اتى اڭىزعا اينالعان ءىنجىر

ول ميلليونداعان جىلدان بەرى ادامزاتپەن بىرگە جاساپ كەلەدى. ادام اتا مەن حاۋا انا تىيىم سالىنعان المانى جەگەن كەزدە ونىڭ ورنىن ءىنجىر اعاشىنىڭ جاپىراعىمەن جاپقان. الما ەستە قالدى دا، ءىنجىر ۇمىت قالدى، سەبەبى وڭتۇستىك پەن سولتۇستىك تۇرعىندارى ءىنجىر تۋرالى ەشتەڭە بىلمەيتىن ەدى. ەسكەندىر زۇلقارنايىن اسكەري جورىقتار كەزىندە وزىمەن بىرگە كەپتىرىلگەن ءىنجىر الىپ جۇرەتىن بولعان. سەبەبى ول مول كۇش- قۋات بەرەدى ءارى جۇك اراسىندا كوپ ورىن المايدى.
دارىگەر عالىم يبن سينا بۇل جەمىستىڭ ەمدىك تۇرعىدان قاراعاندا اسا قۇندى ەكەنىن بايقادى. ءىنجىر ونداعان اۋرۋمەن كۇرەسۋگە، الدىن الۋعا سەپتىگى تيەدى. قازىرگى زاماناۋي مەديتسينا دا يبن سينانىڭ تۇجىرىمىن راستايدى. اسىرەسە جوتەلگە قارسى جانە ءىش وتكىزگىش ءدارى رەتىندە جاقسى قولدانىلادى.
ءىنجىر ميدىڭ قىزمەتىن كۇشەيتەتىن تريپتوفانعا باي. تەك ول عانا ەمەس، جۇيكە جۇيەسى ناشارلاعاندا جانە كۇيزەلىستەن ارىلۋعا كومەكتەسەدى، ۇيقىنى قالىپقا كەلتىرەدى، دەپرەسسيادان تەز شىعىپ، ءتۇرلى جاعدايدى ءبىرقالىپتى قابىلداۋعا سەپ بولادى، كوڭىل كۇيدى جاقسارتادى. باسقا دا ا، ۆ، س، رر سەكىلدى دارۋمەندەرگە، ميكروەلەمەنتتەرگە، اقۋىز بەن كومىرسۋعا باي. اسىرەسە قۇرامىندا كالي مەن تەمىر كوپ، ول قانازدىقتى ەمدەۋگە، جۇرەك پەن قان تامىرلارى جۇمىسىن جاقسارتۋعا قولدانىلادى.
ەتتى ىنجىردە% 1، كەپكەن ىنجىردە% 6 اقۋىز بار، سول سەبەپتى بۇل تاعامدى ۆەگەتارياندار دا ءسۇيىپ جەيدى. ءبىزدىڭ زامانىمىزدان بۇرىنعى 372 -جىلى دۇنيەگە كەلىپ، «بوتانيكانىڭ اتاسى» رەتىندە تانىلعان تەوفراست ءىنجىردىڭ جۇزدەگەن سورتىن سيپاتتاعان. ءارقايسىسىنىڭ جەمىسى وزىنە ءتان وزگەشە ءدام بەرەتىن ءتۇرلى سورتتاعى اعاشتاردىڭ ءارقايسىسى ءارتۇرلى اتالعان. جەمىسى اشىق جاسىلدان باستاپ قويۋ كۇلگىنگە دەيىن ءتۇرلى تۇستە كەزدەسەدى، ءبىراق بارلىعىندا ىشىندەگى جۇمساعى لاعىل قىزىل ءتۇستى، مايدا تۇقىمى كوپ بولادى.
ءىنجىر اعاشى ۇزاق جاسايتىن وسىمدىككە جاتادى، 300-400 جىل بويى ءونىم بەرەدى. ونى گۇل قۇمىراسىندا وسىرۋگە بولادى، تەك مۇزداپ قالماۋى كەرەك. ءىنجىردى قانت ديابەتىمەن جانە قۇيانمەن (تۇز بايلانۋ) اۋىراتىن ادامدار، اس قورىتۋ جۇيەسى بۇزىلعان جاندار قولدانباعانى دۇرىس. ءىنجىردىڭ ساپاسى جۇمساعىنىڭ گرامىنا بايلانىستى ىشىندەگى تۇقىمى كوپ بولۋىمەن باعالانادى. ەگەر 900 دەن كوپ بولسا جاقسى، ال 500 دەن از بولسا ءونىم ساپاسى جاقسى دەۋگە كەلمەيدى. بارىنەن دە سامارقان ءىنجىرى ەڭ ءدامدى سانالادى. مىسىر پاتشايىمى كلەوپاترا دا بۇل جەمىستى ءسۇيىپ جەگەن ءارى وعان كۇش پەن سۇلۋلىق بەرەدى دەپ سەنگەن. ادامدار اراسىندا ءىنجىردى جاتىن بولمەسىنە قويسا، باقىتتى وتباسى بولاسىڭ، ال كەڭسەگە قويساڭ، قىزمەتتە جەتىستىككە جەتەسىڭ دەگەن سەنىم بار. نەگە بايقاپ كورمەسكە؟
Massaget.kz