قاجىلىعىن وتەپ جۇرگەن مۇگەدەك قازاق جىگىتىنىڭ اڭگىمەسى جۇرەكتى ەلجىرەتتى
ەلوردادان قاسيەتتى ءمادينا قالاسىنا بىرگە ۇشتىق. ونىڭ قاجىلىققا قالاي كەلگەندىگى تۋرالى اڭگىمەسى بىزگە دە اسەر ەتتى. التىنبەكتىڭ بايسالدى مىنەزى، اشىق- جارقىن كوڭىلى، قاناعاتشىل قاسيەتى، تاعدىرىنا تاۋبەشىلدىگى، وپتيميستىك ويلارى «اللاعا شۇكىرلىك ەت، وزىڭدە بار نىعمەتكە ريزالىق تانىت» دەگەن تۇسىنىككە تاعى جەتەلەدى. كوپشىلىگىمىزدە كەزدەسە بەرمەيتىن وسى ءبىر قاسيەت كەيدە بارعا قاناعات، جوققا سابىر ەتۋدى ۇمىتتىرا جازدايدى ەمەس پە؟
- ومىرگە كەلگەننەن كەيىن، - دەپ باستادى ءسوزىن كەيىپكەرىمىز، - ءۇشىنشى كۇنى انام اياعىمنىڭ سىنىپ قالعانىن بايقايدى. ول ازداي ءبىر ايدان كەيىن قول سۇيەگىم دە سىنىپتى. 14 جاسىمدا ماسكەۋدە 3 رەت ەمدەلدىم. سونىڭ سەپتىگى ءتيدى- اۋ شاماسى، اياق- قولىم قاتايعان سەكىلدى بولدى. ءالى دە كەزەكتى وتانى جاساتاۋىم كەرەك ەكەن. بۇيىرسا وتانى وسى ايدىڭ سوڭىنا قاراي جاساتۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز.
مۇگەدەك جىگىت ونەر جولىن قالاي تاڭداعانىن ايتىپ بەردى.
«باستاپقى كەزدە پسيحولوگ بولسام دەگەن ارمانىم بولدى. الايدا قورعالجىن اۋدانىنداعى مادەني شارالارعا بەلسەندى قاتىسۋىم ونەرگە، ومىرگە دەگەن قۇشتارلىعىمدى ارتتىرا ءتۇستى. ءتىپتى، كەيبىر جاناشىر اعالارىم: «سەنىڭ ونەرگە بەيىمىڭ بار ەكەن. بۇل قابىلەتىڭدى دامىت» ، - دەگەن كەڭەسىن بەردى. وسىدان كەيىن استاناعا قۇستاي ۇشىپ، قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتىنە وقۋعا ءتۇستىم. قازىر، قۇدايعا شۇكىر، Ⅱكۋرستى اياقتادىم» ، - دەيدى التىنبەك اقنيەت.
ال نامازعا جىعىلۋىنا ءومىر تۋرالى تولعانىستارى تۇرتكى بولىپتى.
«اتا- انام مەنى ادامگەرشىلىككە تاربيەلەدى. بالا كەزدەن باستاپ ادالدىق، ادىلەتتىلىك، مەيىرىمدىلىك تۋرالى كوپ ويلاناتىنمىن. مەكتەپ مۇعالىمدەرىنىڭ ۇيدە جەكە ساباق بەرۋى، كوپ جاعدايدا جالعىز قالۋىم مەنى ىلعي ءومىر تۋرالى ويلانۋعا تۇرتكى بولاتىن. وسىلايشا، تولعانىستا جۇرگەن ساتتەرىمدە ءبىر تانىسىم مۇحاممەد پايعامبار (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن) تۋرالى كىتاپتى سىيلادى. وقىپ قاراسام، مەنى مازالاعان سۇراقتاردىڭ بارلىق جاۋابى سوندا جازىلىپتى. ياعني، مەن ىزدەگەن ادالدىق، مەيىرىمدىلىك، ادىلەتتىلىك دەگەن قۇندىلىقتاردىڭ ءبارىن اللا تاعالا ءبىر پايعامباردىڭ باسىنا ءۇيىپ- توگىپ بەرە سالىپتى. ونىڭ كوركەم مىنەزىنەن العان اسەرلەرىم ساجدەگە جىعىلۋىما ۇلاستى. تۇسىنبەگەن سۇراقتارىمدى يمام اعالاردان سۇراپ العان سوڭ قالاي ناماز باستاپ كەتكەنىمدى بىلمەي قالدىم. قانداي عاجاپ!» - دەپ ءوز- وزىنە تاڭدانىسىن ءبىلدىردى كەيىپكەرىمىز.
سۇحبات بارىسىندا التىنبەك يسلامنىڭ ەكىنشى پارىزىن ورىنداپ ءجۇرىپ، بەسىنشى پارىز - قاجىلىققا قالاي كەلىپ قالعان وقيعاسىمەن ءبولىستى.
«مەنىڭ ەڭ جاقىن دوستارىم كوكشەتاۋدا تۇرادى. رامازان ايىن سولارمەن بىرگە وتكىزگىم كەلدى. اۋىز بەكىتكەن سوڭ كۇن سايىن كەشكە وبلىستىق «ناۋان حازىرەت» مەشىتىنە بارىپ، تاراۋىق نامازىنا قاتىساتىنمىن. ارباعا وتىرعان كۇيدە جاماعاتپەن بىرگە ناماز وقىپ جۇرگەنىمدى ءبىر كىسى بايقاعان سىڭايلى. استانادا جۇرگەنىمدە بىرەۋ تەلەفون شالىپ: «سىزگە سىيلىعىم بار ەدى. سونى ءوز قولىڭىزعا تاپسىرسام» ، - دەدى. ويىمدا ەشتەڭە جوق. جارايدى دەپ كەلىسىم بەرىپ قويدىم. «ناۋان حازىرەت» مەشىتىنىڭ يمامدارى پايعامبارىمىزدىڭ (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن) تۋعان ايىنا وراي، ءماۋلىت مەرەكەسىن ۇيىمداستىردى. وسى رۋحاني كەشتىڭ قادىرلى قوناعى بولۋدى ءوتىندى. وسى شارادا الگى كىسىنىڭ ماعان سىيلاعان سىيلىعىن رەسمي تابىستادى. سەرتيفيكاتتا: «ۇلكەن قاجىلىققا تەگىن جولداما» ، - دەگەن جازۋدى كورىپ، جۇرەگىم جارىلىپ كەتە جازدادى. مىنە، ەڭ اۋەلى مۇحاممەد پايعامبارىمىزدىڭ (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن) كوركەم مىنەزىنە ءتانتى بولعان مەن قازىر سول اللا ەلشىسى جاتقان مەشىتكە بارىپ، ناماز وقىپ ءجۇرمىن. ءوز اياعىممەن جۇرە الماسام دا اللا تاعالا مەنى ءوز ۇيىنە قوناققا شاقىرىپ، قاجىلىق پارىزىمدى وتەۋىمدى قالاعان ەكەن. يمام اعالاردىڭ: «مەككە مەن ءماديناعا بارعان ءاربىر قاجى - اللانىڭ قوناعى بولىپ ەسەپتەلەدى» ، - دەگەن ۋاعىزىن تىڭداپ ەدىم. اللاعا سانسىز شۇكىر ايتامىن. مەنى باقىتقا بولەپ، قۋانىشقا كەنەلتكەن جۇرەگى جومارت اعاما العىس ايتامىن. ول كىسى ءوز اتىن جاريالاماۋدى امانات ەتكەن بولاتىن. راببىم ول كىسىنىڭ بۇل قادامىنا سانسىز ساۋاپتار جازعاي» ، - دەپ تولقىپ تۇرىپ ءسوزىن تۇيىندەدى قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ Ⅱكۋرس ستۋدەنتى.
قاجىلىقتان العان اسەرلەرى تۋرالى اڭگىمەلەپ بەرگەن ول: «مۇندا ەڭ باستىسى جۇرەگىڭ تىنىشتىق تابادى ەكەن. الەمنىڭ ءار بۇرىشىنان كەلگەن ءارتۇرلى ءناسىلدى مۇسىلماندار ءبىر عانا ماقساتتى باستى ورىنعا قوياتىنىن بايقادىم. ول - اللانىڭ ريزالىعىنا بولەنۋ. سول ءۇشىن بارىنشا باس كوتەرمەي قۇلشىلىق ەتەدى، اينالاداعى ادامدارعا مەيىرباندىق تانىتادى. اسحانا، دارەتحانا، ت. ب. جەردە ۇزىن- سونار كەزەكتە تۇرعان ميلليونداعان مۇسىلماننىڭ اراسىنان داۋىس كوتەرىپ، كەلىسە الماي جاتقان جاندى كورمەيسىڭ...» دەپ ءسوزىن قورىتىندىلادى.
ءبىرجان سال اتىنداعى كوكشەتاۋ مۋزىكالىق كوللەدجىنىڭ پەداگوگ- حورمەيستەرى گالينا كولەسنيكوۆا ءبىر سۇحباتىندا التىنبەك اقنيەتتىڭ وسى وقۋ ورنىن ۇزدىك ديپلوممەن بىتىرگەنىن ايتىپتى. ال ونىڭ استانا قالاسىنداعى جاڭا دوستارى قولارباعا تاڭىلعان جىگىتتىڭ كۇندەلىكتى ساباعىنا بەلسەندى قاتىسىپ جۇرگەنىن، ەكى كۋرستى دا ۇزدىك باعامەن ءتامامداعانىن جەتكىزدى. «ساباققا دا ۇلگەرەدى، نامازىن دا وقيدى» ، - دەيدى دوستارى.
استاناداعى قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتى مەن «ازىرەت سۇلتان» مەشىتىنىڭ اراسى ءبىر ادىم. ساباقتان شىققان التىنبەكتىڭ جۇرەگى مەشىتتە جاي تابادى ەكەن.
اعابەك قونارباي ۇلى، قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسىنىڭ باسپا ءسوز حاتشىسى
