يزرايلدە ارعىن تايپاسى سالعان كونە عيمارات تابىلدى
شامامەن 13 - عاسىردىڭ ورتا تۇسىندا تۇرعىزىلعان تاريحي نىسان بۇگىنگى كۇنگە دەيىن قاز- قالپىندا ساقتالعان. بۇل جاڭالىقتى تاياۋ شىعىسقا ات باسىن تىرەگەن «بابالار ىزىمەن» ەكسپەديسياسى اشتى.
اينالاسى قامالمەن قورشالعان ەسكى يەرۋساليم تاريح قويناۋىنان سىر شەرتەدى. وسى جەردە تاريحي ەسكەرتكىشتەر جەتەرلىك. بۇل مەكەندى ماملۇك- قىپشاقتار بيلەگەن تۇستا قۇرىلىس قارقىن العان. مەشىت، مەكتەپ پەن كەسەنەلەر جاپپاي بوي كوتەردى.
ساپار ىسقاقوۆ، «بابالار ىزىمەن» ەكسپەديتسياسىنىڭ جەتەكشىسى:
- قازىر ءبىز تۇرعان جەر - تۋرگان حاتۋننىڭ جاتقان ماۆزولەيى. ول - حرەزمشاحتىڭ اناسى. 1219 -جىلى شىڭعىسحان كەلگەن ۋاقىتىندا ولار يرانعا قاراي كەتەدى. ءبىراق ول ءبارىبىر سامارقاند قالاسىندا تۇتقىنعا تۇسەدى. ءبىراق شاماسى ونى شىڭعىسحان تۇتقىننان جىبەرۋى مۇمكىن.
ماملۇكتەر تۇرعىزعان عيماراتتار يەرۋساليمنىڭ ءار كوشەسىندە ورنالاسقان. ولاردىڭ قاسبەتى ءتۇرلى- ءتۇستى تاستارمەن كومكەرىلگەن. ساۋلەت ونەرىنىڭ مۇنداي ءستيلى «وبلاك» دەپ اتالادى. كىرەبەرىستە قۇرىلىسشىنىڭ اتى- ءجونى جازىلعان. «بابالار ىزىمەن» ەكسپەديتسياسى بارىسىندا وسىنداي عيماراتتاردىڭ ءبىرىن ارعىن رۋىنان شىققان ازامات سالعانى انىقتالدى.
رافي كاسيموۆ، تاريحشى:
- بۇل ادامنىڭ اتى - ارگۋن ءال- كاميلي. دەمەك ول ارعىن رۋىنان شىققان ازامات بولسا كەرەك. ءبىر بىلەتىنىمىز، ول سۇلتاننىڭ تىگىنشىسى بولعان. ءبىر كەزدەرى سۇلتاننىڭ اشۋىنا ءتيىپ، يەرۋساليمگە ايدالدى.
ال بۇل - الەمگە ايگىلى «جوقتاۋ قابىرعاسى». يۋدايزمنىڭ ءدىني ورتالىعى. جىل سايىن وسى جەرگە ميلليونداعان تۋريست كەلەدى. يەرۋساليمنىڭ قاسيەتتى ەسكەرتىشىن وسى كۇنگە دەيىن ساقتاپ قالۋعا دەشتى- قىپشاقتان شىققان ماملۇكتەر زور ۇلەس قوسقان ەكەن.
ساپار ىسقاقوۆ، «بابالار ىزىمەن» ەكسپەديتسياسىنىڭ جەتەكشىسى:
- استىنعى 4 قاتارى يرود پاتشانىڭ ۋاقىتىندا سالىنعان. وعان 2 مىڭ جىل بولدى. ۇستىندەگى 7 قاتارى ارابتاردىڭ، ومەيادتاردىڭ زامانىندا سالىنعان. ال ونىڭ ۇستىندەگى 17 قاتار بۇل ءبىزدىڭ بابالارىمىزدىڭ ۋاقىتى - ماملۇكتەردىڭ كەزىندە سالىنعان. بۇل از بولسا دا، بىزگە قاتىسى بار جەر. ويتكەنى بۇل زارلى جارعا ءبىزدىڭ بابالارىمىزدىڭ قول ۇشى تيگەن.
يزرايل ماملۇكتەر كەزەڭىنەن قانشاما قۇپيانى بۇگىپ جاتىر. بار- جوعى ءبىر اپتانىڭ ىشىندە قازاقستاندىق ەكسپەديتسيا اتا- بابالارىمىزدىڭ مۇراسىن زەرتتەپ، ءتىپتى تاڭداي قاقتىرارلىق جاڭالىق اشتى.
www.24.kz
