باقىتجان مومىش ۇلىنىڭ ازىلدەرى

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - بەلگىلى جازۋشى، اسىلدىڭ سىنىعى باقىتجان مومىش ۇلى ءازىل- قالجىڭنىڭ شەبەرى بولعان ەدى. وسىعان وراي جازۋشىنىڭ ومىرلىك جارى زەينەپ احمەتوۆانىڭ «ءازىلىڭدى ساعىندىق» اتتى كىتابىنان جىلى ەستەلىكتەر ۇسىنۋدى ءجون كوردىك.

العاشىندا بۇل كىتاپ «باكەڭنىڭ ءبىرقاقپايلارى» دەپ اتالماق بولعان ەكەن. ونداعى ۋىتتى ءارى اشى ازىلدەردى زەينەپ اپامىز باقىتجان اعانىڭ كوزى ءتىرى كەزىنەن باستاپ- اق قاعازعا تۇسىرە باستاپتى.

****

كىشى نەمەرەمىز ماديار: «اجە، اجە!» - دەپ موينىمنان قۇشاقتاپ، بەتىمنەن ءسۇيىپ جاتىر.

- بۇل ۇيدە مەنى ماديار عانا وسىلاي جاقسى كورەدى، - دەدىم جۇرەگىم ەلجىرەپ.

- اجەسى-اۋ، ول ءالى كىشكەنتاي عوي، - دەگەنى اتاسى ماعان قاراپ.

****

- نەگە ەكەنىن بىلمەيمىن، تۇسىمە كىلەڭ ايەلدەر ءجيى كىرەتىن بولدى، - دەدى باحا.

- ونداي كەزدە «بيسميللا، بيسميللا» دەپ ويانىپ كەت. شايتاندار عوي تۇسىڭە كىرىپ مازالاپ جۇرگەن، - دەدىم ادەيى ءوزىنىڭ سوزىنە وراي. سول كۇنى تۇسكى اسقا شاقىرايىن دەپ بولمەسىنە كىرسەم، ۇيىقتاپ قالعان ەكەن.

- باحا! باحا! - دەپ اقىرىن عانا يىعىنان سيپالاپ وياتا باستاپ ەدىم، كوزىن كەڭ اشىپ قارادى دا: - بيسميللا، بيسميللا! - دەپ مەن جاققا قاراپ، قولىن سەرمەپ- سەرمەپ جىبەردى.

****

تولەگەن مەن قىز جىبەكتىڭ - قۇمان مەن مەرۋەرتتىڭ شاڭىراعىندا قوناقتىقتا وتىرمىز. ءسوز كەزەگىن باقىتجانعا بەرگەندە، قاسىندا وتىرعان شەرحان اعا - شەرحان مۇرتازا:

- تىكىرەيگەن شاشىڭنان اينالايىن! - دەپ ءىنىسىنىڭ باسىنان سيپادى. سوندا باكەڭ ءسوزىن توست سويلەۋدەن ەمەس، باسقا ءبىر اڭگىمەدەن باستادى:

- اعا، جاقىندا مەن جان- ءتان تۋرالى جازىلعان ءبىر كىتاپ وقىدىم. سوندا ايتادى، ادام ومىرگە كەلگەندە، ياعني تۋىلا سالىپ، ەكى پەرىشتە قاسىنا كەلەدى ەكەن دە، بالانىڭ بۇكىل الداعى ءومىر تىرشىلىگىن، تاعدىرىن كەزەك- كەزەك ايتىپ بەرەدى ەكەن. ءبىراق قىرقىنان شىعارعان سوڭ، بالا ونىڭ ءبارىن ۇمىتادى ەكەن. ال مەن ۇمىتپادىم. پەرىشتەلەر «اكەڭ - باۋىرجان، ايەلىڭ - زەينەپ بولادى» دەگەندە، توبە شاشىم تىك تۇردى دا، سول كۇيى جاتپاي قالدى، - دەدى.

****

- فونوگراممامەن ءان ايتاتىن انشىلەرگە ساحناعا گۇل الىپ شىعىپ، ونى يىسكەتىپ، ءبىراق بەرمەي قايتىپ اكەتۋ كەرەك، - دەيتىن باكەڭ.

****

اۋىلدا تۇراتىن ءبىر رۋلاسىمىزدىڭ الماتىدا وقيتىن قىزى ۇيىمىزگە كەلىپ- كەتىپ جۇرەتىن. ءبىر كۇنى سول قىز تۇرمىسقا شىقتى. ارادا جارتى جىلداي ۋاقىت وتكەندە قىزىمىز:

- ءسۇيىپ قوسىلىپ ەدىك، ەندى قاراسام دۇرىس جۇمىسى دا جوق ەكەن، تاپقانى تاماعىمىزدان ارتىلمايدى. ابدەن تارىعىپ، جۇدەپ كەتتىم... - دەپ شاعىندى. وعان باكەڭ:

- اينالايىن-اي، مۇقتاجدىق ەسىگىڭنەن قاراعاندا، ماحاببات تەرەزەدەن سەكىرىپ كەتكەن ەكەن عوي، - دەدى.

****

تەلەفون سىلدىرلاعاندا، باكەڭ بارىپ الدى دا، اماندىق- ساۋلىق سۇراسىپ جاتتى. - اسقاردىڭ جاعدايى قالاي، ساباعى جاقسى ما؟ - دەگەندە، زۆونداپ تۇرعان ادام وسى ۇيگە ەتەنە جاقىن ادام بولىپ كەتكەن ايگۇل بولاتحان قىزى ەكەنىن ۇقتىم. اسقار - ونىڭ ۇلى. ار جاقتان مەنىڭ ءحالىمدى سۇرادى بىلەم، باكەڭ:

- قازىر تويعا شاقىرۋلار كوپ، اپاڭ سايرانداپ ءجۇر، تاماق جاساۋدى قويدى. ءبىر كۇن تويعا بارامىز، ەرتەسىندە تويدان اكەلگەن سارقىتتى جەيمىز، - دەدى.

****

باقىتجان وتە بالاجان، كەز كەلگەن سابيگە جۇرەگى ەلجىرەپ ەركەلەتەتىن مەيىربان جان ەدى. بالاعا قول كوتەرۋ، زەكىپ، كوڭىلىن قالدىرۋدى كۇنا سانايتىن. ول بالامەن بالا بولىپ ويناپ، بالا بولىپ سويلەسىپ ءتىلىن تاباتىن. ماشينكاسىن تىقىلداتىپ جۇمىسىن ىستەپ وتىرعان اكەسىنىڭ قاسىنا ەرجان كىرىپ كەلىپ:

- پاپا، ادامنىڭ سەگىز قولى بولسا، نە ىستەيدى؟ - دەدى. ءالى مەكتەپكە بارماعان كىشكەنە كەزى بولاتىن. - ادامنىڭ سەگىز قولى بولسا، سابىن جەتپەس ەدى.

- ال ەكى باسى بولسا شە؟ - دەپ ەرجان قويار ەمەس.

- وندا، اكەسى جۇمىس ىستەگەندە بوگەت بولماي، ەكى باس ءبىر- بىرىمەن اڭگىمەلەسىپ وتىرار ەدى، - دەپ جاۋاپ بەردى اكەسى.