڭىندا ۇ ق ش ۇ- عا ءتوراعالىق ەتكەن قىرعىز تاراپىنىڭ جەتىستىكتەرى ءۇشىن سوورونباي جەەنبەكوۆكە ريزاشىلىق ءبىلدىرىپ، ۇيىم ءتوراعالىعىن قابىلداپ العان رەسەيلىك ارىپتەستەرىن قۇتتىقتادى.

سامميت قورىتىندىسى بويىنشا ۇ ق ش ۇ- عا مۇشە مەملەكەتتەر باسشىلارى جاھاندىق جانە وڭىرلىك قاۋىپسىزدىكتى نىعايتۋ ماقساتىندا حالىقارالىق ءىس- قيمىلدار مەن ىنتىماقتاستىقتى جەتىلدىرۋ تۋرالى ساياسي مالىمدەمە قابىلدادى.

بىشكەكتە قابىلدانعان قۇجاتتار ۇقشۇ اياسىنداعى ىقپالداستىقتى ودان ءارى نىعايتۋعا باعىتتالعان. قۇجاتتار ۇيىمنىڭ اشىقتىعىن جانە ونىڭ وزگە ەلدەرمەن جانە حالىقارالىق قۇرىلىمدارمەن ىنتىماقتاستىعىن كەڭەيتۋگە بەيىلدىگىن كورسەتەدى.

ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك كەڭەسى سەسسياسىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 17 قۇجاتقا، سونىڭ ىشىندە، جاھاندىق جانە وڭىرلىك قاۋىپسىزدىكتى نىعايتۋ ماقساتىندا حالىقارالىق ءوزارا ءىس- قيمىلدار مەن ىنتىماقتاستىقتى جەتىلدىرۋ تۋرالى مالىمدەمەگە جانە ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ 14 شەشىمىنە قول قويىلدى.