ادامزات ومىردەگى قاتەلىكتەرىنەن ساباق الۋى ءتيىس - باس ءمۇفتي سەرىكباي قاجى وراز
بۇل تۋرالى بۇگىن الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر كوشباسشىلارى VI سەزى اياسىنداعى «قۇبىلمالى گەوساياسي جاعدايداعى دىندەر: ادامزاتتى توپتاستىرۋ ءۇشىن جاڭا مۇمكىندىكتەر» اتتى سەسسياسىندا قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسىنىڭ ءتوراعاسى، باس ءمۇفتي سەرىكباي قاجى وراز ايتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.
«وتكەنىمىزگە نازار سالساق، تاريح قاتپارىنداعى نەبىر قاراقۇيىن پالەكەت، سۇراپىل سوعىس، كۇركىرەۋىك قاقتىعىستاردىڭ ورىن الۋىنا ادام بويىنداعى استامشىل پيعىل مەن داراقى داندايسۋشىلىق ءھام تاكاپپارلىق پەن ۇستەمشىلدىككە ۇيىرسەك قارانيەتتىڭ تۇرتكى بولعانىنا كوز جەتكىزەمىز. ادامزات بالاسىنىڭ قاسىرەتى مەن قازاباتىنا - ىزگىلىكتەن بەت بۇرىپ، ادامشىلدىق اق پەيىلدەن اۋىتقىپ، ءاۋ باستاعى دۇنيەگە كەلۋدەگى مۇرات- ماقساتتان اينۋى، قارادۇرسىندىك پەن قاتىگەزدىككە بوي الدىرۋى اسەر ەتكەنى تالاسسىز شىندىق. ال، وسىنداي الەيىم جۇرتتىڭ جانارىنان قاندى جاس سورعالاتقان الاپاتتاردىڭ الدىن الۋ ءۇشىن ادامزات وتكەن ءومىر سوقپاقتارىنداعى شالت كەتكەن قاتەلىكتەرىنەن ساباق الۋى ءتيىس. وسى تۇرعىدا عالامدىق بەيبىتشىلىككە ۇندەگەن كەز كەلگەن ىزگى قادام، ونىڭ ىشىندە ءداستۇرلى ءدىن جەتەكشىلەرىنىڭ سۇحباتتاستىق ورناتۋى ادامزات بالاسىن تاتۋلىققا ۇندەۋى، ادالدىق ماقسات- مۇددەسىن تانىپ بىلۋگە ءۇن قاتىسۋى، ءسوز جوق اسا ماڭىزدى ءىس- شاراعا جاتادى»، - دەدى سەرىكباي قاجى وراز.
ونىڭ ايتۋىنشا، تاريحي كەزەڭدەردەگى العىشارتتاردىڭ نەگىزىندە ۇلتتار مەن ۇلىستاردىڭ ءارالۋاندىعى قالىڭداي ءتۇسىپ، ءدىني نانىمداردىڭ وزگەرىسكە ۇشىراي باستاعانى بەلگىلى. بۇل ادامزاتتىڭ اركەلكى ءومىر ءسۇرۋ فورماسىنىڭ قالىپتاسۋىنا سەبەپ بولدى. سونداي- اق ءتۇرلى ءدىني نانىمدار - جاراتۋشىنى وزىندىك تۇرعىدا تانىتىپ قانا قويماي قوعامداعى قاتىناس بارىسىندا بەلگىلى ءبىر ولشەمدەر مەن قاعدياتتاردى تۋعىزدى.
وسىنىڭ نەگىزىندەگى الاجاڭقا كوزقاراستاردان تاريحتا ءتۇرلى قايشىلىقتاردىڭ ورىن العانىن جوققا شىعارۋعا بولمايدى. ايتكەنىمەن ادامزات بالاسىنا كەنەۋسىز تالاس- تارتىستان گورى - تاتۋلىقتا، سىڭار ەزۋ ىمىراسىزدان قاراعاندا ىنتىماقتاستىقتا ءومىر ءسۇرۋ اسا قاجەت. وسى تۇرعىدان العاندا قازىرگى تاڭدا ءدىني سۇحباتتاستىق پەن ءدىني توزىمدىلىكتىڭ ناسيحاتى اۋاداي قاجەت ەكەندىگى بارشاعا تۇسىنىكتى.
«ءبىزدىڭ كورەگەن كوشباسشىمىز نۇرسۇلتان نازاربايەۆ عالامداعى تۇراقتىلىق پەن بەيبىتشىلىكتى ساقتاپ قالۋ ءۇشىن ءۇشىنشى مىڭجىلدىقتىڭ باسىندا استانادا العاش رەت الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر جەتەكشىلەرىنىڭ قۇرىلتايىن وتكىزدى. بۇل يگى باستاما ءاۋ دەگەننەن- اق ءوز ۇدەسىنەن شىعىپ، ومىرشەڭ پلاتفورما ەكەنىن ايگىلەي الدى.
ەلوردامىزعا اتتاي قالاپ شاقىرىلعان ءدىن كوشباسشىلارىنىڭ بەس سەزى ءوتتى. ءدىني تانىم تۇسىنىكتەرىنىڭ ءارتۇرلى بولعانىنا قاراماستان الەمدىك ءدىني جانە رۋحاني جەتەكشىلەردىڭ استانادا باس ءتۇيىستىرىپ، كەلەلى ءماسليحات وتكىزۋى البەتتە عالامدىق دەڭگەيدەگى ۇلكەن جەتىستىك ەدى. ەلباسىمىز ن. نازاربايەۆتىڭ بۇل باستاماسى الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەردىڭ بەيبىت قارىم- قاتىناسىنىڭ التىن كوپىرىنە اينالعانى امبەگە ايان»، - دەدى ەلىمىزدىڭ باس ءمۇفتيى.
ايتا كەتەيىك، الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر كوشباسشىلارىنىڭ VI سەزى كەشە ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ توراعالىمەن باستالعان بولاتىن. القالى جيىنعا بارلىق الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەردىڭ وكىلدەرى، سونىمەن قاتار بەدەلدى ءدىني ليدەرلەر، ساياسي قايراتكەرلەر مەن حالىقارالىق ۇيىم وكىلدەرىنەن قۇرالعان 46 ەلدەن 82 دەلەگاتسيا قاتىستى.
بيىلعى جاھاندىق شارانىڭ باستى جانە نەگىزگى تاقىرىبى - «ءدىني ليدەرلەر قاۋىپسىز الەم ءۇشىن».
