قازاقتان شىققان تۇڭعىش ەلشى ايەل
اقمارال ارىستانبەكوۆا 1948 -جىلدىڭ 12 -مامىرىندا الماتى قالاسىندا دۇنيەگە كەلگەن. 1971 -جىلى س. م. كيروۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىن ءتامامداعان. 1971-1974 -جىلدارى اسپيرانتۋرادا ءبىلىم الادى.
اقمارال قايدار قىزىنىڭ ەڭبەك جولى 1974 -جىلى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىندەگى زەرتحانادا كىشى، اعا عىلىمي قىزمەتكەر بولىپ باستالدى. 1978-1981 -جىلدارى قازاقستان لەنيندىك كوممۋنيستىك جاستار وداعى ورتالىق كوميتەتىنىڭ عىلىممەن اينالىساتىن جاستارمەن جۇمىس ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى بولادى. 1981-1983 -جىلدارى قازاقستان لەنيندىك كوممۋنيستىك جاستار وداعى ورتالىق كوميتەتىنىڭ حاتشىسى بولدى. 1983 -جىل اقمارال ارىستانبەكوۆانىڭ ديپلوماتيالىق جولداعى قىزمەتىنىڭ العاشقى باسپالداعى دەسەك تە بولادى.
ءدال سول جىلى قازاق دوستىق جانە مادەنيەت قوعامداستىعىنىڭ شەت مەملەكەتتەرمەن بايلانىس بويىنشا پرەزيديۋم ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى، ال 1984 -جىلى پرەزيديۋم ءتوراعاسى بولعان. 1989 -جىلدان باستاپ اقمارال قايدار قىزىنىڭ ديپلوماتيالىق قىزمەتكە مىعىم كىرىسكەن كەزەڭى ەدى. سەبەبى سول جىلدىڭ قاراشاسىندا قازاق ك س ر سىرتقى ىستەر ءمينيسترى لاۋازىمىنا تاعايىندالادى.
ديپلوماتيالىق قىزمەتى بارىسىندا تالاي سان سالالى پروتسەستەردى كورىپ، ءوزىنىڭ بىلىكتىلىگىن تانىتا بىلگەن اقمارال ارىستانبەكوۆاعا 1990 -جىلدىڭ 10 -تامىزىندا م. گورباچەۆ ءبىرىنشى كلاستى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشى اتتى ديپلوماتيالىق رانگتى تابىستايدى. 1991 -جىلدىڭ جەلتوقسانىنان 1992 -جىلدىڭ ساۋىرىنە دەيىن ا. ارىستانبەكوۆا بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى جانىنداعى رەسەي فەدەراتسياسى ۇكىمەتىنىڭ اعا كەڭەسشىسى - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ وكىلى بولادى. بۇل دا وتە جاۋاپتى قىزمەت ەدى. ال 1992 -جىلدىڭ 15 -ساۋىرىندە ق ر پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆ ارىستانبەكوۆانى ب ۇ ۇ جانىنداعى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇراقتى وكىلى رەتىندە تاعايىندايدى. بۇل لاۋازىمدى اقمارال ارىستانبەكوۆا 1999 -جىلعا دەيىن اتقارادى. 1996 -جىلدان باستاپ اقمارال ارىستانبەكوۆا توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشى لاۋازىمىنداعى قىزمەت جولى جالعاسىن تابادى.
وسى جىلدىڭ قازانىنان باستاپ، قازاقستان كۋبا رەسپۋبليكاسىنداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى بولادى. ال 1999 -جىلدان 2003 -جىلعا دەيىن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ فرانسيا رەسپۋبليكاسىنداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى بولادى، سونداي-اق قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ يۋنەسكوداعى تۇراقتى وكىلى لاۋازىمىن قاتار اتقارادى. اقمارال ارىستانبەكوۆا مۇنداي جۇگى اۋىر قىزمەتتەردى اتقارا وتىرىپ، سونىمەن قاتار بىرنەشە كىتاپتىڭ اۆتورى سانالادى.
ونىڭ «پروبلەمى رازورۋجەنيا ي مەجدۋنارودنوي بەزوپانسوستي» اتتى وقۋ قۇرالى، 2008 -جىلى جارىق كورگەن «ەكونوميكا وسنوۆاننايا نا زنانياح»، 2007 -جىلى شىققان «گلوباليزاتسيا: يستوريا، ديناميكا، اسپەكتى، گراني، پەرسپەكتيۆى» اتتى مونوگرافيالىق ەڭبەگى بار.
سانالى عۇمىرىندا تالاي قىزمەتتىڭ تۇتقاسىن ۇستاپ، ەلدىڭ سىرتقى ساياساتىنىڭ شەكاراسىنىڭ شەگەندەلۋىنە وراسان زور ەڭبەك ەتكەن ارىستانبەكوۆا اقمارال قايدار قىزى «قۇرمەت» وردەنىنىڭ، «قازاقستان رەسپۋبليكاسى تاۋەلسىزىدىگىنە 25 جىل» مەرەيتويلىق مەدالىنىڭ يەگەرى، 2018 -جىلى الماتى قالاسىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى اتانسا، ءدال سول جىلى ەكىنشى دارەجەلى دوستىق وردەنىمەن ماراپاتتالدى. اقمارال قايدار قىزى تۋرالى ق ر عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى امانجول قوشانوۆ ەلدىڭ ىشكى ساياساتىندا كوپتەگەن باستامالاردى كوتەرگەنىن ءارى بۇل تۋراسىندا ەگەمەن قازاقستاننىڭ وكىلى رەتىندە ب ۇ ۇ-نىڭ مىنبەرىندە تۇرىپ ءسوز سويلەگەنىن جازادى.
«اقمارال قايدار قىزىنىڭ عىلىمي قىزمەتى وتە ءساتتى جۇزەگە استى. عىلىم دوكتورى رەتىندە ق ر ديپلوماتيالىق قىزمەتىنىڭ عىلىمي نەگىزىن تابىستى قالاپ، حالىقارالىق قاتىناستاردىڭ ەگەمەن سۋبەكتىسى رەتىندە تانىتا ءبىلدى»، - دەيدى اكادەميك ا. قوشانوۆ.
اقمارال ارىستانبەكوۆانىڭ وتاندىق ديپلوماتياعا سىڭىرگەن ەڭبەگى، تالاي مىنبەردە تايسالماي ءسوز سويلەپ، ەل مۇددەسى ءۇشىن ايانباي ەتكەن ەڭبەگى بارىنە ۇلگى. قايسار قازاق قىزىنىڭ سىرتقى ساياساتتاعى جۇلدىزى جارىق قىزمەتى، ابىروي بيىگىنەن كورىنۋى ءوزىنىڭ ولشەۋسىز ەڭبەگى مەن تالاپ-جىگەرىنىڭ ارقاسى.
ولجاس بەركىنبايەۆ، جۋرناليست
