استانالىق جۇرگىزۋشىلەر «سەرگەكتەن» ساق بولىڭىز
قوعامدىق كولىكتەرگە ارنالعان جولاق بويىنان تەك اۆتوبۋستار مەن تاكسيلەردى بايقايسىز، باسقا كولىكتەر كورىنبەيدى. جول قوزعالىسى ەرەجەسىن ورەسكەل بۇزاتىندار دا كوزگە تۇسە قويمايدى. قازىر ەكىنىڭ ءبىرىنىڭ اۋزىنداعى اڭگىمە وسى جايىندا - «سەرگەكتەن» ساق بولىڭىز» دەپ قۇلاققاعىس جاساپ جاتادى. باقساق، استانالىق جۇرگىزۋشىلەردىڭ ءاپ- ساتتە جولدا ءجۇرۋ ەرەجەلەرىنە ەرەكشە ءمان بەرۋىنىڭ سىرى بار بولىپ شىقتى. ەلوردادا 15 - قىركۇيەكتەن باستاپ جولدا ءجۇرۋ ەرەجەسىن بۇزعانداردى سەرتيفيكاتتالعان سۋرەتكە جانە بەينەجازۋ قۇرىلعىسى ارقىلى تاسپاعا ءتۇسىرۋ باستالدى. ەندى استانا كوشەلەرىندە جىلدامدىقتى اسىرعاندار مەن جول قوزعالىسى ءتارتىبىن بۇزعاندارعا زاماناۋي قۇرال- جابدىقتاردىڭ كومەگىمەن اكىمشىلىك جازالاۋ شارالارى قولدانىلادى. اسىرەسە جۇرگىزۋشىلەر كوشە قيىلىستارى مەن بۇرىشتارىندا وتە ساق بولعانى ءجون. ويتكەنى جان- جاعىڭىزدىڭ ءبارى فوتوبەينەباقىلاۋ. جول ەرەجەسىن بۇزساڭىز، ءاپ- ساتتە تاسپاعا ءتۇسىپ قالۋ قيىن ەمەس.
بۇل «سەرگەك» ءىس- شاراسى بويىنشا تاۋلىك بويى جۇزەگە اسىپ جاتقان جۇمىس. مامانداردىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، «سەرگەك» جۇيەسى ىسكە قوسىلعالى استانا كوشەلەرىندە قۇقىق بۇزۋشىلىق مۇلدە ازايعان. جالپى، وسى جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن استانا قالاسىنىڭ اۋماعىنداعى 13000 سۋرەت جانە بەينەجازۋ كامەرالارى ءبىرتۇتاس جۇيەگە بىرىكتىرىلەتىن بولادى. استانانىڭ ساۋدا- ويىن- ساۋىق ورتالىقتارى مەن تەاترلارىندا، سپورت ارەنالارى مەن مۇراجايلارىندا جانە باسقا دا جۇرتشىلىق كوپ جينالاتىن ورىنداردا ورناتىلعان 3000 بەينەكامەرا دا وسى جۇيەگە ەنەدى. سونداي- اق جىل سوڭىنا دەيىن ادامدار كوپ شوعىرلاناتىن ورىنداردا - 4000, جول بويلارى مەن قيىلىستارىندا 000 6 «سەرگەكتىڭ» فوتوبەينەكامەرالارى قويىلماق. دەمەك قالانىڭ قاي بۇرىشى بولسىن باقىلاۋدا بولادى دەگەن ءسوز. ال قازىرگى ۋاقىتتا جاڭا جۇيەگە قوسىلعان 3000 بەينەكامەرا تاۋلىك بويى جۇمىس ىستەپ، تۇسىرىلگەن فوتوبەينەجازبالار ارنايى قۇرىلعان ءتيىستى ورتالىقتارعا جىبەرىلە باستادى. ارناۋلى جازبا كامەرالارى ورناتىلاتىن ورىندار استانا قالاسى ىشكى ىستەر دەپارتامەنتىنىڭ اكىمشىلىك پوليتسياسى باسقارماسى جانە جەرگىلىكتى پوليتسيا قىزمەتى ماماندارىنىڭ قاتىسۋىمەن الدىن الا كەڭىنەن تالقىلانعان. سونداي- اق قازاقستان رەسپۋبليكاسى باس پروكۋراتۋراسىنىڭ قۇقىقتىق ستاتيستيكا جانە ارناۋلى ەسەپ كوميتەتىنىڭ جول- كولىك وقيعاسى مەن قىلمىسقا بايلانىستى ەلەكتروندى كارتاسىنداعى مالىمەتتەر دە ەسكەرىلگەن. «سيفرلى قازاقستان» باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋ ماقساتىندا جاسالىپ جاتقان كەشەندى جۇمىس ارقىلى استانا «اقىلدى قالاعا» اينالادى. ەلوردانىڭ كوشەلەرى قالا تۇرعىندارى مەن قوناقتارى ءۇشىن قاۋىپسىز بولادى دەگەن ۇلكەن ءۇمىت بار. جاسىراتىنى جوق، «سەرگەك» ءىس- شاراسى قولعا الىنعانعا دەيىن استانا كوشەلەرىندە جول- كولىك وقيعالارى جيىلەپ كەتكەن بولاتىن. اسىرەسە جاياۋ جۇرگىنشىلەردىڭ كولىك جۇرگىزۋشىلەرىنىڭ كىناسىنەن جاپا شەگىپ، ءتىپتى مەرت بولعاندارى دا از ەمەس. بالالاردىڭ دا جول- كولىك وقيعالارىنىڭ سالدارىنان زارداپ شەگۋى كوبەيگەن ەدى. قازىر استاناداعى وقۋ- ءبىلىم ورىندارىنىڭ ماڭىندا جىلدامدىقتى ساعاتىنا 40 شاقىرىمنان اسىرماۋ كەرەكتىگىن ايعاقتايتىن بەلگىلەر جاسالدى. سونىمەن بىرگە بەينەباقىلاۋ كامەرالارىنىڭ دا قاتارى ارتتى. وسىنىڭ ءبارى استانا كوشەلەرىندە قۇقىق بۇزۋشىلىقتى ازايتۋعا سەپ بولماق.
قالا كوشەلەرىن جارىقتاندىرۋدى جاقسارتۋ ماقساتىنداعى جۇمىس تا وسى «سيفرلى استانا» باعدارلاماسىنىڭ اياسىندا، «CISCO» ، «PHILIPS» جانە «LEDSolutions» كومپانيالارىنىڭ قاتىسۋىمەن جۇزەگە اسىپ وتىر. بۇل باعىتتا ەكى قاناتقاقتى جوبا قولعا الىندى. بۇل «اقىلدى كوشە جارىقتاندىرۋ» جوباسى. وسى جوبا ارقىلى قالا كوشەلەرىن جارىقتاندىرۋعا جۇمسالاتىن ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ مولشەرىن 60 پايىزعا دەيىن ازايتۋعا، شامداردى ۇستاۋعا كەتەتىن شىعىندى 30 پايىزعا دەيىن كەمىتۋگە، ونىڭ قىزمەت كورسەتۋ مەرزىمىن التى ايدان 15 جىلعا دەيىن ۇزارتۋعا مۇمكىندىك بولادى. جوسپارعا سايكەس شامامەن 25000 نىسانداعى شامدار اۋىستىرىلادى. «سيفرلى استانانىڭ» الەۋەتىن ارتتىرۋ بويىنشا قاراستىرىلعان تۇجىرىمداما «اقىلدى قالالاردىڭ» ەۋروپالىق ۇلگىسى بويىنشا جاسالعان. قازىرگى ۋاقىتتا قالادا ينفراقۇرىلىم مەن باسقارۋ ادىستەرىن جەتىلدىرۋ باعىتىندا جۇزەگە اسىپ جاتقان جۇمىستار استانانى «اقىلدى قالاعا» اينالدىراتىن بولادى. بۇل رەتتە «اقىلدى ەكونوميكا» ، «اقىلدى قوعام» ، «اقىلدى باسقارۋ» ، «اقىلدى ءومىر سالتى» ، «اقىلدى كولىك» ، «اقىلدى قورشاعان ورتا» سەكىلدى جوبانى ىسكە اسىرۋدىڭ نەگىزگى باعىتتارى بەلگىلەندى. كەشەندى باعدارلاما وسى باعىتتاردىڭ بارلىعىن قامتىپ، استانا قالاسىنىڭ اكىمدىگىمەن بىرلەسە وتىرىپ، كەزەڭ- كەزەڭ بويىنشا جۇزەگە اسا باستايدى. قازىر العاشقى ناتيجەلەرى دە كورىنە باستادى.
استاناداعى ەڭ كوكەيكەستى ماسەلەنىڭ ءبىرى پاتەر يەلەرى كووپەراتيۆتەرىنىڭ جۇمىسى بولاتىن. بۇل جونىندە تۇرعىنداردىڭ تاراپىنان تالاي ارىز- شاعىم ايتىلىپ، قالا بيلىگى بەل شەشە ارالاسقانىمەن، جاعداي ايتارلىقتاي جاقسارا قويماعان ەدى. ەندى بۇل سالا دا «سيفرلى استانا» باعدارلاماسىنا ەندى. نەگىزى ەلوردادا 436 پاتەر يەلەرى كووپەراتيۆى بار. سونىڭ 250 ءى «ە- كسك» جوباسىنا قامتىلىپ وتىر. بۇل شامامەن 1200 دەي كوپ قاباتتى ءۇي. ەندى وسى ۇيلەرگە قىزمەت كورسەتەتىن كووپەراتيۆتەردىڭ جۇمىسى اۆتوماتتاندىرۋ جۇيەسىنە قوسىلدى. كەلەشەكتە استاناداعى باسقا ۇيلەر دە وسى قاناتقاقتى جوباعا قوسىلاتىن بولادى.
عالىم ومارحان، «ەگەمەن قازاقستان»
