ءدىندى فاناتيزممەن قابىلداۋ راديكاليزمگە جول اشادى - ەرمەكبايەۆ
دەپ حابارلايدى قازاقپارات.
«ەلىمىزدە سوڭعى 25 جىلدا ءدىني احۋال ءبىرشاما وزگەردى. بۇگىندە قازاقستاندىقتاردىڭ 87 پايىزى وزدەرىن قۇدايعا سەنەمىز دە ايتسا، ولاردىڭ ىشىندە تەك 16 پايىزى عانا ءدىني جورالعىلاردى تۇراقتى ۇستانادى. ءبىز رۋحاني قۇندىلىقتاردىڭ كوزى رەتىندە ءدىني سەنىمگە قارسى ەمەسپىز. بارلىق ءدىني سەنىمدەردە مورالدىق- ەتيكالىق نورمالارى ايتىلعان، ولار ءبىزدى قايىرىمدىلىققا ءارى شىدامدىلىققا ۇيرەتەدى. ءبىز ءدىني بىرلەستىكتەرمەن قوعامنىڭ رۋحاني دامۋىنىڭ مىندەتتەرىن شەشۋدە ارىپتەستىك قاتىناستار قۇرۋدامىز، ءبىراق ول ءۇشىن ءبىرقاتار شارتتار ساقتالۋى ءتيىس. بىرىنشىدەن، ءدىن اركىمنىڭ ءوزىنىڭ جەكە ءىسى، ول ساياسيلانباۋى جانە زاڭداردىڭ ورنىن الماۋى قاجەت. ەكىنشىدەن، ءدىن تەك رۋحاني قۇندىلىقتاردى دارىپتەيدى، وزگە كوزقاراستاعىلاردى كەمسىتپەيدى ءارى ايىپتامايدى. ءدىندارلىقتىڭ ءوسۋ قارقىنى ءتيىستى مادەنيەت پەن ءبىلىمنىڭ قالىپتاسۋىنان وزىپ كەتسە، ول رۋحاني ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتاردى بۇرمالانىپ تۇسىنۋگە اكەلۋى مۇمكىن. ءدىندى فاناتيزممەن جانە سوزبە- ءسوز قابىلداۋ - كوپ جاعدايدا راديكاليزمگە جول اشادى»، - دەپ پىكىرىن ءبىلدىردى مينيستر.
ونىڭ اتاپ وتۋىنشە، كەيبىر ەلدەردىڭ تاجىريبەسى كورسەتكەندەي، دەسترۋكتيۆتى اعىمدار فۋندامەنتاليزم مەن ەسكىرگەن دوگمالاردى تاراتادى. ءدىندى ساياسيلاندىرىپ، ونىڭ ىقپالىن قوعامنىڭ بارلىق سالاسىندا كۇشەيتۋگە تىرىسادى. ال ءدىن سالاسىن ساياسيلاندىرۋ مەن ءدىني ۇيىمداردى ساياساتقا ارالاستىرۋ ادەتتە نەگاتيۆتى ناتيجەگە اپاراتىنى بەلگىلى. مەملەكەت، قوعام جانە ءدىننىڭ قارىم- قاتىناستارى جۇيەسىندەگى بۇنداي ۇردىستەر بۇكىل الەمگە ءتان. سوڭعى ونجىلدىقتا ولار قازاقستاندا دا كورىنىس تابۋدا.
«وتكەن جەتى جىلدىڭ ىشىندە ءبىزدىڭ ەلىمىزدە تەرروريستىك بەلسەندىلىكتىڭ بىرنەشە فاكتىلەرى ورىن العانى بەلگىلى. 2010 -جىلدان بەرى 16 سونداي فاكتى بولدى. كەيبىر دىنگە قاتتى بەرىلىپ كەتكەن ازاماتتارىمىزعا ءبىزدىڭ حالقىمىزعا ءتان ەمەس ءدىني يدەولوگيانىڭ ىقپالى كۇشەيدى. ءدىندارلىق جەلەۋمەن ادامداردىڭ مەديتسينالىق قىزمەتتەن باس تارتىپ، بالالارىن مەكتەپكە جىبەرمەي، باسقا ەلدەرگە ءتان قارا جامىلعى كيىم كيىپ، كوپشىلىككە ادەيى كورىنۋى فاكتىلەرى كوپ»، - دەپ توقتالدى ن. ەرمەكبايەۆ.
وسى ورايدا ۆەدومستۆو باسشىسى بۇگىندە بۇنداي قۇبىلىستار قازاقستاننىڭ كوپ وڭىرلەرىندە كەزدەسەتىنىن، ول بەلگىلى ءبىر دەڭگەيدە جەرگىلىكتى مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ جۇمىسىنا دا بايلانىستى ەكەنىن جەتكىزدى.
«ءتىپتى ءدىندى ساياسي ماقساتتاردا پايدالانۋ ءۇشىن ارەكەتتەر دە جاسالدى. مىسالى، ءبىر توپ ازاماتتار يسلام نەگىزىندە ساياسي پارتيا قۇرۋعا نيەتتەندى. وسىنداي جاعدايلاردا 2011 -جىلى «ءدىني قىزمەت جانە ءدىني بىرلەستىكتەر تۋرالى» جاڭا زاڭ قابىلداندى. بۇل زاڭ ءدىني قىزمەتتى قۇقىقتىق رەتتەۋدىڭ ءبىرقاتار ماڭىزدى اسپەكتىلەرىن بەلگىلەپ بەردى. ءدىني سالادا نەگاتيۆتى كورىنىستەردىڭ مۇمكىندىكتەرىن شەكتەپ، ءدىني قىزمەت پروتسەستەرىن ءبىر تارتىپكە كەلتىردى»، - دەدى نۇرلان ەرمەكبايەۆ.
اۆتور: رۋسلان عابباسوۆ
