تاتارستان ارحيۆى ءبىرجان مەن سارا ايتىسى جيناعىنىڭ كوشىرمەسىن استانا مۇراعاتىنا تابىس ەتتى
دەپ حابارلايدى «قازاقپارات» ح ا ا ءتىلشىسى.
«تاتار مەن قازاق حالقىنىڭ اراسىندا ەجەلدەن ساياسي، ەكونوميكالىق جانە مادەني بايلانىس ورناعان. تاريحتا ءبىزدىڭ اتا- بابالارىمىزدىڭ ءبىر مەملەكەتتىڭ استىندا ءومىر سۇرگەن كەزەڭدەرى دە بولعان. XIII- XIV عاسىرلاردا ەدىل بويى مەن قازاقستان اۋماعى ۇلى جوشى ۇلىسىنىڭ، ايگىلى التىن وردانىڭ قۇرامىنا كىرگەنى بارشاعا ءمالىم. وسىعان وراي، تاتارستان رەسپۋبليكاسى مەملەكەتتىك ارحيۆى قازاق حالقىنىڭ مادەنيەتى، ەتنوگرافياسى تۋرالى زەرتتەۋلەر قورىنا باي»، - دەپ باستادى ءسوزىن گۋزەل نايل قىزى.
1804 -جىلى ىرگەسى قالانعان رەسەيدىڭ شىعىس بولىگىندەگى باستى وقۋ ورتالىعى قازان ۋنيۆەرسيتەتىنە ەدىل بويىنان، ورال، ءسىبىر، كاۆكاز، سونداي- اق قازاق جەرىنەن كوپتەگەن ءبىلىم الۋشىلار كەلدى.
«قازىرگى تاڭدا ءبىزدىڭ ارحيۆتە 30 قىرعىز- قازاق ستۋدەنتىنىڭ جەكە پاراعى ساقتاۋلى تۇر. ولاردىڭ اراسىندا تانىمال مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرلەرى، عالىمدار بار»، - دەپ اتاپ ءوتتى تاتارستاننان كەلگەن تاريحشى.
ونىڭ ايتۋىنشا، جالپى رەسەي مۇسىلمان سەزىنىڭ بەلسەندى قاتىسۋشىسى، بوكەي ورداسىنان سايلانعان الاشوردا مۇشەسى - ءۋاليتحان تاناشيەۆتىڭ دەرەكتەرى قازان ۋنيۆەرسيتەتىندە ساقتالعان.
«ونىڭ جەكە پاراعىندا 1908 -جىلى تامىزدا قازان ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ مەديتسينا فاكۋلتەتىنە وقۋعا ءتۇسۋ ءۇشىن جازعان ءوتىنىشى، استراحان گيمنازياسىن بىتىرگەنى تۋرالى اتتەستاتى، سۋرەتى بار. سونداي- اق، تاناشيەۆتىڭ ەسىمىنىڭ قاتە جازىلۋىنا بايلانىستى، اتاپ ايتقاندا، وقۋعا تۇسكەندە «ۋۆالي»، ال كۋالىگى «ۆاليدحان» ەسىمىنە بەرىلگەنى تۋرالى حات الماسۋلار ساقتالعان. سونداي- اق، قازاقستاننىڭ تاعى ءبىر تۋماسى - الاشوردا ۇكىمەتىنىڭ مۇشەسى، تورعاي وبلىسىنان سايلانعان مەملەكەتتىك دۋمانىڭ 1 جانە Ⅱشاقىرىلىمىنىڭ مۇشەسى، زاڭگەر، «الاشوردا ۇكىمەتىنىڭ ادىلەت ءمينيسترى» احمەت قورعانبەك ۇلى ءبىرىمجانوۆتىڭ دا قازان ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ زاڭ فاكۋلتەتىندە ءبىلىم العانى تۋرالى مالىمەتتەر بار»، - دەيدى گۋزەل فاەزوۆا.
ونىڭ ايتۋىنشا، احمەت ءبىرىمجانوۆتىڭ جەكە پاراعىندا «تابيعاتىنان دارا تۋعان، جان- جاقتى ءبىلىم الۋشى بولعانى ءۇشىن كۇمىس مەدالعا لايىق» ەكەندىگى جازىلعان.
«قازان رۋحاني اكادەمياسىنىڭ پروفەسسورى نيكولاي يلمينسكيدىڭ جەكە قورىندا قازاق تىلىندەگى ولەڭدەر، قازاقشا- ورىسشا جانە ورىسشا- قازاقشا سوزدىكتەر ساقتالعان. تاعى ءبىر تانىمال تۇركىتانۋشى عالىم نيكولاي كاتانوۆتىڭ جەكە قورىندا بوكەي قازاقتارىنىڭ ەرتەگىلەر مەن جۇمباقتار، ولەڭدەر جيناقتارى كەزدەسەدى»، - دەپ اتاپ ءوتتى تاتارستان مەملەكەتتىك ارحيۆىنىڭ قىزمەتكەرى.
ءسوز سوڭىندا تاتارستاننىڭ مەملەكەتتىك ارحيۆى كورمە جانە پۋبليكاتسيا قىزمەتى ءبولىمىنىڭ باسشىسى «ءبىرجان سال مەن اقىن سارا ايتىسى» ولەڭدەر جيناعىنىڭ كوشىرمەسىن استانا قالاسىنىڭ مەملەكەتتىك مۇراعاتىنا تابىس ەتتى.
اۆتور: اقبوپە ءابدراسۋل
