ا ق ش بيلىگى گرين كارتادان باس تارتا ما؟
02.11.2017 123 Facebook Twitter Google+ Pinterest Vkontakte Telegram ء"بىز بۇگىن نيۋ- يوركتەگى قاندى وقيعادان قازا تاپقانداردى جوقتاپ وتىرمىز. بۇل جان تۇرشىگەرلىك تەرروريستىك ارەكەت بولدى"، دەدى دونالد ترامپ اق ۇيدەگى جيىندا. "بۇگىن مەن كونگرەسكە گرين كارتا باعدارلاماسىنان باس تارتۋ بويىنشا جۇمىستاردى قولعا الۋدى تاپسىرامىن"، دەدى ول. پرەزيدەنتتىڭ ايتۋىنشا، باعدارلامانىڭ مەملەكەت ءۇشىن قاۋىپتى ادامداردى دا كىرگىزەتىنىن ەسكەرۋ كەرەك. "بۇل ماسەلەنىڭ شەشىمى وڭاي. ءبىز يمميگرانتتاردىڭ ەڭبەگى مەن قىزمەتىنە قارايتىن بولامىز. ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىزگە كومەكتەسكىسى كەلەتىن، قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتەتىن ادامداردى عانا كىرگىزۋ كەرەك. ال لوتورەيا ونداي ادامداردى تاڭدايتىنىنا ەشكىم كەپىلدىك بەرە المايدى"، دەدى ا ق ش پرەزيدەنتى.
سونىمەن قاتار ول ءبىر ادامنىڭ وتباسىن ەرتە كەلۋىنە، مۇنداي تىزبەكتى يمميگراتسياعا قارسى ەكەنىن جىتكىزدى. ونىڭ ايتۋىنشا، مەملەكەتكە كىرگىزەتىن ادامداردى تاڭداعاندا ولاردىڭ جەكە قاسيەتتەرىنە باسىمدىق بەرۋ كەرەك. ەستەرىڭىزگە سالا كەتسەك، 29 جاستاعى سايفۋللو سايپوۆ نيۋ- دجەرسيدەگى Home Depot دۇكەنىنەن شاعىن جۇك كولىگىن جالعا الىپ، ۆەلوسيپەد جولىنداعى ادامداردى باسىپ وتكەن بولاتىن. قولىندا قارۋى بار كۇدىكتى "اللاحۋ اكبار" دەپ ايعايلاعان. قۇقىق قورعاۋ ورگان وكىلدەرى دە جۇك كولىگىنىڭ قاسىندا ارابشا جازىلعان قاعاز بولعانىن راستادى. New York Times سايپوۆ ا ق ش- قا گرين كارتا ارقىلى 2010 -جىلى كىرگەنىن ايتتى. ءبىراق بيلىك بۇل اقپاراتتى ءالى راستاعان جوق.
Green Card لوتورەياسى دەگەن نە؟ Green Card دەپ اتالىپ كەتكەن لوتورەيا باعدارلاماسى كوبىنە اۆستريالىقتاردىڭ ا ق ش- قا جۇمىس ىستەۋىنە مۇمكىندىك بەرەدى. جىل سايىن ا ق ش- قا يمميگراتسيا دەڭگەيى تومەن مەملەكەت ازاماتتارىنا 55 مىڭ ۆيزا بەرىلەدى. كارتا الۋعا ۇمىتكەرلەر سوتتالماعان، ورتا مەكتەپتى بىتىرگەن، سۇرانىسى جوعارى سالادا جۇمىس ىستەگەن ادام بولۋى كەرەك. كومپيۋتەر لوتورەيا جەڭىمپازدارىن كەزدەيسوق ادىسپەن انىقتايدى. ءبىر ايتا كەتەرلىگى، جىل سايىن باعدارلاماعا 14 ميلليون ادام ءوتىنىش بەرەدى.
ا ق ش- تا وقۋعا، تۇرۋعا نەمەسە جۇمىس ىستەۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن ۆيزا العان ادام وزىمەن بىرگە وتباسىن دا ەرتۋگە مۇمكىندىك الادى. Diversity Immigrant Visa باعدارلاماسىنا ا ق ش- تىڭ مەملەكەتتىك دەپارتامەنتى جاۋاپ بەرەدى. گرين كارتا لوتورەياسى باعدارلاماسى 1990 -جىلى قابىلدانىپ، 1995 -جىلى كۇشىنە ەندى. بۇل باعدارلاما ەكى پارتيا تاراپىنان دا قولداۋعا يە بولىپ، سول كەزدەگى پرەزيدەنت ۇلكەن بۋشتىڭ قول قويۋىمەن جۇزەگە اسىرىلا باستادى. بۇل باعدارلامانى جاساۋ جۇمىسىنا بۇرىنعى كونگرەسمەن، قازىرگى دەموكارت كوشباسشىلارىنىڭ ءبىرى چاك شۋمەر بەلسەندى ارالاستى. Green Card ارقىلى كىرگەن يمميگرانتتار كورسەتكىشى 2017 -جىلى ا ق ش- قا گرين كارتا بويىنشا كىرگەن يمميگرانتتاردىڭ العاشقى بەستىگىندە كونگو، ەفيوپيا، يران، رەسەي، وزبەكستان ازاماتتارى تۇر. ت م د ەلدەرى گرين كارتا لوتورەياسىنا 1995 -جىلدان بەرى قاتىسادى. ۆاشينگتونداعى كاتون ينستيتۋتىنىڭ مالىمەتتەرىنە سەنسەك، 2003-2012 -جىلدار ارالىعىندا گرين كارتا بويىنشا 16500 قازاقستاندىق ۆيزا العان. قازاقستان - ورتالىق ازيا بويىنشا اقش- قا گرين كارتا ارقىلى ۆيزا الاتىن وزبەكستاننان كەيىنگى ەكىنشى مەملەكەت. ا ق ش- تىڭ مەملەكەتتىك دەپارتامەنتىنىڭ مالىمەتىندە سوڭعى ون جىلدا ۆيزاعا ءوتىنىش بەرۋگە ۋكراينا، گانا، ماروكوو مەن كەنيا ازاماتتارىنىڭ سانى كەمىگەنى ايتىلعان.
ترامپتىڭ نە ويلاعانى بار؟
ترامپ ءوز تۋيتتەرىنىڭ بىرىندە گرين كارتا باعدارلاماسىن قاتتى سىناپ، ونى شۋمەردىڭ "تۋىندىسى" دەپ اتادى. ال چاۋ شۋمەر 2013 -جىلى گرين كارتا لوتورەياسىن جويۋ تۋرالى زاڭ جوباسى اۆتورلارىنىڭ ءبىرى ەكەنىن دە ايتا كەتۋ كەرەك. ول كەزدە زاڭدى سەنات قابىلداعانىمەن، وكىلدەر پالاتاسىندا رەسپۋبليكالىقتار قارسىلىق تانىتتى. دەگەنمەن، ترامپ نيۋ- يوركتەگى وقيعادان كەيىن دەموكرات سەناتور چاك شۋمەردى ايىپتاۋمەن كەلەدى. ال شۋمەر پرەزيدەنت وقيعانى تىم ساياسيلاندىرىپ جىبەرگەنىن جازىپ، اق ءۇي تەرروريزمگە قارسى فەدەرالدى بيۋدجەتتى قىسقارتىپ جاتقانىن ايتتى. "مەن يمميگراتسيا امەريكاعا كەرەك دەپ ويلايمىن. ترامپ وقيعانى ساياسيلاندىرماي، ماسەلەنىڭ ناقتى شەشىمىن تاپقانى ءجون. مىسالى، سوڭعى بيۋدجەتتە ول تەرروريزمگە قارسى كۇرەسكە بولىنەتىن اقشانى قىسقارتۋ تۋرالى ايتتى. سول ويىنان باس تارتقانى ءجون بولار ەدى"، دەدى ول.
Green Card تەرروريزمگە جول اشادى دەۋ قانشالىقتى قيسىندى؟
2002 -جىلى ەگيپەتتەن كەلگەن يمميگرانت حەش موحامەد الي حايت لوس اندجەلەس اۋەجايىندا ەكى ادامدى اتىپ ءولتىردى. 2004 -جىلى مەملەكەتتىك دەپارتامەنتتىڭ باس ينسپەكتورى گرين كارتانىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك ءۇشىن ءالسىز جۇيە ەكەنىن ايتتى. ءبىراق 2007 -جىلى ا ق ش ۇكىمەتى وعان ەشقانداي دالەل تاپپادى. "ءبىز گرين كارتا ارقىلى كەلگەن يمميگرانتتاردىڭ تەرروريزمگە قاتىسقانى تۋرالى مالىمەت تاپپادىق"، دەلىنگەن مەملەكەت بيلىگىنىڭ بايانداماسىندا. 2011 -جىلى دا كونگرەستىڭ زەرتتەۋ قىزمەتى باعدارلامانى قايتا قاراپ، تەرروريزمگە بايلانىستى ەشقانداي جاڭا دەرەكتەر انىقتاي المادى. ۆاشينگتون ەش وزگەرىس ەنگىزبەيتىنىن ايتتى ا ق ش- تىڭ مەملەكەتتىك دەپارتامەنتى ۆاشينگتون ۆيزا لوتورەياسى باعدارلاماسىنا ەشقانداي وزگەرىس ەنگىزبەيتىنىن ايتتى. "قازىرگى تاڭدا بۇل باعدارلاماعا ەشقانداي وزگەرىس ەنگىزىلمەيدى. زاڭ بويىنشا بەلگىلەنگەن تالاپتار سول قالپى قالادى"، دەپ مالىمدەدى دەپارتامەنت وكىلدەرى.
گۇلنۇر قۋانىشبەك قىزى، "ەگەمەن قازاقستان"
Egemen.kz
