بەسىك جىرىنىڭ ءبىز بىلمەيتىن قۇپياسى

نۇرسۇلتان. قازاقپارات - بەسىك جىرى - ءسابيدىڭ دۇرىس جەتىلۋىنىڭ بىردەن- ءبىر كەپىلى. نارەستە ءۇشىن انا ءسۇتىنىڭ ماڭىزى قانداي بولسا، بەسىك جىرى دا ءدال سولاي قۇندى.

ءسابي ميىنداعى نەيروندار دامۋ ءۇشىن، بەسىك جىرىنان ارتىق دارۋمەن تاپپايسىز. مۇنى الەم عالىمدارى دا دالەلدەپ وتىر.

1916 -جىلى پسيحونەۆرولوگيا ينستيتۋتىنىڭ نەگىزىن قالاعان اكادەميك ۆلاديمير بەحتەريەۆ:

«بالالارداعى نەۆروز اۋرۋىنىڭ الدىن الۋ ءۇشىن، بەسىك جىرىن تىڭداتۋ كەرەك» دەگەن تۇجىرىم ايتقان.

ال، پسيحولوگ ۆيتالي لەۋتيننىڭ ايتۋىنشا، بەسىك جىرىن تىڭداۋ ءسابيدىڭ مي قىرتىستارىنداعى نەيرونداردىڭ دۇرىس دامۋىنا تۇرتكى بولادى. امەريكالىق پسيحولوگ، مەديتسينا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، ترانسپەرسونالدى پسيحولوگيا عىلىمىنىڭ نەگىزىن سالۋشى ستانيسلاۆ گروف «Beyond the brain» اتتى كىتابىندا بەسىك جىرىنىڭ بالانىڭ پسيحوتەراپەۆتىك اۋرۋدان جازىلۋىنا بىردەن ءبىر سەبەپ بولا الاتىنىن ەسكەرتكەن.

جالپى بەسىك جىرىنىڭ ەرەكشە ماڭىزى تۋرالى ءسوز قوزعاعان بەدەلدى عالىمدار از ەمەس. 2001 -جىلى رەسەيدىڭ تيۋمەن قالاسىنىڭ عالىمدارى ۇزاق مەرزىمدى تاجىريبە جۇرگىزەدى. ولار جاستارى شامالاس بىرنەشە ءسابيدى ىرىكتەپ الىپ، ەكى توپقا ءبولىپ باقىلايدى. العاشقى توپتاعى سابيلەر اناسىنان تۇراقتى تۇردە بەسىك جىرىن عانا تىڭدايدى. ال ەكىنشى توپتاعىلار ءارتۇرلى اۋەندەر تىڭدايدى. التى اي مەرزىمنەن سوڭ، بوبەكتەردىڭ مي قىرتىستارى تەكسەرىلەدى. ناتيجەسىندە، ءالدي ءانىن تىڭداماعان بالالاردىڭ ميىنداعى نەيرون جاسۋشالارى باياۋ دامىپ، ويلاۋ قابىلەتى باسەڭدەگەنى بايقالادى.

العاشىندا بۇل فاكتىگە كۇمان كەلتىرگەندەر كوپ بولدى. عالىمدار ماسەلەنىڭ انىعىنا جەتۋ ءۇشىن، ءوز زەرتتەۋلەرىن جالعاستىرا بەردى. ۋاقىت وتكەن سايىن ءالدي ءانىن تىڭداماي وسكەن سابيلەردىڭ مىنەز- قۇلقىندا پسيحولوگيالىق اۋىتقۋلار كۇشەيە بەرەدى. ولار تەز اشۋلانىپ، تەز شارشايدى. ويلاۋ قابىلەتى تومەندەپ، جالقاۋلىققا بەيىم بولدى. مەكتەپتە دە ساباق وقۋعا ىنتا قويمادى. اۋرۋ-سىرقاۋعا دا تەز شالدىعاتىنى بايقالدى. وسى زەرتتەۋدىڭ ناتيجەسىندە عالىمدار بەسىك جىرىنىڭ ءسابي دەنساۋلىعىنا تيگىزەتىن مىناداي پايدالى جاقتارىن انىقتادى:

بالانىڭ جۇيكە جۇيەلەرىنىڭ قالىپتى جۇمىس ىستەۋىن قامتاماسىز ەتەدى؛

ءسابي بويىنداعى مەيىرىمدىلىك، قايىرىمدىلىق، اتا-اناعا دەگەن ماحاببات سياقتى ىزگى سەزىمدەردى دامىتادى؛

دۇنيەتانىمدىق ىزدەنىسىن، عىلىم- بىلىمگە دەگەن ىنتاسىن ارتتىرادى؛

بالا ماعىنالى ءھام مانەرلى سويلەۋدى ۇيرەنەدى؛

بەسىك جىرىن تىڭداعان بالا تۇيىقتالماي، ءوز پىكىرىن اشىق بىلدىرەتىن باتىل جانعا اينالادى.

ماماندار بەسىك جىرىن بالانى ەمىزگەننەن كەيىن كۇنىنە 2-3 رەت ورىنداۋعا كەڭەس بەرەدى، ال ونىڭ ۇزاقتىعى 10 مينۋتتاي بولۋى ءتيىس. بەسىك جىرىن 3 جاسقا دەيىن توقتاتپاعان ابزال. ءسابي ءتاتتى ۇيقىعا كەتكەننەن كەيىن دە بەس مينۋت بويى ۇزبەي ايتسا، پايداسى دا كوپ.

نارەستە بارلىق اقپاراتتى ەستۋ ارقىلى قابىلدايتىنىن ەسكەرسەك، وعان بەسىك جىرى ارقىلى تاربيەنىڭ ىرگەتاسى قالانادى. بار مەيىرىم، ماحابباتتى جەتكىزۋدىڭ بىردەن- ءبىر جولى وسى. بەسىك جىرىنىڭ وسىنداي باعا جەتپەس قۇندىلىعىن ەرتەدەن بىلگەن دانا حالقىمىز ونى ايتپاي ءسابيىن ۇيىقتاتپاعان. ءقازىر قىم- قۋىت تىرشىلىكپەن ءجۇرىپ انالارىمىز بەسىك جىرى تۇگىلى بەسىكتەن قول ءۇزىپ قالىپ جاتىر. بۇنىڭ دا كەرى اسەرىن كورىپ ءجۇرمىز.

ءسابيىڭىزدى بەسىك جىرىمەن ۇيىقتاتۋدى ۇمىتپاڭىز!

دەرەككوزى: "پ ت" توپتاماسىنان