تاريحتاعى ەڭ ءىرى سۋ استى اپاتى تىركەلدى
مۇنداي اتقىلاۋ سوڭعى 100 جىلداعى ەڭ ءىرى اپات بولىپ تىركەلدى. عالىمداردىڭ ماتەريالى Science Advances جۋرنالىندا جاريالاندى، دەپ حابارلايدى baq.kz اقپارات اگەنتتىگى lenta.ru باسىلىمىنا سىلتەمە جاساپ.
زەرتتەۋ تۋرالى Science Alert باسىلىمى جاريالاعان پرەسس- رەليزدە ايتىلادى.
باسىندا عالىمدار اتقىلاۋدىڭ ىرىلىگىن بايقامادى. كەيىن جاڭا زەلانديانىڭ جاعالاۋىندا اۋماعى 26 مىڭ شارشى شاقىرىم بولاتىن پەمزادان قۇرالعان ارالدىڭ (ۆۋلكان تەكتەس) ءجۇزىپ جۇرگەنىن كورەدى. بۇل ءتۇزىندىنىڭ قالىڭدىعى - 3,5 مەتر. اتقىلاۋ اياقتالعاننان كەيىن ءۇش اي وتكەن سوڭ ارال بولەك- بولەك بولىپ ءبولىنىپ، كەيبىرى تەڭىز تۇبىنە باتىپ كەتەدى. ال قالعانى تونگا، جاڭا زەلانديا جانە اۆستراليا ارالدارىنىڭ جاعالاۋىنا ءجۇزىپ كەلەدى.
عالىمدار جانارتاۋدىڭ اتقىلاعان جەرىنە سۋاستى اپپاراتتى جىبەرىپ، ونىڭ جولى مەن بەلسەندىلىگىن زەرتتەدى. قۇرىلعى 1220 مەتر تەرەڭدىككە تۇسكەندە 4,5 كيلومەترلىك شۇڭقىرلاردى تاپتى. ولار ۆۋلكاننىڭ ۇستىڭگى بولىگى ىشىنە قاراي وپىرىلعاندا پايدا بولعان. شۇڭقىردىڭ تۇبىندە لاۆا، پەپەل جانە پەمزالار شىققان 14 ساڭىلاۋ بار بولىپ شىقتى.
جانارتاۋلاردىڭ اتقىلاۋىن زەرتتەپ كەلە جاتقان عالىمداردىڭ ايتۋىنشا، گاۆر اتقىلاۋى تاريحتاعى سۋاستى ۆۋلكاندارىنىڭ ىشىندەگى ەڭ ءىرىسى بولدى. مۇنىمەن قوسا، زەرتتەۋشىلەردىڭ باعالاۋىنشا، ول 1980 -جىلى سەنت- حەلەنستە اتقىلاعان جەر ءۇستى جانارتاۋىنان 1,5 ەسە كۇشتىرەك.
