بيۋجەتتە الەۋمەتتىك بلوكتىڭ شىعىستارى ۇلعايدى - قارجى مينيسترلىگى
«بيۋجەت جوباسى ءۇش نەگىزگى مىندەتتى شەشۋگە باعىتتالعان. بىرىنشىدەن، كەز كەلگەن ەكونوميكالىق كونيۋنكتۋرادا بارلىق الەۋمەتتىك مىندەتتەمەلەردىڭ ورىندالۋىن قامتاماسىز ەتۋ ماڭىزدى. ەكىنشىدەن، 2025-جىلعا دەيىنگى دامۋ ستراتەگياسىن ىسكە اسىرۋ اياسىندا جەتى باسىم ساياسات پەن رەفورمالاردىڭ ورىندالۋىن قامتاماسىز ەتۋ كەرەك. ءۇشىنشىسى، مەملەكەت باسشىسىنىڭ «قازاقستاندىقتاردىڭ ءال-اۋقاتىنىڭ ءوسۋى: تابىس پەن تۇرمىس ساپاسىن ارتتىرۋ» اتتى جولداۋىنىڭ ىسكە اسىرىلۋىن قامتاماسىز ەتۋ. بيۋجەت قارجىلىق مۇمكىندىكتەردى ىنتالاندىراتىن ماكروەكونوميكالىق ساياساتتى جۇرگىزۋ نەگىزىندە قۇرىلعان. ول بيۋجەتتىڭ مۇناي كىرىستەرىنە تاۋەلدىلىگىن بىرتىندەپ تومەندەتۋ جانە سالىق تۇسىمدەرىنىڭ ورنىقتىلىعىن قامتاماسىز ەتۋ ارقىلى ىسكە اسىرىلۋدا»، - دەپ توقتالدى ق ر قارجى ءمينيسترى ءاليحان سمايىلوۆ.
ونىڭ سوزىنشە، ۇلتتىق قوردان بەرىلەتىن كەپىلدەندىرىلگەن ترانسفەرت پەن مۇنايعا ەكسپورتتىق كەدەن باجى (ە ك ب) تۇرىندەگى بيۋجەتكە تۇسەتىن مۇناي تۇسىمدەرىنىڭ كولەمى 2019-جىلعا 3,5 تريلليون تەڭگەنى نەمەسە 2021-جىلعا قاراي 4,1 پايىزعا تومەندەپ، جالپى ىشكى ونىمگە 5,4 پايىزدى قۇرايدى. بيۋدجەتكە تۇسەتىن مۇناي تۇسىمدەرىنىڭ ۇلەسى 2019-جىلى 35,5 پايىزدان 2021-جىلى 28,9 پايىزعا دەيىن تومەندەيدى.
«ۇلتتىق قور قاراجاتىن شەكتەۋلى پايدالانۋ، سونداي-اق اعىمداعى جىلدىڭ وزىندە مۇناي باعاسىنىڭ ءوسۋى قور اكتيۆتەرىن مەرزىمىنەن بۇرىن تۇراقتاندىرۋعا الىپ كەلەدى»، - دەپ ناقتىلادى مينيستر.
بۇدان بولەك، مۇنايلى ەمەس تۇسىمدەردىڭ كولەمى اعىمداعى جىلدىڭ جوسپارىنا قاراعاندا 973,2 ميلليارد تەڭگەگە نەمەسە 18,3 پايىزعا ءوسڭپ، 2019-جىلعا 6,3 تريلليون تەڭگە مولشەرىندە بولادى دەپ جوسپارلانىپ وتىر. وزگەرىستەردىڭ باستى فاكتورلارى بولجاناتىن ەكونوميكانىڭ دامۋ قارقىندارىنىڭ ۇلعايۋىنا، سالىقتىق اكىمشىلەندىرۋدى جاقسارتۋ جانە سالىقتاردىڭ جينالۋ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا قاتىستى بولدى.
جالپى العاندا، رەسپۋبليكالىق بيۋجەت كىرىستەرى (ترانسفەرتتەردى ەسەپكە الماعاندا) 3 جىلدىق كەزەڭدە: 2019-جىلى - 6,8 تريلليون تەڭگەنى؛ 2020-جىلى - 7,4 تريلليون تەڭگەنى؛ 2021-جىلى 8 تريلليون تەڭگەنى قۇرايدى دەپ كۇتىلۋدە.
سونىمەن قاتار، 2019-جىلى رەسپۋبليكالىق بيۋجەت شىعىستارى اعىمداعى جىلدىڭ جوسپارىنان 11 پايىزعا ءوسىپ، 10,7 تريلليون تەڭگە بولادى.
«الەۋمەتتىك بلوكتىڭ شىعىستارى 2025-جىلعا دەيىنگى دامۋ ستراتەگياسىنىڭ جاڭا ادام كاپيتالىن قۇرۋدىڭ جۇيەلى رەفورماسىنا تولىعىمەن بايلانىستى جانە ءۇش جىلدىق كەزەڭدە 15,7 تريلليون تەڭگەنى قۇراماق. ونىڭ ىشىندە 2019-جىلى 4,8 تريلليون تەڭگەنى نەمەسە شىعىستاردىڭ جالپى كولەمىنەن 45 پايىزدى، ال 2021-جىلى بۇل كورسەتكىش 49,1 پايىزدى قامتيدى. پرەزيدەنتتىڭ جولداۋىن ىسكە اسىرۋ ءۇشىن الەۋمەتتىك بلوكتىڭ شىعىستارى 107 ميلليارد تەڭگەگە ۇلعايتىلدى. بۇل ءوز كەزەگىندە 2019-جىلدىڭ 1- قاڭتارىنان باستاپ ەڭ تومەنگى جالاقى مولشەرىن 42500 تەڭگەگە دەيىن كوتەرۋمەن، ءۇش جىلدا مەكتەپتەردى سالۋ كولەمدەرىن 50 ميلليارد تەڭگەگە ۇلعايتۋمەن، سونداي-اق مەكتەپ پسيحولوگتارىنىڭ جۇمىسىن كۇشەيتۋ قاجەتتىلىگىمەن بايلانىستى»، - دەدى ءا. سمايىلوۆ.
بۇدان بۇرىن حابارلانعانداي، ۇلتتىق بانك ينفلياتسيانى تارگەتتەۋ ساياساتىن جالعاستىرادى.
سونىمەن قاتار، ۇلتتىق بانك باسشىسى تەڭگەنىڭ ايىرباس باعامىنا قاتىستى تاۋەكەلدەردى ايتتى.
پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ جالپى وتىرىسىندا ق ر ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى تيمۋر سۇلەيمەنوۆ ەلىمىزدىڭ 2019-2023-جىلدارعا ارنالعان الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋ بولجامىن تانىستىردى.