ساۋدا سوعىسىن توقتاتۋ ءۇشىن ا ق ش پەن قىتاي كەلىسىمگە كەلدى
دەگەنمەن، بۇل سوعىس ۋاقىتىندا توقتاتىلىپ، ەكى ەل تاراپى دا كەلىسىمگە كەلۋگە تالپىنۋدا. بۇل تۋرالى Baq.kz اقپارات اگەنتتىگى CNN باسىلىمىنا سىلتەمە جاساپ حابارلايدى.
وتكەن اپتادا پرەزيدەنت دونالد ترامپ 50 ميلليارد دوللار تۇراتىن قىتاي تاۋارىنا تاريف مولشەرىن ارتتىرىپ، اليۋميني جانە بولات يمپورتىنا سانكتسيا جاريالاعان بولاتىن. بۇعان جاۋاپ رەتىندە پەكين 3 ميلليارد دوللارعا ا ق ش تاۋارىنا كوز سالىپ، ءتيىستى دەڭگەيدە ساۋدا تاريفىن وزگەرتەتىنىن ايتقان.
الەم ەكونوميكاسىنا اسەرى بار ەڭ ءىرى ەكى ەل اراسىنداعى ساۋدا قارىم- قاتىناسى بۇدان دا قاتتى ۋشىعادى دەپ ەكونوميستەر دابىل قاققان ەدى. ا ق ش قارجى ءمينيسترى ستيۆەن منۋچين قىتاي شەنەۋنىكتەرىمەن تىلدەسىپ، كەلىسىمگە كەلەتىنىن جاريالادى. ول ءوز سۇحباتىندا «ءبىز ساۋدا سوعىسىنان قورىقپايمىز، الايدا ول ءبىزدىڭ ماقساتىمىز ەمەس» دەگەن.
ا ق ش ۇكىمەتى قىتايدان امەريكالىق كاسىپورىندارعا قۇشاق جايىپ، ەكى ەل اراسىنداعى تاۋار دەفيتسيتىن جويۋعا رۇقسات ەتۋىن تالاپ ەتىپ وتىر. ترامپ بۇل ەلمەن تاۋار تاپشىلىعىن 100 ميلليارد دوللارعا ازايتپاقشى. اق ءۇيدىڭ مالىمەتىنشە، بىلتىرعى جىلى تاۋار دەفيتسيتى 375 ميلليارد دوللارعا ۇشىپ كەتكەن.
منۋچين ا ق ش تاراپىنىڭ تالاپتارىن ايتتى. ياعني، قىتاي شەتەل كومپانيالارىنان تالاپ ەتەتىن ەرەجەلەرىن جويىپ، ونەركاسىپتىڭ ءارتۇرلى سالاسىندا بىرىككەن جۇمىستار اتقارعىسى كەلەتىنىن ايتتى. «ينتەللەكتۋالدىق ۇرلىق جويىلماي، ەكى ەل اراسىندا ساۋدا قاتىناسى ورنامايدى» دەدى مينيستر. امەريكالىق ونەرتاپقىشتاردىڭ يدەياسىن ۇرلاۋ دا تاريف كوتەرۋگە سەبەپ بولعانىن ايتا كەتۋ كەرەك.
پەكين تاراپى جاساعان وتىنىشتەر دە ەسكەرىلەدى. امەريكالىق اۆتوكولىكتەرگە سالىنعان تاريف ازايتىلىپ، جارتىلاي وتكىزگىشتەرگە كەتەتىن قارجى مولشەرى دە شەكتەلدى. قىتاي تاراپىنان پرەزيدەنت شي جينپيڭنىڭ كەڭەسشىسى ليۋ حى ۆاشينگتونعا ساپار شەگىپ، الداعى ۋاقىتتا ورتاق مامىلە جاسالاتىنىن جاريالادى.
شينحۋا اگەنتتىگى ليۋ سۇحباتىن جاريالادى، ياعني، قىتاي تاراپى ينتەللەكتۋالدىق ۇرلىققا بارماعانىن جانە ءوزىنىڭ ۇلتتىق ەرەكشەلىكتەرىن قورعاي الاتىنىن ايتقان. دەگەنمەن، پەكيننىڭ دە باستى ماقساتى - ورتاق مامىلەگە كەلىپ، ساۋدا سوعىسىن توقتاتۋ.
