ادامزاتتىڭ ءبارىن ءسۇي، باۋىرىم دەپ
جيھانعا ەسىمى جايىلعان حالقىمىزدىڭ باعزىدان تاتۋلىق ارقىلى تۇراقتىلىقتى تۋ ەتىپ ۇستاۋى وزگە ەلدەرمەن تەرەزەمىزدىڭ تەڭەسۋىنە وڭ اسەرىن تيگىزە ءبىلدى. مىزعىماس مەكەنىن قازاق قۇشاعىنان ىزدەگەن ءبىرشاما ۇلت وكىلدەرى شاڭىراعىمىزدىڭ ورتاسىنا جىيىلدى.
كولدەنەڭىنەن كەلىپ «جات باۋىر» دەپ ەشكىم سوقتىقپادى، وزگە دەپ وزەگىنەن تەپپەدى. كەرىسىنشە، بار اسىن الدىنا قويىپ، ءوز اۋزىنان جىرىپ بەردى. «بولەك ۇلت» دەپ بولەكسىتپەي، توڭىرەگىنە شوعىرلاندىردى، ءدام-تۇزىن تۇگەندەپ تە بەردى. مەيماندوستىقتىڭ تاماشا ۇلگىسىن بىلدىرگەن حالقىمىز كوپتەگەن ەلدەرگە ونەگەلى ءىستىڭ ورنەگىن كورسەتە ءبىلدى. بودان بولعان حالىقتى «باۋىرىم» دەپ قۇشاعىمىزعا الۋىمىز بىرلىگىمىزبەن قوسا كوڭىلىمىزىدىڭ كەڭ ەكەندىگىنەن دە دالەل بەرگەندەي.
تاۋەلسىزدىگىمىزدى الىپ تىنىسىمىزدى كەڭ جۇتقان شاقتاردا دا قۇشاعىمىز تارىلمادى. بار مۇراتىمىز دۇنيە ءجۇزى قازاقتارىن ءبىر تۋدىڭ استىنا بىرىكتىرۋ بولدى. سەبەبى، ءوز وتانىنا ءوز بالاسى سىيماۋى اسقان ورەسكەلدىك ەدى. دۇنيە ءجۇزى قازاقتارىنىڭ قۇرىلتايىندا «قارسى الۋعا دايىن تۇر باۋىرلارىڭ، ءوز جەرىڭە ءبارىڭ دە كەلسەڭ كوشىپ» دەپ تۇمانباي اتامىز بەن قوسا بارشا قازاقستاندىق قوسا تەبىرەنگەن. مىنە وسى جاعدايدان كەيىندە قازاق دەگەن قاراشا حالىقتىڭ الاتاۋدىڭ اياسىنداي كەڭ قۇشاعى، جايىقتاي جايساڭ مىنەزى، ەسىل تولقىنىنداي اساۋ كوڭىلى بار ەكەندىگىن اڭعارۋعا بولادى.
قازىرگى تاڭدا، قىران حالقىمىزىدىڭ قاناتىنىڭ استىنا جيىلعان جاماعاتتىڭ سانى كۇرت وسكەن. ولار قازاقستاننىڭ قارقىندى دامۋىنا ءوز ۇلەستەرىن قوسىپ، جىرتىعىن تۇگەندەپ، جاماۋىن بىتەۋلەپ، بەرەكەمىزدى اسىرىپ، مەرەكەمىزگە ورتاقتاسىپ باقىتتى عۇمىر كەشۋدە.
سونىمەن قاتار، وزگە ۇلت وكىلدەرىنەن بولەك ءوز ەلىندە ءوز ۇرپاعى جاتسىنىپ جۇرگەن ازامات پەن ازاماتشالارعا دا قولعابىس كورسەتەتىن جاناشىرلار تابىلادى. جەتى اتاسىن تۇرتكىلەسەڭ دە تۋىستىق تاپپايتىن ادامداردى «باۋىرىم» دەپ كومەگىن بەرگەن قوعام ازاماتتارى العىسقا لايىق.
«ەلدە ءبىر تەنتەك جۇرمەي مە؟» دەگەن ءتامسىل كەز كەلگەن ساتتە ايتىلىپ جاتادى ەمەس پە؟ سول سەكىلدى، «باۋىر» دەگەن ۇعىمدى اتاق، ابىرويعا ايىرباستاعان پەندەلەر دە كەزىگەدى. داڭق پەن داڭپىرتقا بولا تۋعانىن تانىماي «باۋىرىن» اياق-استىنا تاپتاعانداردىڭ دا سان كۋاگەرى بولدىق.
كەي كەزدەردە، «باۋىر» دەگەن ءسوزدى تۋىستاس رەتىندە ءتۇسىنىپ، وسى تار شەڭبەردىڭ اياسىنان شىعا الماي جاتامىز. اسىلى، «باۋىر» دەگەنىڭ - بارشا مۇسىلمان جاراتىلىستار، ءومىر ءسۇرىپ جۇرگەن بارشا ازاماتتار مەن ازاماتشالار. ۇلى جاراتۋشىمىزدىڭ ءوزى قاسيەتتى قۇران- كارىمدە: «شىن مانىندە مۇمىندەر ءبىر- بىرىنە باۋىر» - دەپ ەسكەرتكەن.
باعزى زاماننان بەرەكەمىزدىڭ بولشەكتەنبەۋى دە وسى تاتۋلىعىمىزدىڭ، تىنىشتىعىمىزدىڭ ارقاسى بولار. «جاقسىنىڭ جاقسىلىعىن ايت، نۇرى تاسىسىن» دەگەن اتام قازاق جاڭىلماعان. سەبەبى، قازاقتاردان پانا تاپقان بارشا «باۋىرلارىمىز» العىسىن ايتىپ، ماقتاۋىمىزدى كەلتىرىپ، داتتاۋلاردى تەرىسكە شىعارىپ وتىرادى. جازيراما جايقالعان كەڭ دالامىزداي كوڭىلىمىزدە كول - كوسىر ەكەندىگى بەلگىلى عوي. سونىمەن قاتار، بۇقارا حالىقتىڭ ىزگى ىستەرى ءوسىپ كەلە جاتقان جاستارعا ۇلگى. تال بەسىكتەن اياۋشىلىق، باۋىرماشىلدىق، مەيىرىمدىلىكتى بويلارىنا ءسىڭىرىپ وسەدى دە وزدەرى دە اتا- باباسى جاساعان جاقسىلىقتاردى قايتالاۋعا تىرىسادى. جاستاردىڭ بۇل قاسيەتتەرى ارقىلى قازاق حالقىنىڭ بولاشاعىنىڭ كەمەل بولارىنا سەنىم ارتۋىمىزعا بولادى.
«ادامزاتتىڭ ءبارىن ءسۇي، باۋىرىم دەپ» دەگەن حاكىم اباي اتامىزدىڭ قالدىرعان وسيەتىن بۇلجىتپاي ورىنداۋىمىز ءتيىس. سونداي-اق، «بەرەكەنىڭ استاۋى - بىرلىك» ەكەندىگىن ۇمىتپاعان ءجون.
دەرەككوز bugin.kzكك