جاركەن بودەش: ولەڭگە سۇيەنىپ ءوستىم، ولەڭگە سۇيەنىپ ولەمىن

 نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - ەكى-ءۇش جىل بۇرىن بارعانمىن. «قۇلاگەر» ىقشاماۋدانىنداعى كوك ءتۇستى ۇيلەردىڭ قايسىسى اقىن ءۇيى دەپ ارلى-بەرلى ءجۇردىم.

اقىنعا تەلەفون شالسام، تۇتقانىڭ ار جاعىندا عىر-عىر ەتكەن داۋىستان ەشتەڭە ەستىلمەيدى. بايلانىس ناشار سياقتى. التى دەپ جاتقانىن ارەڭ ءتۇسىندىم. التىنشى ءۇي. ارى قاراي، ءوزى ايتپاقشى، ميداي جازىق. ءوزى بالكونعا شىعىپ تۇر.

ۇيگە كىردىم. ءبىر بولمەدە ءوزى وقىپ بولعان كىتاپتار رەتسىز جاتىر. جالعىز ەكەن. ەكى-ءۇش كۇن بۇرىن عانا ءبىر ارنانىڭ جۋرناليستەرى سۇحبات العانعا ۇقسايدى. كوڭىل كۇيى جاقسى. اڭگىمەمىز بىردەن باستالىپ كەتەدى دەپ ويلاعان جوقپىن.

***

- ارعى بەتتە مەنى تانيتىن، مەن تانيتىن ەشكىم قالعان جوق. ءبىرىنىڭ ارتىنان ءبىرى باۋىرلارىم كەتتى. قازىر مىناۋ جاركەن دەپ ايتپاسا، مەنى بىرەۋ تانىمايدى. قازىر ماعان بارۋعا دا بولمايدى. شۋلاتىپ كەلگەن اداممىن عوي.

- سوڭعى رەت قاشان باردىڭىز؟

- سەكسەنىنشى جىلدارى ءبىر توپ قالامگەر باردىق. وسىنداعى اقىن-جازۋشىلاردىڭ شىعارمالارى سول جاقتا باسىلدى. سول كەزدە باردىق.

- بەرى قاي جىلى ءوتىپ ەدىڭىز؟

- جەتپىسىنشى جىلدىڭ باسىندا كەلدىم.

- اكە-شەشەڭىز سوندا قالدى ما؟

- ءيا، مەن وسى جاقتا جۇرگەندە قايتىس بولدى.

- نەگە ءوزىڭىز عانا ءوتتىڭىز؟

- اكەمنىڭ ءتىلىن الدىم. ول كەزدە قىتايدا مادەنيەت توڭكەرىسى دەگەن بولدى. اقىن-جازۋشىلاردىڭ ءبارى ايدالدى. مەنىڭ ادەبيەتكە جاقىندىعىمدى بىلەتىن اكەم: «مەنىڭ ءتىلىمدى ال. اتاجۇرتتى تاپ. كەتىپ قالماساڭ، سەنىڭ كوزىڭدى جويىپ جىبەرەدى»، - دەدى. سودان مەنى جاباق دەيتىن كىسىگە تاپسىردى. سونىمەن، بەرى قاراي ءوتىپ كەتتىك.

جاباق وسى جاقتا تۋىپ-وسكەن كىسى. سەمىز اتىنا ءتورت-بەس كىسى مىنگەستىك. ءالىمعازى داۋلەتحان بار. جولدا تاعى ادامدار قوسىلدى. شەكاراعا كەلگەندە توبەمىزدەن قالىقتاپ ۇشاقتار كەلدى. الدىمىزدان قارسى العاندار: «قورىقپاڭىزدار، ءبىز سىزدەردى ەشقانداي قىلمىسكەر دەپ ەسەپتەمەيمىز. ءوز ەلدەرىڭىزگە كەلدىڭىزدەر. تۋىسى بارلاردىڭ تۋىسى الىپ كەتەدى. تۋىسى جوقتار كوكشەتاۋ دەگەن كەرەمەت جەر بار. سول جاققا جىبەرەمىز»، - دەدى.

- ءسىز كوكشەتاۋعا كەتتىڭىز عوي؟ ول جاقتا قانشا ۋاقىت بولدىڭىز؟

- ءيا. وندا ەكى جىل بولدىم.

- قوي باقتىڭىز با؟

- «قوي باعىپ ءجۇر دەگەنشە،

وي باعىپ ءجۇر دەگەيسىڭ.

قوينى-قونىشىن ولەڭگە،

قويما عىپ ءجۇر دەگەيسىڭ.

قويعا كەتتى دەگەنشە،

ويعا كەتتى دەگەيسىڭ.

ولەڭ دەيتىن ءبىر ەلگە،

تويعا كەتتى دەگەيسىڭ»، دەپ قابدەشكە حات جازعان كەزىم سول عوي. سوندا ول كىسى الماتىدا كوميتەتتە ىستەيدى ەكەن. جۇمەكەن ەكەۋى. ەڭ الدىمەن جۇمەكەنمەن تانىستىردى، سودان كەيىن جۇمەكەن مەنى تاحاۋيعا الىپ باردى. ولەڭدەرىمدى وقىپ بەردىم. جۇمەكەن ماعان جۇمىس سۇرادى. تاحاڭ ولەڭىمدى تىڭداپ بولىپ، ازىراق ماقتاپ: «ەرتەڭ قوعالىعا كارتوشكا تەرۋگە ءبىر توپ قىز جىبەرۋشى ەدىم. سونىڭ باستىعى بولىپ بار»، - دەپ قويدى. ماعان ءبارىبىر ەمەس مە؟! بويداق اداممىن. سوعان كەتتىم. جاقسىلاپ ىستەپ، ولاردان ماقتاۋ قاعاز الىپ، تاحاۋيعا اكەپ بەردىم. ارى قاراي ءبارى قولداپ كەتتى. مۇزافار الىمبايەۆ العاش بولىپ ولەڭدەرىمە پىكىر جازدى. مارقۇم ورازاقىن اسقار باستىعىم بولدى. ۇلكەن كىتاپ دۇكەنى. بارلىق دۇنيە سوندا بار. جاتىپ وقىدىم، جۇمىس ىستەدىم.

- كوكشەتاۋدا قوي باعىپ جۇرگەندە ەلدى ساعىناسىز. جەردى اڭسايسىز. «ۇقسايسىڭ مەنىمەنەن ءبىر تۋعانعا» دەپ باستالاتىن ولەڭىڭىز سول كەزدە جازىلىپتى عوي...

- ءيا، ەلدى ساعىنىپ جۇرگەندە جازىلعان ولەڭ. كوكشەتاۋدا جۇرگەندە ارعى بەتتەن ءبىر جىگىت كەلدى دەپ ەستىدىم. كورشى قىستاق. ءبىر-ەكى كۇن بارىپ، كورە الماي كەتتىم. سودان ءبىر كۇنى وسىنداي جەردە، وسىنداي كىسىنىڭ ۇيىندە وتىر دەگەندى ەستىپ بارسام، تۋرا مەنىمەن ءبىر تۋعانداي، باۋىرىمداي ءبىر جىگىت وتىر. ءوزى ەلدەن شالعايعا كەتسەڭ، ۇزاق ۋاقىت كورمەگەن، ءبىر اۋىلدا بىرگە جۇرسەڭ قادىرى بولمايتىن ادامنىڭ ءوزى اسقاقتاپ كەتەدى ەمەس پە؟! تۋرا سولاي الگى جىگىت ءوز باۋىرىمداي كورىندى. سول كەزدە جازعان ولەڭ عوي.

ۇقسايسىڭ مەنىمەنەن ءبىر تۋعانعا،

ۇقسايدى مىنەز-قۇلقىڭ، ءتۇر-تۇلعاڭ دا.

انامنىڭ ساۋساعىنىڭ تابى تۇسكەن،

اعاتاي، جان قالتاڭدا قۇرتىڭ بار ما؟

كەيىن سوعان قايرات سەيىتقازين دەگەن جىگىت ءان جازىپتى. مەنىمەن ءبىر اۋىلدا تۋعان. سول جاقتا باسىلعان ولەڭدەرىمنىڭ ىشىنەن كورسە كەرەك.

- قازاقستانعا كەلگەننەن كەيىن قانشا جىلدان سوڭ ەلگە باردىڭىز؟

- ون شاقتى جىلدان كەيىن باردىم. ول كەزدە ءالى كەڭەس وكىمەتى بار. زاڭ قاتال. پاسپورتىڭ بولسا، باراتىن جەرىڭ شاقىرتسا كەز كەلگەن ەلگە شىعا بەرەسىڭ. مەنى ءىنىم شاقىرتتى. سول شاقىرۋ بويىنشا باردىم.

شەكارادان كەزەك بويىنشا شاقىرتىپ وتكىزەدى. ونىڭ الدىندا پاسپورتتى الىپ، تەكسەرەتىن بولۋى كەرەك. مەن العاشقى بولىپ وتكىزگەم، ءبىراق مەنى شاقىرمادى. ءالى كۇتىپ وتىرمىن. جوق. جۇرتتىڭ ءبارى ءوتىپ كەتتى. ەڭ سوڭىندا مەن قالدىم. ءبىتتى، مەنى وتكىزبەيدى دەپ ويلادىم. سونشا جىل سارعايىپ كۇتىپ، زارىعىپ توسىپ جۇرگەندە تۋرا تۋعان ەلىمنىڭ تابالدىرىعىنا كەلىپ تۇرىپ قايتىپ كەتسەم، ماڭدايىمدى تاسقا ۇرعانداي بولار ەدىم. جانىم اۋىرىپ كەتتى. ءبىر كەزدە مەنى شاقىردى. ءبارى جاقسى دەپ وتكىزىپ جىبەردى. سويتسەم، مەنىڭ پاسپورتىم ءبىر قۋىسقا ءتۇسىپ كەتكەن بە، الدە ەڭ استىندا قالىپ قويعان با، سونداي بىردەڭە. سودان ارى وتكەن سوڭ، ماشيناعا سالدى دا، الىپ كەتتى.

«دەرتىڭنەن كەتتىم جاۋىر بوپ،

ءجايىردان باسقا جاۋىم جوق» دەپ جازدىم عوي. سول «جاۋىما» بارىپ باس ۇردىم. تىزەرلەدىم. جەڭىلدىم. مەن ومىردەن ءبىر نارسەدەن جەڭىلگەن بولسام، ول ساعىنىشتان جەڭىلدىم. ادام ساعىنعاندا سول اڭساعان دۇنيەسىنە جەتىپ، ماۋقىن، ساعىنىشىن باسادى. مەن ولاي ىستەي المادىم. قازىر دە جەتە الماي وتىرمىن. سول ساعىنىشىمنان جەڭىلىپ، ءجايىر جاۋىم بولدى. دەرتىم جاۋىر بولدى. دۇنيەدە كىندىك قانىڭ تامعان جەردى اڭساعاندا سوعان جەتە الماي بوزداۋدان اۋىر قاسىرەتتى مەن بىلمەيمىن.

ءتىپتى مەنىڭ ءجايىر تۋرالى ولەڭدەرىم تۋعان جەر شەكاراسىنان اسىپ، تۋعان ەل، وتان تۋرالى رەڭدەرگە يە بولدى. ءجايىر ارقىلى كۇللى قازاق دالاسىن جىرلادىم دەسەم دە بولادى. ءبىراق سونىڭ ءبارى مەنىڭ ساعىنىشىما ءدارۋ بولا العان جوق. جۇرەگىمنىڭ ءبىر تۇكپىرىندە قاتقان شەمەن سول.

- شەكارادان وتكەندە كىم كۇتىپ الدى سول كەزدە؟ قايدا اپاردى؟

- ەلدىڭ ءبىر جىگىتى كۇتىپ الدى. ۇرىمجىگە اپاردى. بۇرىن وقىعان جەرىم. شىڭجاڭ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ءتىل-ادەبيەت فاكۋلتەتىن بىتىرگەم. ول جەردە جولداس-جورا بار، سولاردى كورىپ، سودان كەيىن اۋىلعا تارتتىق.

اۋىلدىڭ ءار نارسەسىن ساعىنعانمىن. ءيىسىن، ءتۇتىنىن، سۋىن، تاماعىن. اڭگىمەسىن. داستارحان باسىنداعى سويلەپ وتىرعان ءار ادامنىڭ اۋزىنان شىققان ءسوزدى جەلگە قاقتىرماي قاعىپ العىم كەپ وتىردى. ونداي ساعىنىشپەن بارعان ادام كوسىلىپ سويلەۋى مۇمكىن ەمەس ەكەن. ىقىلاس كەرەمەت بولدى. مەن تەك سول ىستىق ىقىلاسقا مايداي ەرىپ قانا وتىردىم.

سەرىك قاپشىقباي دەگەن اعامىز بولدى. سول كىسى مەنىڭ ورتا مەكتەپتەگى وقىتۋشىم ەدى. بولەك يمانباتىر دەگەن ۇستاز بولدى. سونداي كوپ كىسىنىڭ ورتاسىندا ولەڭگە قۇمارتىپ وتىردىم. جالپى، مەنىڭ بالا كەزىمدەگى ولەڭگە قۇشتارلىعىمدى وسى كىسىلەر وياتقان شىعار. ومارعازى ايتان دەگەن ۇلكەن اقىن وتكەن. ماعان ناعاشى بولىپ كەلەدى.

- ومارعازىنى كوردىڭىز بە؟

- كوردىم. مەنىڭ اكەم ادەبيەتشى ەكەنىمدى بىلەدى. ءبىر كۇنى قوس اتپەن، توتە جولمەن قارامايدى باسىپ، ۇرىمجىگە بارعان. ومارعازى سوندا «شۇعىلا» جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورى. شەت جاقتا ءبىر كىشى ءۇي بار ەكەن، سوعان اتتاردى بايلاتىپ قويىپ، ومارعازىنىڭ ۇيىنە بارىپ، نەشە كۇن اڭگىمەلەسكەن. سوندا مەن ءۇشىن ومارعازىدان اقىل-كەڭەس سۇراعان. كوردىڭ بە، اكە دەگەننىڭ قانداي ەكەنىن؟! «وسى ونەردى تاستاما. باستىق بولارسىڭ، بولماسسىڭ. ءبىراق اتاجۇرتقا بار، قالامنان ايىرىلما» دەدى. مەن سونى ورىندادىم.

- كەيىن ەلگە بارعانىڭىزدا باسىنا باردىڭىز عوي...

- ءيا، اكە-شەشەمنىڭ باسىنا بارىپ، دۇعا وقىدىم. توپىراعىن قۇشاقتاپ جىلادىم، بەتىمە باستىم. بالكىم، مەنىڭ ساعىنىشىمنىڭ «جاۋىما» اينالعانى، ءجايىردىڭ «دۇشپانىم» بولعانى وسى اتا-انا ولىمىنەن كەيىن شىعار. اكەم مەكتەپ ديرەكتورى بولعان ادام ەدى. ساۋاتتى، زيالى-تۇعىن. كوپ گازەت-جۋرنالدى وقىپ بەرەتىن، وقىتاتىن. تەك قانا اكە ەمەس، ومىرلىك باعىتىمدى، تاعدىرىمدى ايقىنداپ بەرگەن تۇلعام، ۇستازىم بولدى. سول قايتقاندا توپىراق سالا الماعان باسىم ەتەگىنە جاس تولىپ، ەڭىرەپ، تاسىن قۇشاقتاپ جاتتى.

سول جولى ءدام دەگەن وزەندى، ءوزى كۇركىرەپ اعىپ جاتادى، قيىپ ءوتتىم. وركەشتەنىپ تاسىپ جاتقان ەدى. جايشىلىقتا ول وزەندى ءجۇزۋ مۇمكىن ەمەس. مەن سونداي الىپ ساعىنىشىممەن اساۋ وزەننىڭ ءوزىن باۋىرىمداپ باس سالسام كەرەك.

- ودان بەرى نەشە جىل ءوتتى، ءا؟

- كوپ ءوتتى عوي. اناۋ كۇنى جاقسى كورەتىن جىگىتتەر شەكاراعا اپاردى. «ءبىز كومەكتەسەيىك، ءسىز بارىپ كەلىڭىز» دەدى. باردىق. شەكارادا دا ادام قۇساعان جىگىتتەر بار ەكەن. ماعان «ءسىزدى بىلەمىز. سىزگە ارعى بەتكە بولمايدى. ۇستاپ كەتەدى» دەدى. الماتىنى بەتكە الىپ، كەيىن قايتتىق قوي، باياعى.

- قازىر دە ساعىنىپ، ەلەگىزىپ وتىراسىز با؟

- ماعان قازىر الماتى ىستىق. ءجايىردى ساعىنامىن، ارينە. ءبىراق قازىر ول ويىمدا عانا قالدى. جۇرەكتەگى بارلىق سەزىمدى الماتى باستى. ويتكەنى وسى جەردە ۇيلەندىم، بالا كوردىم، نەمەرە ءسۇيدىم. تۇڭعىش بالام ۇيلەنبەكشى بولىپ، سويتكەن كەزدە تويعا وڭشەڭ جويىتتاردى شاقىرىپتى. بالا ۇيلەندى، ەندى توي جاساۋ كەرەك. امالسىز «تاستاقتاعى» ءۇيىمدى ساتىپ، سونىڭ اقشاسىنا توي جاسادىق. وعان مەنىڭ ارمانىم جوق. ارينە، قارىزدانىپ-قاۋعالاندىق. ءبىراق سول ءۇي قۇتتى بولعان. «سول ۇيدەن كەتپەۋىڭ كەرەك ەدى» دەپ مەنىڭ ءبىراز اعالارىم رەنجىدى. سەنىڭ ەڭ كەرەمەت ءۇيىڭ سول ەدى دەگەن.

«تاستاقتاعى» سول ءۇي شىنىمەن كەرەمەت بولاتىن. مىنا جاعىندا دۇكەن، مىنا جاعى بازار. بالالارىمنىڭ ءوسىپ-ونگەن جەرى عوي. قازىر سولاردىڭ باياعىدا ويناپ جۇرگەن كەزى كوز الدىڭا ەلەستەگەندە نە ايتارىڭدى بىلمەي قالاسىڭ...

***

سول كەزدە اقىننىڭ تەلەفونى شىرىلدادى. ار جاقتا حالىن سۇراپ، جاعدايىن ءبىلىپ جاتقان ايەل ادامنىڭ داۋسى. ءسىرا، اپامىز بولسا كەرەك. «كەشكە كەلەسىڭ عوي. سوندا سويلەسەمىز» دەدى.

قارت ادامدارعا الدەكىمدەر حابارلاسىپ حالىن سۇراسا، كوڭىلدەنىپ، جاقسى بولىپ قالاتىن ادەت بار. جاركەن دە ءسويتتى. ادامعا بىرەۋ سەن ءۇشىن الاڭداپ تۇرسا، ول دا قۋانىش قوي.

***

- الاڭدايدى. كەشە اياعىم تارتىلىپ قالدى. وتىرعان جەرىمنەن نە تەلەفونعا قولىم جەتپەيدى. تىزەمەن جۇرە المايمىن. ە، كەلىپ قالعان ەكەن دەپ ويلادىم. سويتسەم، ۋاقىتشا جاعداي ەكەن. كەيىن جاقسى بولدى. ءبىر جىگىتتەر ەكى تاياق اكەپ بەرەمىز، ەكى جاعىڭىزعا سۇيەنىپ، اياققا سالماق سالماڭىز دەيدى. «ولەڭگە سۇيەنىپ ءوستىم، ولەڭگە سۇيەنىپ ولەمىن» دەدىم. سەنەن جاسىراتىن تۇك تە جوق.

- قانشا بالاڭىز بار؟

- ەكى بالام بولدى. ايبىن، ايدار دەيتىن. ايدار دەگەن ۇلىم قايتىس بولىپ كەتتى. ايبىن عانا قالدى. ودان ەكى نەمەرە ءسۇيدىم. ابىلاي، البينا دەيتىن. بىرەۋى ون بەستە، بىرەۋى ون ۇشتە. ولار كورشى تۇراتىن. قازىر اجىراسىپ كەتتى، بولەك تۇرادى. قۇداي بۇيىرتسا، ءبىر كۇنى بارامىن. تۋعان كۇندەرىن بىلەمىن. جاقسىلاپ وتىرامىز. كەلىن جاقسى، گاپ جوق. بالالار مەنىڭ اتىمدا.

وداققا بارسام، ءبارى جامىراپ كومەكتەسەدى. قالتامدى الماعا تولتىرىپ بارامىن. بالالاردى كورگەندە جىلاعىڭ كەلەدى.

- بالاڭىز ۇيلەنەيىن دەپ ءجۇر مە؟

- ۇيلەنگەلى ءجۇر، قىرىقتان استى.

- قايتقان بالاڭىز شاڭىراق كوتەرىپ ۇلگەرمەدى مە؟

- ۇيلەنەمىن دەپ، قىزىن اكەلىپ تانىستىرعان. ۇلگەرمەدى. سويتسەم، اۋىرادى ەكەن. ونى بىزگە ايتپايدى. جازىلىپ كەتەم دەپ جۇرەدى ەكەن. تازا ءوزىنىڭ اۋرۋىمەن كەتتى. ەشقانداي ءسوز جوق. كەرەمەت سۇلۋ، جاقسى بالا بولاتىن. قىزدار بىرىنەن كەيىن ءبىرى عاشىق بوپ جۇرەتىن (كۇلىپ). كىتاپ پالاتاسىنا ءوزىم ەرتىپ بارىپ جۇمىسقا تۇرعىزعانمىن. مەنىمەن بىرگە جۇمىس ىستەدى.

كەزىندە «پروستور» جۋرنالىندا يۆان شۋحوۆ دەگەن كىسى جۇمىس ىستەدى. سوعىسقا قاتىسقان، شەتتە جۇرگەن. قارتايعانىندا ەشكىمگە كورسەتپەي كىشكەنە عانا بوتەلكەگە قۇيىپ الىپ، قالتاسىنا سالىپ قويادى ەكەن. ەشكىم جوق كەزدە تەرىس بۇرىلىپ، ءبىر ۇرتتاپ قويادى. ەشكىم بىلمەيدى. ءبىر كۇنى ونى عافۋ جارىقتىق كورىپ قويعان عوي.

«يۆان شۋحوۆ دەگەنىڭ مىنا كىسى،

قالتادا سىلدىرلايدى فلياگىسى.

جاسىرىپ ىشكەن كەزدە سول اراقتى

ادامنىڭ كەلەدى ەكەن جىلاعىسى»، - دەپ ءازىل ولەڭ ايتىپتى. سونداي «ادام جىلاتاتىن ادەت» بىزدە دە بار.

...ءبىر كۇنى مۇندا بالكون اشىق تۇر. سىرتتان داۋىس اپ-انىق ەستىلىپ تۇر. ءبىر-ەكى ادام، ءوزىم جاقىن دەيتىن، «پرەزيدەنتشىل اقىن جوق بوپ كەتتى عوي» دەپ وسەك ايتىپ تۇر. سونداي سوزدەردى ەستىپ وتىرعان سوڭ، سىرتقا دا شىققىڭ كەلمەيدى. مەن بالەندەي پرەزيدەنتشىل اقىن ەمەسپىن. ءبىراق قۇرمەتتەيمىن. ءبىر ەمەس، بىرنەشە مارتە پرەزيدەنت ستيپەندياسىن الدىم. جاقىندا ماحامبەت اتىنداعى سىيلىقتى الدىم.

- قۇتتى بولسىن! اقشاسى بار ما ەكەن؟ ءبىزدىڭ كوپ سىيلىقتاردىڭ اقشاسى جوق نە از عوي.

- بەس مىڭعا جۋىق اقشاسى بار.

- جاقسى ەكەن. ەندى تاعى مەملەكەتتىك سىيلىققا تۇسەسىز بە؟

- جوق، تۇسپەيمىن. مەنەن جاس جىگىتتەر الىپ جاتىر. سولارعا داۋسىمدى بەردىم وسى جەردە. ەندى ماعان ونىڭ اتاعىنىڭ تۇك قاجەتى جوق. بىزگە سول اقشاسى كەرەك. ءدارى-دارمەكتىڭ ءوزى قىمبات. قازىر جاستارعا ورىن بەرىپ جاتىرمىز. ءبىراق كەي اعالارىمدى مەنىڭ ءوزىم تۇسىنبەيمىن. ءبارىمىز دە قارتايدىق. قابدەش اعا پرەزيدەنتتىڭ قابىلداۋىندا بولدى عوي. وندا نە سويلەگەنىن تىڭدادىڭ عوي. ءجا، جارايدى. جامان ەمەس. ول كىسىنىڭ ەڭبەگىن باعالادى دەپ ىشتەي ريزا بولدىم. كەيىن: «قابەكە، انا كىسى كەتىپ قالدى عوي. ەندى قالاي بولادى؟» - دەسەم، «قاشانعى وتىرادى؟! وتىز جىل وتىرىپتى. ەندى بالا-شاعاسى بار، سولارمەن وتىرسىن»، - دەيدى. دۇرىس، قابدەش اقىلدى ادام عوي.

***

«تەمەكى تارتىپ الايىن» دەپ بالكونعا شىقتى. كىتاپتارىنىڭ تۇسىنان ءوتىپ بارا جاتىرمىز. «قالاعانىڭدى ال» دەيدى. بايرون، پۋشكين، تۇمانباي... تاعى ءبىراز اقىن. قايسىسىن السام ەكەن دەپ ويلاپ تۇرمىن. ءبىراق اينىپ قالدىم...

***

- بۇل بارلىق كىتابىڭىز ەمەس قوي؟

- بۇل وقىعان كىتاپتارىم. گۇلشاتتىڭ اپاسىنىڭ ءۇيى بار. ۇلكەن. سوندا ءبىر زالى تۇتاس مەنىڭ كىتابىم.

مىناۋ سۋرەتتە - اكەم. (ساقال-مۇرتى كەلىسكەن، قوڭىر كىسى). ابىلاي حان دەگەن مىنا كىسى. مىناۋ ونىڭ اق ورداسى (كۇلىپ). (نەمەرەسىنىڭ سۋرەتى تۇر. جانىندا ويىنشىق كيىز ءۇي).

- ساعىنعان شىعارسىز بۇ كىسىلەردى؟

- اكەمدى دە ساعىنا-ساعىنا سۋالدىم. نەمەرەلەرىمدى ساعىنعاندا قانداي؟! دۇنيەنىڭ ەندىگى قىزىعى سولاردا، سولارعا قالىپ بارادى.

***

بالكونعا شىعىپ، شىلىمىن اسىقپاي سورعىشتاپ وتىردى. ءبۇر جارا باستاعان اعاشتاردى ايتسام، ولاردىڭ كوك تۇتىننەن اۋىرا باستاعانىن ايتادى. كەشتەۋ كوگەرەتىن كورىنەدى.

ەسىك الدىنداعى ساۋدا ءۇيىن ايتسام، ونىڭ بالالاردىڭ ويناۋىنا كەدەرگى كەلتىرىپ تۇرعانىن ايتادى.

جاسىنىڭ ەندى 74 كە كەلگەنىن، ءابدىجامىل اقساقالدىڭ جاسىنا دەيىن ءالى ءبىراز جىل بارىن ايتسام، جۇرەگىن، تۇرمىسىن ايتادى.

مەن ءار نەنىڭ سىرتىن عانا ايتادى ەكەم. اقىن دۇنيەنىڭ تەك ىشىنە ۇڭىلەدى. بۇرىننان سولاي ما، قارتتىقپەن پايدا بولعان قاسيەت پە، مەن بىلمەيمىن.

ەندى نە سۇراسام دا، ورىنسىز بولارداي كورىندى. بىتكەن تەمەكىنىڭ جەلمەن ۇشىپ جاتقان كۇلى مەن تۇقىلىن ەزە ءوشىرىپ جاتقان اقىن جۇزىنە قادالىپ قالىپپىن.

اڭگىمەلەسكەن باعاشار تۇرسىنباي ۇلى

 

فوتو: massaget.kz