تاباناستى قاراسوزبەن جاۋاپ بەرۋ قيىننىڭ- قيىنى - اقىن بەكارىس شويبەكوۆ
ق ر مادەنيەت قايراتكەرى ءارى «دارىن» سىيلىعىنىڭ يەگەرى قازاقپارات تىلشىسىنە ايتىسقا قالاي كەلگەنى تۋرالى ايتىپ بەردى.
بەكارىس شويبەكوۆ 1976 -جىلى وتىرار اۋدانىندا تۋعان، قوجا احمەت ياساۋي اتىنداعى قازاق- تۇرىك ۋنيۆەرسيتەتىندە «قازاق ءتىلى جانە ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى» ماماندىعى بويىنشا ءبىلىم العان. 1988 -جىلدان وبلىستىق، ايماقتىق، رەسپۋبليكالىق، حالىقارالىق ايتىستارعا قاتىسىپ كەلەدى. جامبىلدىڭ 150 جىلدىعىنا ارنالعان حالىقارالىق ايتىستىڭ، قابانباي باتىردىڭ 300 جىلدىعىنا ارنالعان رەسپۋبليكالىق ايتىستىڭ، تاشكەنت جانە تۇركىستان قالالارىندا وتكەن تۇركىستاننىڭ 1500 جىلدىعىنا ارنالعان حالىقارالىق ايتىستاردىڭ، « ۇلىتاۋ ءۇنى» رەسپۋبليكالىق فەستيۆالىنىڭ، 2004 -جىلى وتكەن «ناۋرىز» رەسپۋبليكالىق ايتىسىنىڭ، ن. وڭداسىنوۆتىڭ 100 جىلدىعىنا ارنالعان رەسپۋبليكالىق ايتىستىڭ باس جۇلدەگەرى، و ق و- نىڭ 2004 -جىلعى ەڭ ۇزدىك اقىنى بولعان.
ايتىسكەر اقىن وتىرار اۋدانىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى اتاعىنا يە. ول تۇركىستان قالالىق دارىندى بالالارعا ارنالعان «ونەر» مەكتەبىنىڭ ديرەكتورى، شىمكەنت قالاسىنداعى وبلىستىق «ادەپ- عۇرىپ جانە سالت- ءداستۇر» ورتالىعى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى، قالالىق ءبىلىم ءبولىمىنىڭ باسشىسى قىزمەتتەرىن اتقارعان. بۇگىندە تۇركىستان قالالىق بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى.
بەكارىس شويبەكوۆتىڭ سوزىنشە، ونىڭ ايتىسقا كەلۋىنە اناسى سەبەپكەر بولعان. العاش رەت ءمۇشايراعا مەكتەپ قابىرعاسىندا ءجۇرىپ قاتىسقان.
«الدىمەن مەكتەپارالىق ايتىستار ءوتتى. سوعان سىنىپتىڭ اتىنان قاتىسۋعا تۋرا كەلدى. انام تويلاردا، وتىرىستاردا اۋەلەتە ءان سالاتىن. اقىندىعى دا بار ەدى. سودان ماعان ءتورت- بەس شۋماق ولەڭ جازىپ بەردى. جاتتاپ الدىم. اپكەلەرىم قولىما دومبىرا ۇستاتىپ، ءبىر ماقامدى ۇيرەتتى. ەجىكتەپ وتىرىپ تارتامىن. سول كەزدە التىنشى سىنىپتا وقيمىن. مەجەلى كۇن جەتكەندە جاتتاپ العان ولەڭىمدى ايتىپ، كورشى سىنىپتىڭ قىزىن ايتىستا جەڭىپ كەتتىم» ، - دەيدى ول.
جاس اقىن ۋاقىت وتە كەلە اۋداندىق ايتىسقا قاتىسىپ، ءوزى ولەڭ شىعارا باستاعانىن ايتادى. مەكتەپارالىق ايتىسقا بەكارىس شويبەكتوۆتەن بولەك مارجان ەسجانوۆا، جاركەن وماروۆ، ايگۇل اسانوۆا، انار جاپپارقۇلوۆا، مۇحتار ماحانوۆ سىندى اقىندار شىققان. وسى كەزدە بەلگىلى ايتىسكەر اسەلحان قالىبەكوۆا مەن اقىن قانىبەك سارىبايەۆ جاس اقىندارعا اپتا سايىن شەبەرلىك ساباعىن وتكىزگەن. ولاردى ءوزارا جۇپ قىلىپ ايتىستىرىپ، ءسوز ساپتاۋلارىن سىناپ كورگەن. ءسويتىپ ايتىس دەسە بارىن سالاتىن بالالاردى ۇيرەتىپ، شاكىرتتەر تاربيەلەگەن. ولاردىڭ قاتارىندا جاس اقىن بەكارىس شويبەكوۆ تا بولدى. وسى كەزدەن باستاپ قانىبەك سارىبايەۆ تۇركىستاندىق جاس اقىن بەكارىستى ونەرگە باۋلىپ، العاشقى ۇستازى سانالدى. وسە كەلە كەيىپكەرىمىز فيلولوگ ماماندىعىن تاڭداپ، ايتىستى قاتار الىپ جۇرگەنىن ايتادى.
«مەنىڭ ماماندىعىم فيلولوگ. ديپلومدىق جۇمىسىمنىڭ تاقىرىبى جازبا ايتىستار بولدى. قولىمنان كەلگەنشە سولاردىڭ سىرىن اشۋعا تىرىستىم. سوندىقتان ادەبيەت جاعىن تاڭداۋىم دا ايتىسقا كوپ پايداسىن تيگىزدى. اقىندىق دەگەن وڭاي نارسە ەمەس. قۇپيالى ونەر دەيدى عوي، ول دەگەنىڭىز سان سالالى، قۇپياسى تەرەڭ ونەر عوي. تاباناستى بىرەۋگە قاراسوزبەن ءۋاج ايتۋدىڭ ءوزى وڭاي ەمەس. ءبىراق ول جەردە ولەڭمەنەن، قولما- قول جانە ۇتىمدى، شەبەر، كوركەم جاۋاپ بەرۋ كەرەك. ول قيىننىڭ- قيىنى» ، - دەيدى بەكارىس اقىن.
جالپى، بەكارىس شويبەكوۆ ايتىستان بولەك، كوكپارعا قىزىعاتىنىن ايتادى. ونىڭ اتاسى دا اتاقتى شاباندوز بولعان ەكەن. بۇگىندە اقىننىڭ بالالارى دا اتا جولىن قۋىپ ءجۇر.
« ءار ادامنىڭ ءوزىنىڭ ءبىر جانى قۇمار ءىسى بولادى عوي. مەنىڭ جانىم قالايتىن نارسە - ول قازاقتىڭ جىلقىسى، ارعىماعى، تۇلپارى. وعان مەنىڭ بالالارىم دا قۇمار. ولار مەن بارعان كوكپاردان قالمايدى. جالپى اتتىڭ ۇستىنە مىنگەن جىگىتكە قانات بىتەدى. ول سول جىگىتتى قاناتتاندىرىپ جىبەرەدى» ، - دەيدى اقىن.
تۇركىستاندىق ازاماتتىڭ سوزىنشە، ەلباسىنىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» ماقالاسى اياسىندا قولعا الىنعان «100 جاڭا ەسىم» جوباسى قانشاما تالانتتاردى ەلگە تانىتۋعا سەپتىگىن تيگىزىپ وتىر.
«ءبىز بىلمەي جۇرگەن قانشاما تالانتتى، ءبىلىمدى ادامدار بار. مىسالى، راحات- بي ابدىساگين ەسىمدى جاس كومپوزيتور، حالىقارالىق بايقاۋلاردىڭ لاۋرەاتى. ول 13 جاسىندا ستۋدەنت اتانىپ، 18 جاسىندا ونەرتانۋ عىلىمىنىڭ ماگيسترى بولدى. مۇنداي ازاماتتار اسىرەسە جاستارعا موتيۆاتسيا بەرەدى. ومىرلەرىن وزگەرتۋگە ىقپال ەتىپ، العا ۇمتىلدىرادى. مەنىڭ ويىمشا، بويىمىزداعى ءبىلىمدى، دارىندى ۇلتىمىزعا ودان قالا بەرسە ادامزاتتىڭ يگىلىنە جۇمساۋعا تىرىسۋىمىز قاجەت» ، - دەيدى بەكارىس شويبەكوۆ.
اۆتور: اينۇر اقبايەۆا
