الەۋمەتتىك جەلىدەگى بالالار قاۋىپسىزدىگى
دامىعان زامان بولعاندىقتان، بالا مىندەتتى تۇردە الەۋمەتتىك جەلىگە كىرەدى. ءبىراق، ول جەردە بالامىزدى قالاي قورعايمىز؟
1. اتا- انانىڭ الەۋمەتتىك جەلىدە ءوزىن ۇستاۋ ەرەجەلەرى كوپتەگەن اتا- انا الەۋمەتتىك جەلىدە بالالارىمەن تۇسكەن سۋرەتتەردى ۇزدىكسىز جاريالاي بەرەدى. ءتىپتى، كەيبىرەۋلەر ءار 20 مينۋت سايىن بالاسىن قايدا اپارعاندىعىن جانە مەكتەپتەن (بالاباقشادان) قاشان الاتىندىعىن، ياعني ءار ارەكەتىن سالىپ وتىرادى. الەۋمەتتىك جەلى - كوپتەگەن اقپارات الاڭى، ول ارنايى جوبالارعا، كومپانيالارعا، جارنامالاۋشىلارعا جانە بالالارىمىزدى قورعاعىمىز كەلەتىن ۇرىلارعا دا ارنالعان اقپارات كوزى. سوندىقتان، جۇرتشىلىققا بالاڭىزدىڭ قاتىسى بار اقپاراتتى قانشالىقتى جاريالاۋ كەرەكتىگىن ويلانىڭىز. سەبەبى ارام ويلى ادام ەرەسەكتى الداۋ قيىن ەكەندىگىن بىلگەندىكتەن، ءسىز بەرگەن اقپارات ارقىلى بالامەن بايلانىسقا شىعا الادى. ارينە، الەۋمەتتىك جەلىگە سالۋ كەرەك دەپ ويلايتىن نارسەنى عانا جاريالاڭىز، ءبىراق بىرنەشە رەت ويلانىڭىز.
2. بالانىڭ الەۋمەتتىك جەلىدە ءوزىن ۇستاۋ ەرەجەلەرى بالاڭىزدىڭ (قازىر 6-7 جاستان باستايدى) الەۋمەتتىك جەلىگە تىركەلگەنىن بايقاساڭىز، ونىڭ ەندى كوپشىلىك ءۇشىن اشىق ەكەنىن ءتۇسىنىپ، ونىمەن جەكە سويلەسىڭىز. الەمدە نيەتى تازا ەمەس ادامدار بار ەكەندىگىن ءتۇسىندىرىڭىز. سوندىقتان، "ماركەر- سوزدەردى" ۇيرەتىپ قويىڭىز. بۇل سوزدەر بىردەڭەنىڭ دۇرىس ەمەستىگىن كورسەتەتىنىن جانە ماركەر- سوزدەردى كورگەن بويدا سىزگە كەلۋىن سۇراڭىز. ماركەر- سوزدەرگە مىسالى مىنالار جاتادى: "سەن سونداي ادەمىسىڭ!"، "اتا- اناڭ ۇيدە كوپ بولماي ما؟ "، "كوپ ساياحاتتايسىڭدار ما؟ "، "اتا- اناڭ قايدا جۇمىس جاسايدى؟ "، "ۇيدە جالعىزسىڭ با؟ " جانە ت. ب. بالاڭىزدان "ماركەر- سوزدەر ەسىڭدە مە" دەپ ءاردايىم سۇراپ وتىرىڭىز. بالاڭىز ءبىر كۇنى "ماعان مىناداي ءبىرتۇرلى حات كەلدى" نەمەسە "ادەمىسىڭ، تانىسايىق" دەدى دەپ قاسىڭىزعا كەلسە، ايقايلاماي، سابىرمەن بىرگە سول ادامنىڭ اككاۋنتىن قاراڭىزدار. ەگەر ول ادام كۇمان تۋدىرماسا، ەندەشە، ءبارى جاقسى ۋايىمدايتىن ەشتەڭە جوق. بالاڭىز ەكەۋىڭىزدىڭ اراسىندا سەنىمدى قاتىناس بولۋ كەرەك. بالا سىزگە بىردەڭە ايتىپ كەلسە، ايقاي ەمەس، كەڭەس ەستيتىنىن ءبىلۋ كەرەك. قازىر قىلمىسكەرلەر حاتتارىن وزگەرتە باستادى. ولار جاسوسپىرىمدەردەن كومەك سۇرايدى. بالا ءوزىن بىرەۋگە كەرەك سەزىنىپ، سەنىپ قالادى. مىسالى، "مەنىڭ سەنىمەن قۇرداس بالام بار. ەكەۋمىز ونشا سويلەسپەيمىز. كومەگىڭدى بەرشى، نە ىستەسە بولادى؟ " دەگەن سەكىلدى حاتتار جازاتىن بولعان. ءسويتىپ، بالانىڭ سەنىمىنە كىرىپ الىپ، باسقا اقپاراتتار سۇراۋعا كىرىسەدى. بۇل جاڭا ماركەر- سوزگە جاتادى.
بالاڭىزدىڭ دوستار قاتارىنداعى ادامداردىڭ اككاۋنتىنا كىرىپ، تەكسەرىڭىز. ونى تەك باستاپقى جىلدارى عانا تەكسەرەسىز. ارى قاراي بالا ءوزى ءبارىن ءتۇسىنىپ كەتەدى. بالاڭىزدىڭ دوستار قاتارىن ونىڭ نە جازاتىنىن باسىندا باقىلاعان دۇرىس. سەبەبى ول قاۋىپسىزدىك ءۇشىن جاسالادى. كەيدە ولاردىڭ دوستارىمەن سويلەسكەن سىزگە ءبىرتۇرلى كورىنەتىن، كۇلكىلى حاتتارىن كورۋىڭىز مۇمكىن. بۇل كەزدە ولاردى تۇزەپ، ارالاسۋدىڭ قاجەتى جوق. وعان ءوزىن دوستارىمەن قالاي ۇستاۋ كەرەكتىگىن ايتپاڭىز. بالاڭىزدىڭ دوستار تىزىمىنەن سىزگە ۇنامايتىن ادام بولۋى مۇمكىن، ءبىراق ونىڭ بالاڭىزدىڭ قاۋىپسىزدىگىنە ەش زيانى بولماسا، ونىمەن سويلەسۋگە تىيىم سالماڭىز. قورىتىندىلاي كەلە، بىرىنشىدەن، الەۋمەتتىك جەلىدە ءوزىڭىز نەمەسە وتباسىڭىز تۋرالى وتە جەكە نەمەسە اشىق اقپاراتتى جاريالاماڭىز. بۇل ارەكەتىڭىزدى بالالارىڭىز دا وزىنە ساباق ەتىپ الادى. بالالارىڭىزعا وتە اشىق سۋرەتتەر نەگە سالۋعا بولمايتىندىعىن ءتۇسىندىرىڭىز.
ەكىنشىدەن، الەۋمەتتىك جەلىدەگى بالالارىڭىزدىڭ دوستارىن ءوز اككاۋنتىڭىزدان تەكسەرىڭىز. ول جاقتان نە تاپساڭىز دا، تۇسىنىستىكپەن قاراپ، بالامەن سابىرلى سويلەسىڭىز. ەگەر ايقاي شىعارىپ، تىيىم سالساڭىز، بالا تۇبىندە سىزگە ايتپاي باسقا اككاۋنت اشىپ الادى. ۇشىنشىدەن، ماركەر- سوزدەردى بالاڭىزدىڭ ەسىنە ءتۇسىرىپ ايتىپ تۇرىڭىز جانە ولاردى كورگەن بويدا سىزگە كەلىپ ايتۋىن ءوتىنىڭىز. سودان سوڭ ونى بىرگە تالقىلاڭىزدار. تورتىنشىدەن، الەۋمەتتىك جەلىدەگى سۋرەتتەردە بالاڭىز دوستارىمەن ەسەرلەنەدى. وعان تىيىم سالماي، سىن ايتپاي، كەرىسىنشە، تۇسىنىستىكپەن قاراڭىز. ولاردىڭ ءوسىپ جاتقان ورتاسى بولەك، مادەنيەتى باسقا ەكەنىن ۇمىتپاڭىز. باستىسى، ءوزىڭىز بەن بالا اراسىنداعى شەكارانى ساقتاڭىز. سول كەزدە ول ءبىر نارسەگە كۇماندانسا، كەڭەس سۇراۋ ءۇشىن ءبىرىنشى سىزگە كەلەدى.
Massaget.kz