تۇرسىن جۇرتباي: اباي تويى - ۇلت ءۇشىن ۇلكەن رۋحاني ەسەپ
«ءار حالىقتىڭ، ۇلتتىڭ بۇگىنگى كۇنمەن استاسقان ماسەلەسىن كەشەگىمەن، ەرتەڭگىمەن جالعاستىراتىن ۇلى تۇلعالارى بولادى. مىسالى، بۇكىل گەرمانيا ءۇشىن گەتەدەن ارتىق ەشكىم جوق. ولار تىعىرىققا تىرەلگەندە دە، ەكونوميكالىق توقىراۋعا ۇشىراعاندا دا وسى گەتەنى ءبىرىنشى ورىنعا قويىپ، سول ارقىلى بۇكىل ۇلتتى بىرىكتىرەدى. ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستان كەيىن دە جەرمەن- جەكسەن بولعان ەلدى 10 جىلدىڭ ىشىندە- اق قالپىنا كەلتىردى. جاپونيا دا، فرانسيا دا سونداي. رەسەيدىڭ دە پۋشكين مەن تولستوي سياقتى ۇلى تۇلعالارى بار. ءبىز ءۇشىن دە كونە تۇركى جازۋلارى مەن اباي يدەياسى - سونداي ۇلى قۇندىلىق. سوندىقتان دا، ابايدىڭ تۋعان كۇنىن، ءار جىلىن اتاپ وتۋگە ادەتتەنۋىمىز كەرەك. ابايدىڭ 175 جىلدىعىن اتاپ ءوتۋ - ۇلت ءۇشىن ۇلكەن رۋحاني ەسەپ»، - دەيدى عالىم.
جازۋشى اباي يدەياسىن قازاققا جات سانايتىنداردىڭ بار ەكەنىن دە قىنجىلا ايتتى.
«وكىنىشكە قاراي، «اباي ۇلتىنا تۇك بەرگەن جوق»، «اباي ەشكىم ەمەس» دەگەن ءبىر ساۋاتسىزدىقتىڭ شەگىنە جەتكەن دەلقۇلى ءسوز بىلتىر بۇكىل توراپتى جاۋلاپ كەتتى. ءبىزدىڭ ساۋاتسىزدانىپ، ميعۇلالانىپ كەتكەنىمىز سونداي، رۋحىمىزدىڭ اكەسىنەن جەلكەنە باستادىق»، - دەيدى ابايتانۋشى.
ونىڭ ويىنشا، ابايدىڭ 175 جىلدىق مەرەيتويى قارساڭىندا ۇلكەن ءۇش دۇنيەگە باسا ءمان بەرىلۋى كەرەك. تويعا دايىندىق اۋەلى سول 3 ماسەلەدەن باستالۋى شارت.
«ەڭ بىرىنشىدەن، سەمەيدەگى ابايدىڭ مۇراجايىن 20 جىلعى ەسكىرۋدەن ارشىپ، قالپىنا كەلتىرۋ كەرەك. مۋزەيدىڭ وزىنە ءبىر كەزدەگى توكەن يبراگيموۆ سياقتى سارالى باسشى قاجەت. جيدەبايداعى كەشەننىڭ كەيبىر جەرلەرىنەن تامشى اعا باستاعان. ونى جوندەۋگە اقشا ءۇشىن ەمەس، ار ءۇشىن جۇمىس ىستەيتىن ۇجىمداردى تارتۋ قاجەت. ەكىنشىدەن، ابايدىڭ 150 جىلدىعى تۇسىندا ابايتانۋ ءوزىنىڭ بەلگىلى ءبىر دەڭگەيىنە جەتتى. دەگەنمەن، ءالى دە ۇشقالاقتىقتارعا ۇرىنىپ جاتىرمىز. مىسالى، «ار» دەگەن ءسوزدى ۇياتپەن، «قارەكەت» دەگەن ءسوزدى ءىس- قوزعالىسپەن شەكتەپ ءجۇرمىز. ابايدى يسلام پوەتيكاسىمەن تالدايتىن كەز كەلدى. ۇشىنشىدەن، ابايدى دا كىم كورىنگەن باسىپ جاتىر. 1957 -جىلى شىققان كىتاپ بويىنشا جاڭا جيناق شىعارىپ جاتقاندار بار. ىشىندە بۇرمالاۋ ءورىپ ءجۇر. مەنىڭ ويىمشا، ابايدىڭ ولەڭدەرىن 1995 -جىلعى اكادەميالىق باسىلىم نەگىزىندە باسۋ كەرەك. ول باسقالارىنا قاراعاندا بارىنشا كامەلەتتى. مەملەكەت سونداي شەشىم، پارمەن شىعارۋى كەرەك. دۇنيەجۇزىندە اباي تۋرالى نە شىقتى، سونى سارالاساق بولادى. ابايدى اركىم باسپاۋى كەرەك. وسى 3 ماسەلەنى ەرتەرەك ەسكەرىپ، جەدەلدەتە قولعا الساق، مەرەيتويعا دايىندىق سول بولماق. قازاق قازىر كۇپتى كەزەڭدە تۇر. وسى كۇپتى كەزەڭدە كوڭىلگە سەنىم بىلدىرەتىن ءبىر يدەولوگيالىق ماسەلە - ابايدىڭ تويىن تويلاۋ. وسىعان سالماقپەن قاراعانىمىز ءجون»، - دەيدى تۇرسىن جۇرتباي.
اۆتور: ەسىمجان ناقتىباي