سىزگە قانداي ۆيتامين جەتىسپەيدى؟

 استانا. قازاقپارات - كەيدە ادامنىڭ بىرنەشە ۋاقىت بويى مازاسىز كۇيگە تۇسەتىنى بار.

وندايدا ادام قالجىراپ، تەز شارشاعىش بولادى، ۇيىقتاي بەرگىسى كەلەدى، ءتىپتى باسى اينالۋى دا مۇمكىن.

ماماندار مۇنداي مازاسىزدىقتىڭ سەبەبىن اعزادا ۆيتامين جەتىسپەۋشىلىگىنەن بولاتىنىن ايتادى. ال اعزادا قاي ۆيتاميننىڭ جەتىسپەيتىنىن قالاي بىلۋگە بولادى؟

A ۆيتامينى جەتىسپەگەندە تەرى قۇرعاپ، ءتۇرلى قابىنۋلار پايدا بولادى. تاماققا تابەتىڭىز بولماي، تۇنگە قاراي كوزدىڭ كورۋى ناشارلايدى جانە ءتۇيىلىپ اۋىراتىن بولادى. بۇل ءسىزدىڭ تاماق راتسيونىڭىزدا مايدىڭ از بولۋىنىڭ بەلگىسى. ارتىق سالماقتان ارىلۋ ءۇشىن قاتاڭ ديەتا ۇستاعان ادامداردا كوبىنە ۆيتاميننىڭ وسى ءتۇرى جەتىسپەيدى. سەبەبى ديەتا كەزىندە ادامدار A ۆيتامينى مەن مايلاردى جەۋدەن باس تارتادى. ال بۇل ۆيتاميننىڭ اعزاعا مايسىز ءسىڭۋى مۇمكىن ەمەس. مۇنداي جاعدايدا كوكونىستەر مەن ىرىمشىك قوسىلعان وملەت جەگەن پايدالى. ونىڭ قۋاتى از، ءبىراق ماي جەتكىلىكتى. سونداي-اق A ۆيتامينى باۋىردا، سارى مايدا، جۇمىرتقانىڭ سارىسىندا، قايماقتا، بالىق مايىندا بولادى.

اعزادا ۆ ۆيتامينى جەتىسپەگەندە اياعىڭىز السىرەيدى، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىڭىز ناشارلايدى، اياعىڭىز بەن قولدارىڭىز ءجيى جانسىزداناتىن بولادى، جۇرەك شانشيدى.

 ال B2 -  ريبوفلاۆين جەتىسپەگەندە تەرى كەدىر-بۇدىرلى بولىپ، بەزەۋ، ۇشىق، سىزداۋىق سياقتى جارالار ءجيى شىعادى، شاشتىڭ ءوڭى كەتىپ، تۇسە باستايدى.

جانىڭىز كۇيزەلىسكە ءتۇسىپ، شارشاۋ بايقالسا، ءجيى تۇماۋراتاتىن بولساڭىز، اعزاڭىزدا B3 نەمەسە PP نيكوتين قىشقىلى جەتىسپەيتىنى انىق.

 ۇيقىشىلدىق باسسا، باسىڭىز اينالسا، تەرى قۇرعاسا، شاشىڭىز تۇسسە B6-پيريدوكسين جەتىسپەيدى دەپ بىلە بەرىڭىز.

В9 -  فولي قىشقىلى جەتىسپەگەندە ءتىستىڭ ەتى ءجيى قانايدى، اسقازان- ىشەك جولدارى قابىنادى. سونداي-اق از ۋاقىتتا جۇدەۋ مەن تەرىنىڭ ءتۇسى سارعىش تارتۋى دا ۆيتاميننىڭ وسى ءتۇرىنىڭ جەتىسپەۋىنەن بولادى.

قان قۇرامىنداعى ەريتروتسيتتەر تومەن تۇسسە، ءتىلدىڭ ءدام سەزۋى ناشارلاسا، كوپ شارشايتىن بولساڭىز، سونىمەن قاتار اۋا رايى وزگەرگەندە باسىڭىز اۋىراتىن بولسا، دەنەڭىزدە قۇمىرسقا جۇرگەندەي سەزىنسەڭىز سىزگە B12 -  تسيانوكوبالامين جەتىسپەيدى.

ۆ ۆيتاميندەر توبىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگى اعزانىڭ جاسۋشالارىنداعى ازىقتىڭ ازدىعىنان بولادى. ونىڭ سوڭى ىشەك جۇمىستارىنىڭ بۇزىلۋىنا اكەلىپ سوعادى. بۇل توپتاعى ۆيتاميندەر ىشەكتە سىڭەتىندىكتەن ىشەكتەگى كەز كەلگەن پروبلەمالار اعزاداعى وسى ۆيتاميندەردىڭ جەتىسپەۋىنە اكەلىپ سوعادى. ودان ارىلۋ ءۇشىن ءسىزدىڭ ازىعىڭىزدا جانۋارلاردان الىناتىن ونىمدەر كوپ بولۋى كەرەك، مىسالى، جۇمىرتقا، باۋىر، جۇرەك، ءسۇت. سول سەكىلدى ۆ ۆيتاميندەر توبىن ءسابىز بەن كاپۋستادان جانە جاسىل بۇرىشتان ىزدەۋگە بولادى.

ەگەر اعزاڭىزدىڭ ينفەكسياعا قارسى تۇرۋ قابىلەتى تومەندەسە، ءسال سۋىققا توڭعىش بولساڭىز، ۇيقىڭىز بۇزىلسا، ويىڭىزدى جيناقتاي المايتىن بولساڭىز، كەيدە ءتىسىڭىزدىڭ ەتى قانايتىن بولسا، كۇندەگىدەي تاماقتانىپ جۇرگەنىڭىزبەن تولىپ كەتسەڭىز، وندا C ۆيتامينى، ياعني اسكوربين قىشقىلى جەتىسپەيدى. ادام بويىنداعى جاعىمسىز ارەكەتتەردىڭ بارلىعى (جۇمىستان قاتتى شارشاۋ، تۇنگى ۇيقىنىڭ بۇزىلۋى، تاعى باسقا) اعزادا C ۆيتامينىنىڭ تاۋسىلۋىنا اكەلىپ سوعادى. نيكوتين مەن الكوگول دە C ۆيتامينىن ازايتادى. ونىڭ ورنىن تولتىرۋ ءۇشىن كيۆي جەڭىز. ەكى ورتاشا كيۆي ءبىر كۇندىك س ۆيتامينىن بەرەدى. ەگەر تسيترۋستى جەمىستەرگە اللەرگيا بولماسا، ولاردى كوبىرەك پايدالانۋ كەرەك.

كوزىڭىز تالىپ، كورۋى ناشارلاسا، ءتىس ەمالىندە جارىقتار پايدا بولسا، ءجيى اشۋلاناتىن بولساڭىز، بۋىن- بۋىنىڭىز قاقساسا،  بۇلشىق ەتىڭىزدەگى السىزدىكتى سەزىنسەڭىز، وندا سىزگە D ۆيتامينى جەتىسپەيدى. وعان قىستىڭ قىسقا كۇنىندە اعزاعا كەرەكتى ۋلتراكۇلگىن ساۋلەسىن جەتكىلىكتى تۇردە الا المايتىنىمىز سەبەپ. ال D ۆيتامينى جەتىسپەگەندە كالتسيدىڭ اعزاعا ءسىڭۋى ناشارلايدى. سونىڭ سالدارىنان D ۆيتامينى جەتىسپەگەندە سۇيەك جىڭىشكەرىپ، شاش ءجيى ءتۇسىپ، تىرناق سىنعىش بولادى.

ەگەر كۇن كوزىنە شىعۋعا مۇمكىندىك بولماسا، تەرەزەنىڭ الدىندا كۇن ساۋلەسى تۇسەتىن ورىندا وتىرىڭىز. جازدىڭ كۇندەرى قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن ساقتاپ كۇنگە قىزدىرىنىپ قويۋعا دا بولادى. اعزادا D ۆيتامينى جەتكىلىكتى بولسىن دەسەڭىز، اپتاسىنا ەكى رەت ءبىر پورتسيا (100 گرامم) ارقان بالىق (لوسوس) جەپ تۇرىڭىز.

باسىڭىز قاتتى اۋىرىپ، تەك ءدارى ىشكەندە عانا باسىلاتىن بولسا، اياعىڭىزدىڭ ءسىڭىرى تارتىلىپ اۋىرسا، ىزاقور بولساڭىز، تەرى بوساڭسىسا، اياعىڭىز بەن قولىڭىزدا قارا داقتار بايقاساڭىز، جىنىس مۇشەلەرىڭىز، بۇلشىق ەتىڭىزدىڭ السىرەۋى، ۇمىتشاقتىق E ۆيتامينىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگىنەن بولادى.

انتيوكسيدانت رەتىندە ە ۆيتامينى جاسۋشالاردى زاقىمدانۋدان قورعايدى. ءسويتىپ ءبىزدىڭ اعزامىزدى تەز قارتايۋدان قورعايدى. E ۆيتامينى قاننىڭ ۇيۋىنان ساقتايدى. ودان بولەك ۆيتاميننىڭ بۇل ءتۇرى كوپتەگەن تەرى اۋرۋلارىن ەمدەگەندە وتە پايدالى. ءبىر كۇنگە كەرەكتى E ۆيتامينىن 1 اس قاسىق تۇشىماعان كۇنباعىس مايىنان دا الۋعا بولادى.