الەمدىك بەستسەللەرلەردى اۋدارۋ قازاق ءتىلىنىڭ قانشالىقتى باي ەكەنىن كورسەتتى - دوتسەنت

استانا. قازاقپارات - انگلياداعى وكسفورد پەن كەمبريدج ۋنيۆەرسيتەتتەرىندە وقىتىلاتىن وقۋلىقتاردىڭ قازاق تىلىنە اۋدارىلۋى - ءبىزدىڭ اۋديتوريا ءۇشىن اسا ماڭىزى. ل. گۋميليەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قازاق ءتىل ءبىلىمى كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، دوتسەنت ارداق بەيسەنباي قازاقپارات تىلشىسىنە وسىنداي پىكىر ءبىلدىردى.

«كەشە ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ قاتىسۋىمەن «100 جاڭا وقۋلىق» جوباسى اياسىندا قازاق تىلىنە اۋدارىلعان الەمدىك جاۋھارلاردىڭ قاتارىنداعى 18 كىتاپتىڭ تۇساۋى كەسىلدى. سونىڭ ىشىندە، الەۋمەتتانۋ، فيلوسوفيا، پسيحولوگيا، ەكونوميكا جانە قارجى، ءتىل بىلىمىنە بايلانىستى وقۋلىقتار وقىرمانعا جول تارتىپ وتىر. ءوزىم ءتىل مامانى بولعاندىقتان، ءتىل بىلىمىنە قاتىستى كىتاپتارعا باسا نازار اۋداردىم، ەكى وقۋلىق اۋدارىلىپتى. ءبىرىنشىسى - رەسەيدىڭ سۆەتلانا تەر- ميناسوۆانىڭ تىلدىك كوممۋنيكاتسيا بويىنشا وقۋلىعى. جالپى، ول كىسىنىڭ ورىس تىلىندەگى كىتابىمەن بۇرىننان تانىسپىز. ءوزىمىز دە وسى جوبانىڭ اياسىندا اۋدارۋعا تۇرارلىق كىتاپ رەتىندە ۇسىنعانبىز»، - دەيدى ارداق بەيسەنباي.

دوتسەنتتىڭ پايىمىنا سۇيەنسەك، قازاق اۋديتورياسىنا مۇنداي وقۋلىقتار اسا قاجەت.

«ءتىل ءبىلىمىن شەتەلدىك بىلىممەن بايلانىستىرىپ قاراستىرۋ - ءبىلىم الۋشىعا دا سالىستىرمالى تالداۋ تۇرىندە پايدالى بولارى انىق. ءتىل بىلىمىنە قاتىستى اۋدارىلعان ەكىنشى كىتاپ - شەتەلدىك عالىمداردىڭ «ءتىل بىلىمىنە كىرىسپە» دەگەن اۋدارماسى. شولۋ جاساعان كەزىمدە كىتاپتىڭ ساپالى تۇردە اۋدارىلعانىن كوردىم. بارلىق جەتەكشى وقۋ ورىندارىندا ول كىتاپتىڭ وقىتىلاتىنىن ەسكەرسەك، قازاق اۋديتورياسى ءۇشىن دە ونىڭ ماڭىزىن جوققا شىعارا المايمىز»، - دەيدى ول.

ارداق بەيسەنباي الەمدىك دەڭگەيدەگى كەمبريدج، وكسفورد ۋنيۆەرسيتەتتەرىندە وقىتىلاتىن ءارتۇرلى عىلىمي كىتاپتار قازاق تىلىنە ءتارجىمالانعانىن ايتادى.

«مەدەنجمەنتكە، باسقارۋ جۇيەسىنە، ەكونوميكا مەن فيلوسوفياعا بايلانىستى وقۋلىقتاردىڭ بىرنەشەۋىن قاراپ شىقتىم. ءبىز جالپى قازاق فيلوسوفياسى دەپ تە ءوزىمىز ءبولىپ قاراستىرىپ تا ءجۇرمىز. قازاق فيلوسوفياسىنا دەيىن بارۋ ءۇشىن الەمدىك فيلوسوفيامەن تانىسۋىمىز كەرەك. اۋدارىلعان وسى كىتاپتار سول ماقساتقا جەتۋدە سەپتىگىن تيگىزەرى انىق»، - دەيدى ول.

دوتسەنت سونىمەن قاتار، اۋدارماشىلاردىڭ ۇستانعان قاعيداتتارىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى.

«سەبەبى، ولار الەمگە كوپتەپ تارالعان، سۇرانىستا جۇرگەن وقۋلىقتاردى اۋدارۋعا باسا ماڭىز بەرگەنىن بايقاۋعا بولادى. ەلباسى ءوز سوزىندە «بۇل باستاما قازاق تەرمينولوگياسىنا وزىندىك ۇلەسىن قوسادى» دەدى. مەنىڭشە، الەمدىك بەستسەللەرلەردى اۋدارۋ ارقىلى قازاق ءتىلىنىڭ قانشالىقتى باي ەكەنى كورسەتىلدى. اۋدارماشىلاردىڭ دا مىقتى ەكەنىن تانىتا بىلدىك. نەگە دەسەڭىز، وزگە تىلدەگى ءتۇپنۇسقادان قازاق تىلىنە اۋدارۋ - وتە قيىن جۇمىس»، - دەپ ءتۇيدى ارداق بەيسەنباي.

ەسكە سالا كەتسەك، كەشە استاناداعى نازاربايەۆ ورتالىعىندا «قازاق تىلىندەگى 100 جاڭا وقۋلىق» جوباسى اياسىندا اۋدارىلعان العاشقى كىتاپتاردىڭ تانىستىرىلىمى وتكەن بولاتىن. جوبا اياسىندا بيىل تاعى 30 كىتاپ قازاق تىلىنە اۋدارىلادى.

اۆتور: ايان بەكەن ۇلى