ءسوز سويىل
قوناقاسى دايىن بوپ، كوپەن ەت تۋراپ تۇرىپ اڭگىمەگە ارالاسا بەرەدى. مۇنى كورىپ وتىرعان كوپەننىڭ جارى: «اكەل، مەن تۋرايىن، سەن اس ۇيدەن پىشاق الىپ كەل» دەپ كوپەندى جۇمساپ جىبەرەدى. كوپەن اس ۇيدەن پىشاعىن الىپ كەلىپ ەت تۋراۋعا كىرىسىپ، سەيىت اعاسىنا «بۇل قالاي بولدى؟ » دەگەندە، سەيىت:
- ەلۋدەن اسقان سوڭ ايەلىڭ شەشەڭ سەكىلدى بولىپ كەتەدى، ول ءبىر جەرگە جۇمساعاندا جۇگىرىپ بارىپ ورىنداپ كەلگىڭ كەلىپ تۇرادى، - دەگەن ەكەن.
اق پەن اراق
- سەكەڭ ءبىر جىلدارى جامبىل وبلىسىنداعى شۋ اۋدانى كالينين اتىنداعى كولحوزعا ىدىرىس دەگەن قارتتىڭ ۇيىنە قۇدا بولىپ بارادى. ءۇي يەسى، اۋىل ازاماتتارى اقىندى بارىنشا سىيلاپ، ىشىمدىكتىڭ ءتۇر- ءتۇرىن ۇسىنادى. ىشىمدىكپەن، شىلىممەن جانى قاس اقىن بەيتانىس جەردە «ىشپەيتىن ەدىم» دەمەيدى. ءدال سول كۇنى ياعني جۇما بولسا، جۇما كۇنى، سەنبى بولسا، «سەنبى كۇنى ىشپەيتىن ەدىم» دەيتىن سىلتاۋىن ايتىپ، كونياكقا قول سوزبايدى. سول كەزدە بىرەۋ:
- قۇدا، مۇمكىن اق ىشەتىن شىعارسىز؟ - دەپ قالىپتى.
- ونى ماعان كىم بەرىپ وتىر؟ - دەپتى اقىن.
داستارقان باسشىسى دەرەۋ اق اراق قۇيىپ ۇسىنادى.
- بۇل نە؟ - دەپتى سەكەڭ.
- اق قوي. - جىگىتتەر، تۇرلەرىڭ قازاق سياقتى، ىستەرىڭ ورىس سياقتى. مۇنى قازاق «اق» دەمەيدى، «اراق» دەيدى. «اق» دەپ ءبىز قىمىزدى، ءشۇباتتى، ايراندى ايتامىز. ال مەن «اق» دەگەنگە قىمىز بەرەدى ەكەن دەپ دامەتىپ قالىپ ەدىم، - دەپتى سەمسەر ءتىلدى اقىن.
توكەنگە توتە ولەڭ
- سەيىت تىعىز شارۋاسى بولىپ تەاتر ديرەكتورى توكەن ەلتەبايەۆتى ىزدەيدى. تەاترداعىلار «مادەنيەت باسقارماسىنا كەتتى» دەيدى. ونداعىلار «مۋزەيگە كەتتى» دەيدى. وندا بارسا، مۋزەي باستىعى ءبىر ايەلمەن كەتتى دەيدى. بۇعان ىزا بولعان سەكەڭ:
- تاپتىرمايسىڭ ىزدەسە، قۋىپ ءجۇرمىن ءىز كەسە.
دوس- جاراندى ۇمىتتىڭ نە پالەڭ بار قىز دەسە؟ - دەپ قاعاز جازىپ جىبەرىپتى.
توبەگە وتىرۋ
ارقالىقتا جاڭا ءۇي بەرىلىپ، ودان سەيىتكە جوعارى، سابىرجانعا ءبىر قابات تومەننەن پاتەر ءتيىپتى.
- ەكەۋىڭىز نەگە ءبىر قاباتتان الماعانسىڭدار؟ - دەپ سۇراپتى جۇماعالي.
- مەن سابىرجاننىڭ توبەسىندە وتىرۋىم كەرەك قوي، - دەپتى سەيىت.
جاسۇلان سەيىت ۇلى استانا
*****
«ايعا ۇشپاسام جەر جوق.. .»
جەر تەلىمىن الا المادىم،
قۇر ساندالىپ الاڭدادىم.
قايدا بارسام بىردەمە دامەتكەندەي،
ءار ەسىكتى كۇزەتىپ ايالدادىم.
سىلتاۋ سىرعىپ وڭار ەمەس،
زاڭ شەڭبەرى تولار ەمەس.
جەرى تەگىن دەسەدى عوي،
ايعا ۇشپاسام بولار ەمەس.
ءبىر كۇندىك ء«ان»
«ەلۋ- الپىس ءان جازامىن ءار جىلى،
كوزىن اشىپ ماحابباتىڭ تاڭ نۇرى.
ەڭ الدىمەن كەلىنشەگىم تىڭداسا،
بالقىپ- شالقىپ « ءالدي» بولىپ قالعىدى.
سازىم قانداي ۇل- قىزىمدى باۋرايدى،
جۇرەكتەرىن الدە ءبىر كۇش جاۋلايدى.
دەيدى بىرەۋ جازعانىمدى جازعىرىپ،
«قىرعىز، تاتار اندەرىنەن اۋمايدى» .
«كۇنشىلدىك» دەپ سەزىنەمىن ونى مەن،
ءان ساپارىم كەلە جاتىر وڭىمەن.
قاراڭدارشى «حيتكە» اينالدىم ءوزىم دە،
نۇرعيسا مەن شامشىلەردىڭ جولىمەن.. .»
- دەپ ماقتاندى «كومپوزيتور» جار سالىپ،
تەرىس قاراپ «قول سوعادى» بارشا جۇرت.
ءان- كۇيىنىڭ ءبىر- اق كۇندىك ءومىرى،
ءوزىن- ءوزى جارنامالار قانشالىق؟ !.
«اي-95»
«اي-95» بەنزينى، ايعا شاپشىپ قۇتىرىپ تۇر.
باعاسى ۋداي بولسا دا، باسىن بەرمەي سونشاما،
«كەلسەڭ كەل» دەپ جۇتىنىپ تۇر.
ارزان بەنزين «جىلامساق» بىردە بار دا،
بىردە جوق، كەيبىر كەزدە مۇلدە جوق،
مۇناي وڭدەۋ زاۋىتتارى «رەمونت» دەپ سىتىلىپ تۇر،
قارا حالىق ۇتىلىپ تۇر.
ءازىربايجان قونارباەۆ ماڭعىستاۋ وبلىسى
*****
سۇراق - جاۋاپ
- بەس بانكىدەن كرەديت الىپسىز. تولەۋى قيىن ەمەس پە؟
- وپ- وڭاي. العاشقى العانىمدى سوڭعى العانىممەن جاۋىپ تاستايمىن.
- كىنالىمىن، مىرزام! - نەنى ءبۇلدىردىڭ؟
- ماشيناڭىزدى اۋدارىپ الدىم.
- تراكتوردى ورتەگەندە دە وسىلاي قينالماعان بولاتىنسىڭ؟ ..
- شەتەلدىڭ كينوسىنان كورگەندەرىم عوي، كادەگە جاراپ جاتقان.. .
- پارا بەرمەي جۇمىسقا تۇرعان ادامدى ەستىدىڭ بە؟
- قۇلاعىم كەرەڭ بولسىن.
- كوشەدە مىڭ دوللار تاۋىپ العان ادامنىڭ ونى ەگەسىنە قايتارعانىن كوردىڭ بە؟
- كوزىم شىقسىن.
- جاقىن جىلداردا كەرەڭ دە بولمايسىڭ، كوزىڭ دە شىقپايدى، ۋايىمداماي ءومىر سۇرە بەر.
جەتكەرگەن ابدىرەي ۇلى قىزىلوردا وبلىسى
*****
اكە- بالا ءاجىڭ- گۇجىڭى
* *
كەشكە جۇمىستان كەلگەن اتا- اناسى بالاسىنا: - مىنا كىتاپتاردىڭ بارلىعىن نەگە اشىپ- شاشىپ قويعانسىڭ؟
- ەندى وزدەرىڭىز عوي، ء«ومىرى كىتاپتىڭ بەتىن اشپايسىڭ» دەيتىن.. .
* * *
اكەسى بالاسىنا: - ساباعىڭ دۇرىس پا؟ - ءبارى جاقسى. - سوندا دا ەرتەڭ مەكتەبىڭە بارامىن.
- قايداعى مەكتەپ، مەن ستۋدەنتپىن عوي، اكە.. .
* * *
ەرجەتىپ قالعان ۇل اكەسىنەن سۇراپتى: - كەزدەسىپ جۇرگەن قىزىمنىڭ شىن مانىندە مەن تۋرالى نە ويلايتىنىن قالاي بىلسەم ەكەن؟
- وعان ۇيلەن، - دەپتى اكەسى كۇرسىنىپ.
ءمۇيىستى جۇرگىزەتىن بەرىك سادىر
Egemen.kz
