جۇرەك اۋرۋلارىنان قالاي ساقتانۋعا بولادى - مامان كەڭەسى
«قان ءتۇزىلۋى جۇيەسىنىڭ بارلىق اۋرۋلارىن بىرنەشە توپقا بولۋگە بولادى: قان اينالىمىنىڭ بۇزىلۋى - گيپەرتونيا؛ قان تامىرلارىنىڭ زاقىمدانۋى - اتەروسكلەروز، قان تامىرلارىنىڭ كەڭەيۋى؛ جۇرەكتىڭ زاقىمدانۋى - ريەۆماتيزم، ميوكارديت. ەرەسەك ادامداردىڭ قان اينالىمى جۇيەسى اۋرۋلارىمەن سىرقاتتانۋىنىڭ قۇرىلىمىندا گيپەرتونيالىق اۋرۋ، جۇرەكتىڭ يشەميالىق اۋرۋى، تسەرەبروۆاسكۋليارلىق اۋرۋلار باسىم بولىپ كەلەدى»، - دەدى ءبولىم باسشىسى.
ونىڭ دەرەگىنشە، قان اينالىمى اۋرۋى ءولىم- ءجىتىم سەبەپتەرىنىڭ ءتىزىمىنىڭ الدىندا تۇراتىن پاتولوگيا ۇشتىگىندە ءبىرىنشى ورىن الادى. قان ءجۇرۋ جۇيەسى جۇمىسىنىڭ بۇزىلۋ سپەكترى وتە كەڭ، ول جۇرەكپەن جانە قان تامىرلارىمەن بولاتىن ءتۇرلى پروبلەمالاردى قامتيدى. كوپ جاعدايدا مۇنداي اۋرۋلاردىڭ دامۋ سەبەپتەرى سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستانباۋدان، تۇقىم قۋالايتىن اۋرۋلارعا بەيىمدىلىكتەن، قورشاعان ورتانىڭ لاستانۋىنان بولادى.
«دەنساۋلىق كورسەتكىشتەرى مەن قورشاعان ورتانىڭ جاي- كۇيى اراسىنداعى سەبەپ- سالدارلىق بايلانىستاردى تالداۋ كەزىندە زەرتتەۋشىلەر، ەڭ الدىمەن، دەنساۋلىق جاعدايى كورسەتكىشتەرىنىڭ جەكەلەگەن قورشاعان ورتا كومپونەنتتەرى: اۋانىڭ، سۋدىڭ، توپىراقتىڭ، تاماق ونىمدەرىنىڭ جانە باسقا دا جاي- كۇيىنە بايلانىستى ەكەندىگىنە نازار اۋدارادى. بۇل اۋرۋلاردىڭ سەبەپتەرىنىڭ ىشىندە ءبىرىنشى ورىندا اۋانىڭ لاستانۋى تۇر. كارديوتوكسيكالىق اسەرى بار اتموسفەرالىق اۋانى باسىم لاستاۋشىلارعا: كۇكىرت وكسيدتەرى، ازوت جانە كومىرتەگى، قۇرامىندا اۋىر مەتالل، فەنول، فورمالدەگيد بار شاڭ جاتادى. جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋلەر ونەركاسىپ جانە كولىك شىعارىندىلارىنىڭ اسەرىنىڭ جوعارى ماندەرى جوعارى ارتەريالىق قىسىمعا، جۇرەكتىڭ يشەميالىق اۋرۋى مەن تسەرەبروۆاسكۋليارلىق اۋرۋلاردىڭ تارالۋىنا تۋرا كەلەتىنىن كورسەتتى»، - دەدى ول.
ءبولىم باسشىسىنىڭ سوزىنە قاراعاندا، سۋ قۇبىرى اۋىز سۋىنىڭ حيميالىق لاستانۋىنىڭ جوعارى دەڭگەيى جۇرەكتىڭ سوزىلمالى ريەۆماتيكالىق اۋرۋلارىنىڭ دامۋىنا، جۇرەكتىڭ يشەميالىق اۋرۋى مەن سەرەبروۆاسكۋليارلىق اۋرۋلارعا ەداۋىر اسەر ەتەدى. بۇل اۋىز سۋدىڭ ارتىق مينەرالدى قۇرامىنىڭ، ەڭ الدىمەن، جالپى قاتتىلىق تۇزدارىنىڭ، سۋلفاتتاردىڭ، حلوريدتەردىڭ، جالپى مينەرالدانۋدىڭ، سونداي- اق اۋىر مەتالداردىڭ، ەركىن جانە بايلانىسقان حلوردىڭ، مارگانەتستىڭ جانە تەمىردىڭ، نيتريتتەردىڭ، فتوردىڭ فيزيولوگيالىق پروتسەستەردىڭ تەپە- تەڭدىگىنىڭ بۇزىلۋىنا جانە قان اينالىمى جۇيەسى اۋرۋلارىنىڭ پايدا بولۋىنا نەمەسە دامۋىنا اكەلەتىن سوزىلمالى اسەرىمەن تۇسىندىرىلەدى. مۇنان باسقا، قان اينالىمى جۇيەسى اۋرۋلارىنىڭ پايدا بولۋ فاكتورلارىنىڭ ءبىرى - كۆارتالىشىلىك جانە ۇيىشىلىك شۋ. زەرتتەۋشىلەر اكۋستيكالىق جۇكتەمەلەرى جوعارى اۋماقتاردا حالىقتىڭ جالپى ءولىمىنىڭ، قان اينالىمى جۇيەسى اۋرۋلارىنان، جۇيكە- پسيحيكالىق اۋرۋلاردان بولاتىن ءولىمنىڭ جانە ءىرى قالالار تۇرعىندارىنىڭ قۇلاق مۇكىستىگىنىڭ ۇلعايۋ ءۇردىسىن انىقتادى.
«ونەركاسىپتىك- كولىك اتموسفەرالىق شىعارىندىلارىندا، سۋ قۇبىرى اۋىز سۋىندا بولاتىن كوپتەگەن زياندى حيميالىق زاتتاردىڭ جانە شۋ جۇكتەمەسىنىڭ پاتوگەندى اسەرى نەگىزىندە ەركىن راديكالدى توتىعۋ پروتسەسىنىڭ جاتقاندىعىن ەسكەرە وتىرىپ، ءتۇتىن كەزىندە جەكە قورعانىش قۇرالدارىن پايدالانۋدى، زياندى ەڭبەك جاعدايىندا شۋ دەڭگەيى جوعارى بولاتىن ءۇي- جايلاردا قۇلاق تىعىنىن تاعۋدى ۇسىنامىز. اۆتوكولىك قۇرالدارىن، تۇرمىستىق قۇرىلعىلار مەن ورگتەحنيكانى قاناعاتتانارلىق تەحنيكالىق جاعدايدا ۇستاۋ كەرەك، سۋمەن جابدىقتاۋ كوزدەرى مەن توپىراقتىڭ لاستانۋىنا جول بەرمەۋ قاجەت، تاماق ونىمدەرى مەن تۇرمىستىق حيميا تاۋارلارىن ساتىپ العان كەزدە مۇقيات بولۋ، تاڭبالاۋدا بەرىلگەن ولاردىڭ قۇرامىن زەردەلەۋ كەرەك. قولدانىستاعى پروفيلاكتيكالىق ءىس- شارالاردىڭ ءبىرى دۇرىس تاماقتانۋ بولىپ تابىلادى، اسىرەسە انتيوكسيدانتتىق قورعانىس قاسيەتتەرى بار تاماق ونىمدەرىن (تسيترۋس جەمىستەرى، المانىڭ جازعى سورتتارى، سورگو، تارى، تۇيىلگەن تارى، ارپا جانە كۇرىش، سۇلى كەبەكتەرى ەرەكشە باي) جانە ۆيتاميندەر كەشەنىن پايدالانۋ. قۇرامىندا تۇز، قانت جانە ماي جوعارى بولاتىن ازىق- تۇلىكتەردەن باس تارتۋدى، كوكونىستەر مەن جەمىستەردى كوبىرەك جەۋدى جانە زياندى ادەتتەرگە جوق دەپ ايتۋدى ۇسىنامىز. سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستانۋ، دەنە شىنىقتىرۋمەن اينالىسۋ جانە بارلىق جاعدايدا دۇرىس كوڭىل- كۇيدە بولۋ كەرەك.
سونداي- اق ۋاقىتىلى مەديتسينالىق تەكسەرۋدەن ءوتۋدى، اۋرۋدى اسقىندىرىپ الماۋدى، ءتيىمدى ەم الۋدى، مەديتسينالىق- سانيتارلىق العاشقى كومەك ۇيىمدارى جۇرگىزەتىن اۋرۋلاردى باسقارۋ باعدارلاماسىنا قاتىسۋدى، ياعني مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىمەن تىعىز بايلانىستا بولۋدى، مەديتسينا قىزمەتكەرىنىڭ دەنساۋلىقتى ساقتاۋ جانە جاقسارتۋ جونىندەگى ۇسىنىمدارىن مۇلتىكسىز ورىنداۋدى، دەنساۋلىق جاعدايىن قاداعالاۋدى ۇسىنامىز»، - دەدى ناسيما ءجۇنىسوۆا.
اۆتور: مارلان جيەمباي
