يراننىڭ مۇناي ەكسپورتى ازايدى
شىلدە ايىمەن سالىستىرعاندا يران يمپورتىنىڭ كولەمى كۇنىنە 300 مىڭ باررەلگە تومەندەگەن. ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا، بۇل كورسەتكىش ا ق ش- تىڭ قايتا سالعان سانكسياسىنان سوڭ ورىن الىپ وتىر. سانكسيا سالىندى، مۇنايدىڭ باعاسى قىمباتتادى.
سالدارىنان ەكسپورت كولەمى ازايدى. ال يراننىڭ باستى باسەكەلەسى ساۋد ارابياسى مۇناي ءوندىرىس قۋاتىن ارتتىرىپ وتىر.
تەگەراننان شيكىزات الاتىن ەڭ ۇلكەن ءتورت سەرىكتەسى - قىتاي، ءۇندىستان، وڭتۇستىك كورەيا جانە جاپونيا. تامىز ايىندا بۇل ەلدەر تاۋلىگىنە 1,57 ميلليون باررەلدى يمپورتتاعان. بۇل سوڭعى ايداعى ەڭ تومەن كورسەتكىش بولىپ وتىر.
ەكسپورتتىڭ تومەندەۋىنە ا ق ش پرەزيدەنتى دونالد ترامپتىڭ شەشىمدەرى تىكەلەي سەپ بولىپ وتىر. ول مامىر ايىنىڭ باسىندا «يران يادرولىق كەلىسىمىنەن» شىعاتىنىن ايتىپ، تەگەرانعا قاتىستى سانكسيانى قايتا جاڭعىرتقان ەدى. سونداي- اق قاراشا ايىنان باستاپ يمپورتتاۋشى ەلدەردى يران مۇنايىن الماۋعا شاقىردى.
الەكساندر نوۆاك، ر ف ەنەرگەتيكا ءمينيسترى:
- ويدا جوقتا سانكسيالاردى سالۋ، ساۋدا سوعىسى - مۇنىڭ بارلىعى دا جاھان ەكونوميكاسىنا كەرى ىقپالىن تيگىزەدى. سونداي- اق نارىقتى بولجاۋدا كەدەرگى كەلتىرەدى. بۇنداي شەشىمدەر الەم ەكونوميكاسىنىڭ ءوسىمىن توقتاتادى. ءارى دۇنيەجۇزىندەگى ەنەرگيا قاۋىپسىزدىگىنە توسقاۋىل بولادى.
ءۇندىستان يران مۇنايىن الادى
مۇنداي سەس كورسەتۋلەرگە قاراماستان ءۇندىستان يران مۇنايىن ساتىپ الىپ، تەگەرانمەن اراداعى ەكونوميكالىق سەرىكتەستىكتى ساقتاپ قالماق. يراننىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى موحامماد دجاۆاد زاريف وسىلاي دەپ مالىمدەدى.
موحامماد دجاۆاد زاريف، يراننىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى:
- ءبىزدىڭ ءۇندىستاندىق دوستارىمىز ەكونوميكالىق سەرىكتەستىكتى جالعاستىرۋعا، يراندىق مۇنايدى يمپورتتاۋعا ءاردايىم مۇددەلى ەكەندىكتەرىن جەتكىزدى. ۇندىستانمەن ءتۇرلى سالا بويىنشا سەرىكتەستىك ورناتقانبىز.
ال ا ق ش پەن يران اراسىنداعى جانجال ساۋد ارابياسى ءۇشىن ءتيىمدى بولىپ تۇر. سەبەبى، بۇل مەملەكەت مۇناي ءوندىرۋ قۋاتىن ەكى ەسەگە ارتىرماق. ەندىگى ءوندىرىس قۋاتتىلىعىن ارتتىرۋ ەر- ريادقا قىسقا عانا ۋاقىتتا قورداعى شيكىزاتتى كوبەيتىپ الۋعا مۇمكىندىك بەرمەك. ستاتيستيكاعا سۇيەنسەك، بۇگىننىڭ وزىندە ساۋد ارابياسى مۇناي قورى كوپ توپ- ەلدەردىڭ ىشىندە ەكىنشى ورنىندا. ال يران ءتورتىنشى ورىنعا جايعاسقان.
ميحايد ماگيد، ساياساتتانۋشى:
- بىرنەشە اي بۇرىن دونالد ترامپ اكىمشىلىگى مەن ساۋد ارابياسى اراسىندا كەلىسسوز ءوتتى، وندا يراننىڭ ورنىن ساۋد ارابياسى باسادى دەگەن كەلىسىم جاسالدى. بۇل كۇنىنە 1,5-2 ميلليون باررەل مۇنايدى قۇرايدى. كەلىسسوز تابىستى ءوتتى. سوندىقتان يرانسىز قالعان مۇناي نارىعىن تۇتاستاي ساۋد ارابياسى، رەسەي جانە و پ ە ك ۇيىمىنا كىرەتىن وزگە دە ەلدەر ءبولىپ الماق.
قارا التىن قىمباتتايدى
ساراپشىنىڭ سوزىنەن بايقاعانىمىزداي، ا ق ش پەن ساۋد ارابياسىنىڭ سەرىكتەستىگى يران نارىعىنا كەرى اسەرىن تيگىزىپ جاتىر. بالكىم ترامپتىڭ سالعان سانكسياسىندا ساياسي قىزىعۋشىلىق بار شىعار. كىم ءبىلسىن. دەسە دە بۇل سانكسيا ەكسپورتقا عانا ەمەس، قارا التىننىڭ باعاسىنا دا اسەر ەتىپ جاتىر.
حاليد ءال- فاليح، ساۋد ارابياسىنىڭ ەنەرگەتيكا ءمينيسترى:
- جاعدايدىڭ قالاي قالىپتاساتىنىن الداعى ۋاقىتتا كورەتىن بولامىز. مەنىڭشە، كەلەر ايدا مۇناي باعاسى قىركۇيەك ايىمەن سالىستىرعاندا جوعارى بولۋى مۇمكىن. دەي تۇرعانمەن سۇرانىستى 100 پايىز ورىندايمىز دەگەن سەنىمدەمىن. ازىرگە نارىق تۇراقتى. ءبىراق قاراشا- جەلتوقسان ايلارىندا جاعدايعا قاراي قيمىلدايمىز دەپ ويلامىن. مىنە، حالىقارالىق نارىقتاعى جاعداي وسىنداي.
باعا قۇبىلىپ تۇر. ءبىر ەلدىڭ باعى جانىپ، قۋاتى ارتىپ جاتسا، ءبىرىنىڭ ەكسپورت كولەمى تومەندەۋدە.
www.24.kz
