الەمدەگى ەڭ باي جانە ەڭ كەدەي قۇرلىق

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - افريكا. كوز الدىمىزعا تەك كەدەي ەلدەردە ءومىر سۇرەتىن، جالاڭ اياق كوشە كەزىپ جۇرگەن قارا ءناسىلدى ادامدار ەلەستەيدى.

ءتۇرلى ۆيرۋستاردىڭ پايدا بولۋ وشاعى وسى جەردە. جىل سايىن اشتىق پەن تازا سۋدىڭ تاپشىلىعىنان قىرىلىپ قالاتىن حالىق تا وسى قۇرلىقتا. تەك ايتسا سەنبەيتىن ءبىر دەرەك، افريكا - الەمدەگى ەڭ باي جانە ەڭ كەدەي قۇرلىق.

ەگەر افريكانىڭ تابيعي بايلىعىن ەسەپتەيتىن بولساق، قۇرلىقتاعى جەردىڭ قازبا بايلىقتارى الەمدەگى بارلىق قازبا بايلىقتىڭ %30 الىپ جاتىر. ونىڭ ىشىندە: مۇناي، ۋران، التىن، الماس، كوبالت، بوكسيت، تەمىر رۋدالار جانە تاعى باسقالارى جەتىپ ارتىلادى. تەك قازبا بايلىق جاعىنان ەمەس، جابايى تابيعاتىمەن دە، بيولوگيالىق جاقتان سيرەك كەزدەسەتىن وسىمدىكتەرىمەن دە ەرەكشەلەنەدى.

شىندىققا تۋرا قاراساق، افريكادان ەۋروپاعا قونىس اۋدارتىنداردىڭ سانى جىل سايىن كوبەيىپ كەلەدى. اسىرەسە گەرمانيا، ۇلى بريتانيا جانە فرانسيا سەكىلدى ەلدەردىڭ وزىندە ەميگراتسيا تولقىنى تولاستار ەمەس. سانالى تۇردە: «نەگە باي قۇرلىقتا تۇرىپ، جەرگىلىكتى حالىق ەۋروپاعا بەت الادى؟» دەگەن سۇراق تۋىندايدى. جاۋاپتى ساراپشىلار ءبىر اۋىزدان بىلاي دەپ بەرەدى: «ەۋروپاداعى الىپ كومپانيالار مەن ۇلكەن اقشا ۇستاپ وتىرعان تۇلعالار نەمەسە بەلگىلى ءبىر مۇددەلەر، افريكاداعى بايلىقتى يگەرىپ قانا قويماي، جەكەمەنشىككە اينالدىرۋ ءۇشىن، وزدەرىن باي كورسەتىپ، افريكانى كەدەي قۇرلىق رەتىندە سۋرەتتەپ، بارىنشا جەرگىلىكتى حالىقتى جان- جاققا شاشىرتاۋعا تىرىسادى».

جىل سايىن افريكانى كەدەيلىكتەن ازات ەتۋ ءۇشىن ءتۇرلى اكسيالار مەن فورۋمدار جانە ۇلكەن تالقىلاۋلار ۇيىمداستىرىلادى. الايدا، ولاردىڭ شەشۋگە اپاراتىن ماسەلەسى، افريكانى تازا سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ نەمەسە بارىنشا سول قۇرلىقتان جەرگىلىكتى حالىقتى جان-جاققا ەميگراتسيالاۋمەن شەكتەلەدى. ءالى دە بولسا جابايى الەمدە ءومىر ءسۇرىپ جاتقان حالىقتىڭ ءوز جەرىندەگى بايلىعىن وندىرۋگە جانە ونى سىرتقا ساتۋعا قاۋقارى بولعان كەزدە، ءبىز تانىپ جۇرگەن افريكا مۇنداي بولماس ەدى.

افريكانى قۇتقارۋ - وزدەرىنە تيەسىلى قازبا بايلىقتارىن وزدەرىنە بەرۋ جانە يگەرۋگە كومەكتەسۋ. كومەك ءۇشىن العان پايدانىڭ ءوزى جەتىپ ارتىلادى. ال الەم ونىڭ قازبا بايلىعىن بىتەۋ جۇتقاندى قالاپ وتىر.