عيبرات: تەكتىلەردىڭ تاتۋلاسۋى

 استانا. قازاقپارات - مايدانگەر- جازۋشى باۋىرجان مومىش ۇلىنىڭ «ۇشقان ۇيا» اتتى كىتابى بار. باتىر اتامىز وسى تۋىندىسىندا بايىرعى قازاق ءومىرىنىڭ ەتنوتۇرمىسىن جانە سول كەزدەگى قوعامدىق قاتىناستاردى شىنايى سۋرەتتەي بىلگەن.

 مىسالى، قالامگەردىڭ ناعاشىسى تەكەباي بي مەن بايزاق داتقانىڭ بالاسى قابىلبەك ەكەۋى بولىستىق سايلاۋعا قاتار تۇسەتىن بولادى. باسەكە بولعان سوڭ ەكى تاراپ ءبىر- بىرىنەن ءمىن ىزدەۋى زاڭدى قۇبىلىس.

 وسى ورايدا، قابىلبەكتىڭ جاقتاۋشىلارى تەكەباي ءبيدى «بارىمتاعا بەيىم، پارا الادى» دەپ ويازعا ارىز جازعان ەكەن. مۇنداي جالاعا جانى كۇيىنگەن تەكەبايدىڭ ۇلكەن ۇلى سەركەباي سايدىڭ تاسىنداي ونشاقتى جىگىتتى باستاپ اتقا قونادى. ايدىنداتىپ قابىلبەكتىڭ اۋىلىنا كەلەدى. اكەسىنىڭ قارسىلاسى قابىكەڭە تىكە كىرىپ بارىپ، ونى ارمانسىز بالاعاتتايدى. قابىلبەك بولسا بىلق ەتپەيدى. ءتىپتى قاباعىن دا شىتپاپتى. سەركەبايدىڭ ءسوزى شامىنا تيگەن ەلدىڭ ازاماتتارى «ۋا، قابىلبەك، وردامىزعا ات ويناتاتىن بۇلار كىم ەدى، رۇقسات ەت، تىلەرسەكتەرىن ءتىلىپ، اياعىن اسپانعا قاراتىپ اسىپ قويالىق» ، دەپ كىجىنەدى. ءتىپتى كەيبىر دەس بەرمەي ەلەۋىرەپ بارا جاتقان جىگىتتەرگە قابىلبەك «توقتاڭدار» دەپ اقىرىپ:

-  ەرتەڭ كورەسىڭدەر وپىق جەيتىن سەركەبايدىڭ ءوزى بولادى، -  دەيدى. مەيماناسى اسقان سەركەباي شاپقان كۇيى اكەسىنىڭ الدىنا بارىپ:

 -  قابىلبەكتىڭ ەكى اياعىن ءبىر ەتىككە تىقتىم، ءتىپتى ول جۇمعان اۋزىن اشا المادى، -  دەيدى ەلىرىپ. تەكەباي بولسا جاستىقتان باسىن كوتەرىپ ءمان- جايعا قانىققان سوڭ بالاسىنا:

 «بارىپ تۇرعان اقىماق ەكەنسىڭ، وزىڭنەن 20 جاس ۇلكەن ادامعا قالاي ءداتىڭ بارىپ ءتىل بەزەدىڭ» دەپ ناليدى. سودان تەكەباي بي ات- شاپان ايىبىن دايىنداپ، ەلدىڭ يگى- جاقسىلارىن باستاپ، توپتىڭ الدىنا كىنالى سەركەبايدى سالىپ الىپ جولعا شىعادى. قابىلبەكتىڭ اۋىلى توپتانىپ جاتقان قاراشوبىردى كورىپ «تەكەباي سوعىسقالى كەلە جاتقان شىعار» دەپ ولار دا قام جاسايدى. اۋىلعا ات شاپتىرىم قالعاندا تەكەباي بالاسى سەركەبايدى الدىنا سالعان بويى توپتان وزىپ شىعىپ: «ەي، قابىلبەك، مەنىڭ مىنا كۇشىگىم ساعان شاۋىلدەگەن ەكەن، ايىبىن كوتەرىپ الدىڭا كەلدىم، ءسىرا كەشىرەرسىڭ» ، دەيدى. جوعارىداعى ءسوزدى ەستىگەن قابىلبەك ءبيدىڭ دە قابىرعاسى سوگىلىپ، اتتان سەكىرىپ ءتۇسىپ:

-  ۋا، تەكتى ارىسىم تەكەباي! سەن اۋىلىما كەلگەندە اتتىڭ ۇستىندە تۇرىپ ءسوزىڭدى تىڭداپپىن- اۋ، كەشىر مەنى. سەن اعا ەمەسسىڭ بە، مەنىڭ ايىبىم سەركەبايدان اسىپ كەتتى بىلەم. قايتا ات- شاپان ايىبىڭ مەنەن تەكەباي اعا كەشىرگەيسىز، -  دەپ ءيلىپتى. ونىمەن قويماي تۋ سىرتىندا قاۋمالاپ تۇرعان قاۋىمعا «ۋا، اعايىن، سايلاۋعا تۇسپەيمىن، قويدىم. مەنى سىيلاساڭدار داۋىستارىڭدى تەكەڭە بەرىڭدەر!» دەپ ايعاي سالىپتى.

 قايران اتالارىمىز- اي، ەلدىڭ بەرەكەسى ءۇشىن بيلىك- مانساپتى قيىپ تاستاپ، تاتۋلىقتىڭ تۋىن جىقپاعان.

 بەكەن قايرات ۇلى، «ەگەمەن قازاقستان»

سۋرەتتى تۇسىرگەن قايسار شەرىم