قازاقستان-رەسەي ەكسپەديتسياسى وڭتۇستىك ۇستىرتتە سيرەك كەزدەسەتىن جانۋارلاردىڭ بار ەكەندىگىن دالەلدەدى

اقتاۋ. قازاقپارات - ورتالىق ازيا شولدەرى جونىندەگى باستاما (و ا ش ب) جوباسى بويىنشا ءۇستىرتتىڭ قازاقستانداعى وڭتۇستىك بولىگىنە قازاقستاننىڭ بيو الۋان تۇرلىلىكتى ساقتاۋ قاۋىمداستىعىنىڭ (ق ب س ق) ەكىنشى ەكسپەديتسياسى بارىپ كەلدى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات.
None
None

ق ب س ق سايتىنىڭ حابارلاۋىنشا، بۇل جولى زەرتتەۋشىلەر توبى تۇرىكمەنستان مەن وزبەكستان شەكاراسىنا جاقىن اۋماققا بارىپ، بۇعان دەيىن جەتۋگە مۇمكىنشىلىك بولماعان كاپلانقىر شوقىلارىن ارالاپ كەلدى.

«ءۇستىرت» زاستاۆاسىنىڭ شەكاراشىلارىمەن كەزدەسۋ ەستە قالدى. ولار ءبىزدى ساربازدار اسحاناسىنان ءدامدى تاعامعا تويدىردى. سونداي-اق، يتايۋدى كورگەندەرىن (بالبورسىق دەپ تە ايتىلادى) جانە شەكاراداعى سەگىز قاتار تور قورشاۋدىڭ جابايى اشاتۇياقتى اڭداردىڭ وتۋىنە كەدەرگى كەلتىرەتىنى جونىندە اڭگىمەلەپ بەردى.

ولاردىڭ ايتۋىنشا، زاستاۆا باقىلايتىن اۋماقتا كارست شىڭىراۋى كەزدەسەدى. ءبىز ول جونىندە بۇرىن بىلمەگەن ەدىك»، - دەيدى جوبانىڭ ۇيلەستىرۋشىسى ۆلاديمير تەرەنتيەۆ.



قازاقستان-رەسەي ەكسپەديتسياسى وڭتۇستىك ۇستىرتتە سيرەك كەزدەسەتىن جانۋارلاردىڭ بار ەكەندىگىن دالەلدەدىەكسپەديتسيانىڭ باستى ولجاسى - كاپلانقىردا ۇستىرتتىك ۋريال (قوي تەكتەس جابايى اڭ - اۆت) پوپۋلياتسياسى مەكەندەيتىنىن جانە وڭتۇستىك ۇستىرتتە قاراقۇيرىقتىڭ ۇلكەن ۇيىرلەرى بار ەكەندىگىنە كوز جەتكىزدى. بۇل مەكەن وسى اڭداردىڭ تىرشىلىك ەتۋى ءۇشىن بارىنشا ماڭىزدى ءارى قاجەتتى، سوندىقتان ايرىقشا قورعالاتىن تابيعي اۋماق مارتەبەسى (اقتا) بەرىلۋى كەرەك. ويتكەنى، ءۇستىرت مەملەكەتتىك قورىعىنىڭ شەكاراسىنا جاقىن قانسۋ مەن سامتىر كەن ورىندارىن يگەرۋ جوسپارلارىنا بايلانىستى بۇل بارىنشا وزەكتى ماسەلە. وڭتۇستىك ۇستىرتتە يتايۋدىڭ بار ەكەندىگىنىڭ ءبىر دالەلى رەتىندە ونىڭ قورەگى سانالاتىن تاسباقانىڭ بوس قابىعىنىڭ وتە كوپ كەزدەسۋىن ايتۋعا بولادى. ەكسپەديتسيا ءبىر كۇندە وسىنداي قابىقتىڭ 100 ءىن ساناپ شىقتى.



عالىمدار يتايۋدى كەزدەستىرە المادى، الايدا گەرپەتولوگيالىق جاڭالىق رەتىندە ايتاتىن بولساق، قابىق ماڭدايلى ءابجىلان جانە ەكى وتە ۇلكەن سارمات سۇرجىلانى (155 سانتيمەتر) كەزدەستى. ورنيتولوگيالىق باقىلاۋدا تازقارا، بۇركىت پەن ۇكى بايقالدى.

قازاقستان-رەسەي ەكسپەديتسياسى وڭتۇستىك ۇستىرتتە سيرەك كەزدەسەتىن جانۋارلاردىڭ بار ەكەندىگىن دالەلدەدىفلوريستيكا مەن گەوبوتانيكالىق زەرتتەۋدە قازاقستاننىڭ قىزىل كىتابىنا ەنگىزىلگەن وسىمدىكتەردىڭ جاڭا پوپۋلياتسياسى تابىلدى. بوتانيكالىق وسىمدىكتەر قاتارىندا تىكەنەكسىز باباجاپىراق جانە قۇمىرا سۇتتىگەندى اتاۋعا بولادى. شوقىدا شىعىس كاسپي جاعالاۋىنىڭ ەندەميگى - كوپساباقتى اندىز بايقالدى.



«جالپى العاندا، كوپ اۋماققا ادام اياعى تيمەگەن، ءۇستىرت وڭىرىنە ءتان تۇمسا تابيعي قالپىن ساقتاعان. كەيبىر وسىمدىكتەر وسى جاقتان باسقا جەرلەردە كەزدەسپەيدى. ءبىز ەكسپەديتسيا بارىسىندا جينالعان مالىمەتتەر وڭتۇستىك ۇستىرتتە ايرىقشا قورعالاتىن تابيعي اۋماق قۇرۋ ءۇشىن عىلىمي نەگىز بولار دەپ ۇمىتتەنەمىز. ەڭ وڭتايلىسى ترانس شەكارالىق قورعالاتىن اۋماق بولۋى كەرەك»، - دەيدى ۆلاديمير تەرەنتيەۆ.



قازاقستان-رەسەي ەكسپەديتسياسى وڭتۇستىك ۇستىرتتە سيرەك كەزدەسەتىن جانۋارلاردىڭ بار ەكەندىگىن دالەلدەدىەكسپەديتسيا قۇرامىنا جاسقايرات نۇرمۇحامبەتوۆ (ورنيتولوگ) ، ۆلاديمير تەرەنتيەۆ (ەكولوگ)، ورىنبەك مۇحانوۆ (جۇرگىزۋشى)، رۋستەم قارابالايەۆ (جۇرگىزۋشى) جانە رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ ماماندارى بيولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى مارك پەستوۆ (گەرپەتولوگ)، بيولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى الەكسەي لاكتيونوۆ (بوتانيك) بولدى.

سوڭعى جاڭالىقتار