امەريكالىق جۋرناليست قازاقستانداعى شوپانداردىڭ قيىن ءومىرىنىڭ سىرىن اشتى
ولار تۋرالى امەريكالىق The New York Times باسىلىمىنا «قازاقستان باقتاشىلارىن باعالايدى، ءبىراق كوبى باقتاشىنىڭ قيىن ءومىرىن سۇرگىسى كەلمەيدى» اتتى ماقالاسىن جاريالادى.
ماقالانىڭ باستى تۇسىنىگى، شوپانداردىڭ ءومىرى اۋىر بولا تۇرا از جالاقى الاتىندىعى تۋرالى. وندا قازاقستاندىق شوپانداردىڭ كەڭەس ۇكىمەتىندەگى ءومىردى اڭسايتىنىن جازعان. سەبەبى، ول كەزەڭدە ەل باتىرلارى مەن ماقتانىشتارى باقتاشىلاردان بولاتىن. ال، قازىر ەشكىم شوپان بولعىسى كەلمەيدى. جاستاردىڭ بارلىعى پوليتسەي مەن قارجىگەر بولعىسى كەلەدى.
ەرلان قوجاقوۆ - امەريكالىق ماقالانىڭ باس كەيىپكەرى. ونىڭ جاسى 63 تە. شوپان بولىپ جۇمىس ىستەيدى. ونىڭ 3 ۇل، 3 قىزى بار. ۇلكەن ۇلىنان باسقالارى اكەسىنىڭ ايتقان كوشپەندى ومىرىنە سەنبەي وزدەرى قالاعان ماماندىقتى تاڭدادى. وتباسىنىڭ ماقتانىشى - كىشى قىزى الماتىدا قارجىگەر ماماندىعىندا وقيدى.
«قوجاقوۆ تۇماندى اۋا- رايىندا جوعالىپ كەتكەن قويلارى مەن سيىرلارىن قالاي تاپقانىن ايتىپ بەردى. باقتاشىنىڭ ايتۋىنشا، 5 جاسىندا امەريكالىق باقتاشىلار تۋرالى فيلم كورىپ مال باعۋعا قىزىعۋشىلىعى ارتقان. «ءبىراق امەريكالىق باقتاشىلاردىڭ ءومىرى بىزدىكىنە قاراعاندا جەڭىل ءارى قىزىق»، دەيدى كەيىپكەر»، - دەپ جازدى ماقالا اۆتورى.
قوجاقوۆ كۇندە الماتى مەن قىتاي شەكاراسى اراسىنداعى قۇمدى جەردەن مال ايدايدى. ول مال جايىلىمىنىڭ جانىنان جاڭادان سالىنعان تاس جول ارقىلى جۇرەتىن قىمبات كولىكتەردى كورەدى. بۇل قىمبات كولىكتەر قازاقستانداق باقتاشىنىڭ ويىنا ءوزىنىڭ وتانداستارى قالاي ءومىر سۇرەتىنىن ەسىنە تۇسىرەدى. ول ايىنا 300 دوللاردان از اقشا تابادى. جاقىندا وعان 200 قويىن ساتۋعا تۋرا كەلدى، سەبەبى ولاردى تاماقتاندىراتىن ەشتەڭە تابىلمادى.
«ول وزىنە جاڭا تەرىمەن قاپتالىپ، كيىزدەن جاسالعان، رەزەڭكەلى ەتىك ساتىپ الدى. ءبىراق جاڭا ەتىكتەن دە ونىڭ اياعى مۇزدادى. شوپان كۇندە تاڭ اتقاننان كەشكە دەيىن سالقىن اۋا- رايىندا دالادا ءجۇرىپ، مال باعادى»، - دەيدى حيگگينس.
ايەلى قوجاقوۆا - 57 جاستاعى كەنجە قازاقستاننىڭ رەسەيمەن شەكارالاس باتىس ايماعىندا تۋىپ، وسكەن. ول جۋرناليسكە كوشپەلى ءداستۇردىڭ قاتال دا قيىن تۇستارىن ايتىپ بەردى. كەنجەنى 18 جاسىندا باسقا ايماققا اپكەسىن ۇزاتۋعا بارعاندا الىپ قاشقان.
«ول مەنى كورىپ، ايەلى قىلعىسى كەلگەن»، دەيدى. ءوزى ءبىر دە ءبىر رەت كورمەگەن قوجاقوۆتىڭ قالاي الىپ قاشقانى تۋرالى دا ايتىپ بەردى. كەنجە تۇرمىسقا شىعۋعا رۇقساتىن بەرمەگەنشە سول ءۇيدىڭ ۇلكەن انالارى مەن اجەلەرىنىڭ قاراۋىندا بولعان» - دەپ جاۋاپ بەرگەن ماقالادا.
ەندريۋ حيگگينس ماقالادا قازاقستانداعى قالىڭدىق ۇرلاۋ ءداستۇرى تۋرالى كوزقاراسىن بىلدىرگەن.
«قالىڭدىق الىپ قاشۋ» سالتى 2006 -جىلى بريتاندىق اكتەر ساشا بارون كوەن سومداعان «بورات: قازاق حالقىنا امەريكالىق مادەنيەتتى ۇيرەتۋ» فيلمىندە دە سۋرەتتەلدى. پسيەۆدودەرەكتى ستيلدە تۇسىرىلگەن فيلم قازاق قوعامىنىڭ اشۋىنا ءتيدى.
استانادا پوليتسيا «قازاقستاندىق جۋرناليست بوراتتىڭ» وبرازىندا ەر ادام كۋپالنيگىن كيگەن التى چەح ستۋدەنتىن قاماۋعا الدى. ولار ايىپپۇل تولەپ قۇتىلعان بولاتىن»، - دەپ پىكىرىن ءبىلدىردى امەريكالىق جۋرناليست.
حيگگينس الدىمەن پاتشالىق رەسەي، كەيىن كەڭەس ۇكىمەتى كوشپەلى مال شارۋاشىلىعى سالتىنان وتىرىقشىلىققا اۋىستىرىپ قانا قويماي، قازاقتاردىڭ ءومىرىن قاسىرەتكە اينالدىرعانى تۋرالى جازدى. سوعان قاراماستان، قازاقتار قازىرگى كەزگە دەيىن كوشپەندىلەر ءداستۇرىن ساقتاپ قالعان.
«2017 -جىلى استانادا «ەكسپو» حالىقارالىق كورمەسى جوعارى دارەجەدە ءوتتى. قالاداعى «كوشپەندىلەر قالاسى» (ەتنومادەني كەشەن) قازاقتاردىڭ ەرەكشە بايلىعى مەن دامىعان وركەنيەتىن كورسەتە الدى»، - دەلىنگەن ماقالادا.
سونىمەن قوسا اۆتور سۇراق مىناداي قويىپ كەتەدى: باقتاشىلارىن قۇرمەتتەيتىن، تەڭىزگە شىعاتىن جولى جوق، قازاقستاننان 4 ەسە كىشكەنتاي تەحاسپەن سالىستىرعاندا نەبارى 18 ميلليون حالقى بار، جەرى كەڭ، ءشوبى شۇيگىن، تابيعاتى سۇلۋ، توپراعى قۇنارلى مەملەكەت نەگە مال شارۋاشىلىعىنا از كوڭىل بولەدى؟
«2012 -جىلى ۇكىمەت ءىرى قارا مال وندىرىسىنە ينۆەستيتسيا سالۋ تۋرالى شەشىم شىعاردى. ولار سولتۇستىك داكوتا شتاتىنا قازاق شوپاندارىن جىبەرىپ، امەريكالىق باقتاشىلاردان قازاق دالاسىنا كومەك بەرۋىن سۇرادى. سودان كەيىن بۇل سالا دامي باستادى. دەگەنمەن بارلىق قارجى قوجاقوۆ سياقتى فەرمەرلەردىڭ ەمەس، مەملەكەتتىڭ مەنشىگىندە بولدى»، - دەيدى ماقالا اۆتورى.
سوندىقتان، قازاقستاندىق باقتاشى مەن ونىڭ ايەلى كەڭەس وداعى كەزەڭىن ساعىناتىندارىن جاسىرمادى، دەپ اياقتايدى حيگگينس.
Stan.kz
