وتباسىداعى ەڭ مازاسىز مۇشەلەر كىم ەكەنى انىقتالدى
بۇل تۋرالى امەريكالىق عالىمداردىڭ ماتەريالى American Sociological Review جۋرنالىندا جاريالاندى، دەپ حابارلايدى baq.kz اقپارات اگەنتتىگى ريا نوۆوستي باسىلىمىنا سىلتەمە جاساپ.
«كوپتەگەن ادام ءۇشىن ايەل اداممەن تۋىستىق قارىم- قاتىناستا بولۋ وڭاي ەمەس. ويتكەنى، ءبىر جاعىنان، ءسىزدىڭ ءومىرىڭىز وعان باعىنىشتى بولادى. ەكىنشى جاعىنان، ولار كوپ سويلەيدى جانە جاقىن ادامدارمەن قارىم- قاتىناس ءۇشىن «ىڭعايسىز» بولىپ كەلەدى» ، - دەدى كلود فيشەر (Claude Fischer) ا ق ش بەركليدەگى كاليفورنيا ۋنيۆەرسيتەتىنەن.
فيشەر مەن ونىڭ ارىپتەستەرى وتباسىنداعى ادامداردىڭ: اكەنىڭ، ۇلدارىنىڭ، اناسىنىڭ، اجەسىنىڭ، اتاسىنىڭ، اپكەسى جانە ت. ب. ءبىر- بىرىنە قالاي اسەر ەتەتىنىن انىقتاۋ بارىسىندا وسىنداي قورىتىندى شىعاردى.
عالىمدار، الەۋمەتتانۋشىلار وتباسىن نىعايتاتىن وڭ قارىم- قاتىناستارعا قاتتى كوڭىل ءبولىپ ءجۇردى. ولاردىڭ ويىنشا، وتباسى - قوعامنىڭ ماڭىزدى بولشەگى. وتباسى بار ادامداردىڭ كوڭىل- كۇيى جاقسى بولادى دەگەندى العا تارتىپ كەلدى. ءبىراق وتباسىلىق قارىم- قاتىناستان شارشايتىندار دا بار. ءتىپتى، بىرەۋلەر مۇندايدان بەزىپ، كەتىپ قالعىسى كەلەدى. وسىنىڭ انىق- قانىعىنا جەتۋ ءۇشىن كاليفورنيالىق پسيحولوگتار 12 مىڭعا جۋىق تۋىستىق قاتىناسى بار مىڭنان استام تۇرعىنعا ساۋالناما جۇرگىزدى. ساراپتاماعا قاتىسۋشىلار وزدەرىنىڭ تالاپشىل، مىنەزى «اۋىرلاۋ» تۋىستارى، دوستارى جانە باسقا دا جاقىن ادامدارى تۋرالى ايتىپ بەرۋ كەرەك بولدى.
زەرتتەۋ قورىتىندىسىنا سايكەس، ەرىكتىلەر دوستارى مەن تانىمايتىن ادامدارىنا قاراعاندا، وزدەرىنىڭ وتباسى ىشىندەگى ماسەلەلەرگە قاتتى الاڭدايتىن بولىپ شىقتى. ورتاشا ەسەپپەن ولاردىڭ تۋىستارىنىڭ % 15 ى ءجيى يا بولماسا ارا- تۇرا جاعىمسىز اسەر قالدىرادى. ال دوستارى مەن تانىمايتىن ادامدارىنىڭ% 6-7 ىنىڭ كەسىرىنەن عانا كوڭىلسىز قالعاندارىن ايتقان.
ءبىر قىزىعى، «شارشاتىپ» جىبەرەتىن تۋىستاردىڭ كوبىسى ايەل ادامدار ەكەن. اتاپ ايتقاندا، انالارى، اپكەلەرى جانە ايەلدەرى. ورتاشا ەسەپپەن، ساۋالناماعا قاتىسقان ءاربىر ءۇشىنشى قاتىسۋشى وتباسىنداعى وسى ءۇش ادام وزدەرىن كوڭىلسىز سەزىنۋگە سەبەپشى بولعانىن جازعان.
مۇنداي جاۋاپتى تەك كۇيەۋى نەمەسە تەك ۇلى بەرگەن جوق. وتباسىنداعى كەز كەلگەن ادام، ءتىپتى انالارى، قىزدارى، اجەلەرى دە وسىنداي پىكىر بىلدىرگەن.
«ادامدار وتباسىلىق جانە الەۋمەتتىك قارىم- قاتىناس قوعام مەن كەز كەلگەن ادامعا پايدالى دەگەندى ءجيى ايتادى. ءبىراق ولار قانشالىقتى قۋانىش سىيلاسا، سونشالىقتى كۇيزەلىسكە ءتۇسىرۋى دە مۇمكىن. سوندىقتان مۇنداي نەگاتيۆتى ەففەكتىلەر ءبىزدىڭ دەنساۋلىعىمىزعا قانشالىقتى اسەر ەتەتىنىن ءبىلۋ ماڭىزدى» ، - دەپ تۇيىندەدى فيشەر.